1700’lü Yıllarda Ortalama İnsan Ömrü 30 Yılken Şimdilerde Nasıl 70’ten Fazla? Cevap Sadece Modern Tıp Değil!

Eski vakitlerle günümüzü karşılaştırdığımızda doğal ki karşımıza çok büyük farklılıklar çıkıyor. Bunlardan biri de elbet ki insan ömrü. Ortalama hayat mühleti neredeyse 30 bile değilken şimdilerde nasıl 70’leri çok rahat görüyoruz? Karşılığın çağdaş tıbbın ötesinde olduğunu bilmelisiniz.

Yaşam süresindeki bu büyük farkın gerisinde pek çok yenilik ve işleyiş de var.

Bundan 400 yıl sonra yaşam süresi ne kadar olacak bilmiyoruz ancak geçmişten günümüze değişikliklere bir göz atalım.

Bebek vefatları geçmişin en büyük problemiydi.

1700’lerde ortalama hayat mühletinin düşük olmasının en büyük sebeplerinden biri, yüksek bebek ölümleriydi. O devirde bebeklerin üçte biri, bir yaşından evvel, yarısı ise 10 yaşından evvel ölüyordu. Enfeksiyonlar, makus hijyen şartları, yetersiz beslenme, tıbbi bilgi eksikliği bebek ölümlerinin genel sebebiydi.

Günümüzde ise hem doğum öncesi hem doğum sonrası bakımdaki farkındalıklar ve imkânlarla bebek vefatları önemli oranda azaldı ve bu da hayatın değişmesine büyük katkı sağladı.

Modern tıp ve bilimsel gelişmeler

Tıbbın gelişimi doğal ki ömür süresindeki artışın büyük sebeplerinden biri. 1700’lerde insanların neden öldükleri tam olarak bilinmiyordu ve tedavi sistemleri de çoklukla etkisizdi.

Antibiyotikler, aşılar ve cerrahi tekniklerin modernleşmesiyle birlikte birçok vefat önlenebilir hâle geldi. Günümüzde kanser tedavisinden organ nakillerine kadar pek çok ileri tedavi prosedürü, kişinin ömür mühletini önemli oranda arttırıyor.

Hijyen ve sanitasyon ile pak su, pak hayat

Hijyenin de hayat müddetinde büyük bir tesiri var. O yıllarda çağdaş kanalizasyon sistemleri yoktu ve içme suları çoklukla kirliydi. Bununla bir arada gelen kolera, tifo ve veba üzere birçok hastalık yaygındı ve her yıl yüzbinlerce insan yalnızca bu sebepten ölüyordu.

Bugünse dünyanın neredeyse birçok yerinde pak suya erişim ve çağdaş tuvalet imkânları var. El yıkama, paklık materyallerinin yaygın kullanımı ve genel hijyen standartlarının artması, bu değişimi destekleyen öteki değerli faktörler oldu.

Sıcak suya ve paklık gereçlerine kolay erişim

Su demişken sıcak su için de ayrıyeten bir parantez açabiliriz. 1700’lerde sıcak suya erişim sonluydu ve bunun için uzun uğraşlar gerekiyordu. Hâl bu türlü olunca da kişisel hijyen zorlaşıyordu.

Bugün duş almak ya da bulaşıkları sıcak suyla yıkamak üzere kolay şeyler, bakteri ve virüslerin yayılmasını önleyerek mümkün riskleri azaltıyor.

Aşılar ve kollayıcı sıhhat hizmetleri

Aşılar, tıbbın insanlığa sunduğu en büyük ikramlardan biri. Aşısı üretilen birinci hastalık çiçek hastalığıydı ve çiçek aşısı ile başka aşıların gelişmesine de imkan sağlandı.

Bugün birçok hastalık aşılar sayesinde önlenebiliyor ve bu sayede de daha uzun ve sağlıklı yaşayabiliyoruz.

Beslenme ve tarım devrimi

1700’lerde ömür müddetini kısaltan bir diğer faktör ise yetersiz beslenmeydi. Temel vitamin ve minerallerden mahrum kalınan kıtlık periyodun akabinde gelen ziraî ihtilalle daha bol ve çeşitli besin üretimi mümkün hâle geldi.

İklim ve çevresel düzenlemeler

1700’lerde iklim şartları daha sertti ve bu da tarım üretimini düşürüyor, kıtlığı da beraberinde getiriyordu. Günümüzde tarım teknolojileri ve global besin ticareti sayesinde iklimin getirdiği zorluklarla başa çıkabiliyoruz.

Şimdiki iklim değişikliği de yeni tehditler doğuruyor lakin bu sefer de biz gelecekten ümitliyiz.

Savaşlar ve soykırımların azalması

Savaşlarda pek çok genç insan hayatını kaybediyordu. Günümüzde savaşların ve kitlesel kıyımların daha az yaşanması, insanların barış içinde uzun yıllar yaşamasına katkı sağlıyor.

Elbette ki dünya tamamen barış içinde değil lakin büyük ölçüde savaşların gerçekleşmemesi genel hayat müddetinin artmasındaki faktörlerden biri.

Akraba evliliklerinin azalması

Akraba evlilikleri, ömür mühletini günümüzde bile etkileyen bir faktör. O periyotta olağan ki bunun önemli sıkıntılar yarattığı bilinmiyordu ve birçok genetik bozukluk, nesiller boyunca aktarılıyor, hayat ömrü kısalıyordu.

Ekonomik refah ve toplumsal güvenlik

Eski vakitlerde birden fazla insan için hayat zordu. Tehlikeli şartlarda çalışıyorlardı ve rastgele bir toplumsal güvenlik üzere kavramları yoktu.

Bugün ekonomik refahla sıhhat hizmetlerine erişim de kolaylaştı ve beşerler daha inançlı hayat şartlarına kavuştu. Sosyal güvenlik ve emeklilik sistemleri sayesinde de yaşlıların bakım ve gereksinimlerini karşılanarak daha konforlu olmaları sağlanıyor.

Eğitim ve sıhhat bilinci

O vakitlerde beşerler nasıl hastalandıklarını ya da bunu nasıl önleyeceklerini bilmediği üzere birçok mevzuda günümüzdeki kadar şuurlu değildi.

Bugün ise eğitimin yanı sıra sigara içmemek, sistemli spor yapmak ve sağlıklı beslenmek üzere birçok faktörle hayatımıza olumlu katkılar eklenebiliyoruz. Erken teşhis ve tedaviye erişim de bu şuurun bir modülü.

Bugün hayat süremiz uzamışsa gördüğünüz üzere bu yalnızca tabiplerin değil geçmişte yaşanan toplumsal değişimlerin, tarihi süreçlerin ve kolektif uğraşların bir başarısı.

Sizin eklemek istedikleriniz var mı?

Bunlar da ilginizi çekebilir: