2300 Odalı Versay Sarayı’nda Yıllarca Bir Tane Bile Tuvalet Olmamasının Mide Bulandırıcı Sebebi

Fransızların ünlü Versay Sarayı’nın içinde belirli bir yıla kadar hiç tuvalet ve banyo olmadığını biliyor muydunuz? Evet, maalesef hakikat duydunuz. Sarayda insanların muhtaçlıklarını gidereceği bir alan yoktu.

Üstelik Fransız İhtilali’nden sonra inşa edilen tuvaletler de sırf soyluların kullanması içindi, o da 9 üzere komik bir sayı.

Büyükelçilerin raporlarına bakıldığında dünyada en pis saray olarak anılan bu yerde beşerler sizce neden bu türlü bir ihtiyaç duymadı?

Tuvaletsiz inşa edilmişti.

Muhteşem bir büyüklüğe ve ihtişama sahip Versay Sarayı, insanın resmen içinde kaybolduğu bir yer. Böylesine büyülü ve hoş bir inşanın içerisinde hijyenin en alt noktalarda olduğunu bilmek insanı biraz üzüyor ne palavra söyleyelim.

Öyle ki ziyaret edenlerin raporlarına nazaran saray, idrar ve dışkı kokusundan geçilmiyordu. Peki içinde hiç mi tuvalet yoktu? Elbette var, lakin bizim bildiğimiz bir kanalizasyon sistemine misal yapıda değil.

İnsanların sandalye üzere oturduğu bir tuvalet hayal edin.

İşte bu çeşit tuvaletler vardı muhtaçlıkları gidermek için. Bu sandalyeleri, soylulara hizmetliler tutuyor; sadece sandalyeyle kalmayıp bir kap bile tuttukları oluyordu.

1768’e kadar konuklar için muhtaçlıklarını gidersinler diye çanak taşıyan hizmetlilerle doluydu saray. 300 tane lazımlık koltuğu olduğu kestirim edilse de binlerce kişilik bu saray için bu sayı, elbette yetersizdi.

Saint-Simon Dükü Louis de Rouvroy, Prenses d’Harcourt’un yürürken sık sık işediğini, kendisinden sonra paklık yapmak zorunda kalan hizmetçilerin ondan nefret ettiğini söylemişti.

Edinilen bilgilere nazaran beşerler, ihtiyaçlarını alacakaranlığa kadar tutar; vakit geldiğinde çimlere koşarak giderirlerdi. Tutamayanlar ise sarayda buldukları yerlere yaparlar, bundan da asla utanç duymazlardı.

Öyle ki köpeklerin bile muhtaçlıklarını gidermeleri için dışarı değil sarayın içinde yaptıkları biliniyor. Yani anlayacağınız bu ‘güzel’ kokuya hayvanlar da katkıda bulunuyor, kimse sesini çıkarmıyordu.

Zamanla dayanılmaz olan koku sorunu için çeşitli projeler üretildi.

Bazıları ise uygulansa bile başarılı sonuçlar vermedi, zira sarayın buna uygun bir altyapısı yoktu. Yer katlar kazılarak tuvaletler yapılsa da işler gitgide daha makûs bir hâl almış; haşerelerden ve farelerden bu işin içinden çıkılamamış.

İhtilalden sonra saraya sadece soyluların kullanabileceği birkaç tuvalet yapıldı ancak o periyoda kadar yapılmayan tuvaletlerin sebebinin mühendislik ve teknik yetersizlik olduğunu argüman etmek mümkün değil.

Neredeyse 4000 yıl evvel Antik Mısır’daki kolay bir teknolojiden kelam ediyoruz aslında, keza Roma’da da genel tuvalet örneklerini de biliyoruz. Sorun aslında teknik yetersizlik değil, hijyenin Fransızların hayatında pek de kıymetli bir yer tutmaması.