100 Yıl Önce Elektrikli Otomobili İcat Eden Adam ‘Stanford Ovshinsky’ ile Tanışın: Edison Yanında Halt Etmiş!

Bugün hayatımız çağdaş teknolojiler ile çevrili. Akıllı ve cebe sığan telefonlar, incecik bilgisayarlar, küçücük piller, bataryalar ve daha kaçları… Elbet üstte saydığımız ve daha sayamadığımız bugün hayatımızın merkezinde olan birçok teknolojide ismini bile duymadığımız Stanford Ovshinsky’nin çok büyük hissesi var.

Stanford Ovshinsky ismini duyduğumuzda aklımıza birinci gelen şey Amerika’daki dünyaca ünlü Stanford Üniversitesi olabilir ancak bilmemizde yarar vardır ki Stanford Ovshinsky ile Stanford Üniversitesi ortasında en ufak bir bağ bile yok.

Bahsi geçmişken değinmek gerekirse; Stanford Üniversitesi, güçlü iş insanı ve Kaliforniya Valisi Leland Stanford ve eşi Jane Stanford tarafından, 16 yaşında hayatını kaybeden çocukları Leland Stanford Jr. anısına kurulmuş bir üniversite. O denli ki üniversitenin yıllardır değişmeyen sloganı da “Kaliforniya’nın çocukları bizim çocuklarımız olacak.” formundadır. Bugün ömrüne değineceğimiz Stanford Ovshinsky’nin ise bu aile ile bağı bulunmamaktadır. Gelin, biz daima bir arada Stanford Ovshinsky’nin ömrümüzü nasıl değiştirdiğini öğrenelim.

Stanford Ovshinsky’nin zarurî göç ile güç geçen erken yaşamı

Tam ismiyle Stanford Robert Ovshinsky; 1905 yılında Doğu Avrupa’yı terk etmek zorunda kalıp Amerika’ya göç eden Litvanyalı Yahudi bir ailenin oğlu olarak 1922 yılında Amerika’nın Ohio (Ohayo) Eyaleti’ne bağlı Akron kentinde doğdu.

Baba Ovshinsky (Benjamin), özellikle emek ve personel sınıfının değeri üzerine oğlu Ovshinsky’ye pek çok mevzuda örnek oldu. Baba Ovshinsky, ailesinin geçimi için zarurî göçten ötürü uzunca bir müddet fabrikalardan metal atıklar toplayıp atık satmıştır.

İçinde bulunduğu koşullar, Ovshinsky’nin mucit olmasını sağladı

Stanford Ovshinsky, ilkokul ve ortaöğrenim devirlerinde Amerika’da aktiflik gösteren Yahudi Meslek Okulları’nda mesleksel ve teorik bilgiler öğrendi. Bu nitelikli eğitimin akabinde şimdi lise eğitimini bile tamamlamadan irili ufaklı kauçuk firmalarında alet imalcisi, meslek öğretmenliği ve makinistlik üzere işlerle meşgul oldu.

Kendisini iş alanında erken periyotta geliştiren Ovshinsky, II. Dünya Savaşı Dönemi’nde Goodyear şirketinde işe başladı. Savaş bitince yaptığı ufak birikim ile nacizane bir iş yeri açtı. Burada insanlık ve dünyanın daha uygun bir geleceğe sahip olması için eserler geliştirmeyi amaçlıyordu. Gerçekten hem hayatını kaybetmiş olan babasından hem de tahsil gördüğü meslek okullarından öğrendiği en kıymetli şey buydu.

İlk kıymetli icadı ile maddi taraftan rahatladı, ismini duyurmaya başladı

Açtığı ufak dükkânda babasının ismini verdiği bir torna tezgâhı icat etti. Bu torna tezgâhı, Kore Savaşı’nda ABD’nin daha büyük ve gelişmiş mühimmatları üretebilmesinde kilit rol oynadı.

Ovshinsky bu icadı ile muhakkak bir servet elde etti. Daha sonra şirketi ve patenti satan Ovshinsky; nörofizyoloji, nöroloji ve sibernetik üzere bilim kollarıyla daha yakından ilgilenmek ve bu alanda eserler geliştirmek için 1951’de Detroit’e taşındı.

Ovshinsky’nin Detroit macerası

Detroit’e taşınan Ovshinsky’ye burada Hupp Motor Car Company bir iş teklifi sundu. Arabaların daha etraf dostu olmasını isteyen Ovshinsky, bu teklifi kabul etti.

Hupp Motor Car Company’de Arge Yöneticisi olarak misyon alan Ovshinsky, burada hidrolik direksiyonun patentini aldı ama şirketin yaşadığı birtakım sorunlar sebebiyle bu teknoloji, birinci başlarda kullanıma sunulamadı. Daha sonra Ovshinsky, General Automation şirketine geçiş yaptı. Burada da mekanik hudut hücresinin patentini aldı.

Ovshinsky kendisine ilişkin birinci büyük şirketi kuruyor

Ovshinsky, 1960 yılında Energy Conversion Laboratory (ECL)’i kurdu. Bu dönemde yazılabilir CD/DVD’nin patentini alan Ovshinsky, 1964’de ECL’nin ismini Energy Conversion Devices (ECD) olarak güncelledi.

1966 yılında ise ince cam ekranlarda piksel üretimini başarıyla sağladı. Tahminen o vakitlerde kullanıma çok müsait olmayan bu icat, daha sonraki vakitlerde günümüze kadar pahasını katlayarak geldi. Günümüzdeki akıllı telefon, televizyon ve diz üstü bilgisayarlarda bu teknoloji kullanılmaktadır.

Ovshinsky’nin takımı bu periyotta bilhassa şarj edilebilen piller ve güneş gücü panelleri üzerinde yoğunlaştılar. Ovshinsky, yeniden bu süreçte elektronik bellek, şarj edilebilir pil ve güneş gücü panellerinin patentini aldı.

Ovshinsky’nin vefatı ve gerisinde bıraktığı izler

Ovshinsky, kendi icadı olan nikel metal hidrit pil ile beraber

ECD, şirket olarak en çok nikel metal hidrit pillerden (yanlış okumadınız, hibrit değil hidrit) kâr etti. Ovshinsky, son olarak 2006 yılında LLC’yi kurdu ve tabiri caizse artık emeklilik sürecine girdi. 2012 yılında ise prostat kanseri sebebiyle vefat etti.

Eğer Ovshinsky olmasaydı; ekran teknolojisi bu kadar ilerlemeyebilir ve bizler akıllı telefon, LCD televizyon ya da dizüstü bilgisayar kullanamayabilirdik.

Ovshinsky hakkında birtakım fikirler ve elektrikli otomobil süreci

Ovshinsky, yazılı ve görsel medya tarafından birçok sefer yaşadığı devir içerisinde modern dünyanın en kıymetli güç vizyoneri olarak lanse edilmiştir. Hayatı boyunca yaklaşık 400 patent alan Ovshinsky; mühendis, bilim insanı ve mucittir. Muvaffakiyetleri, birçok kesim tarafından Thomas Edison’a benzetilmektedir.

Ovshinsky, 2006 yılında yayınlanan “Who Killed the Electric Car?” (Elektrikli Arabayı Kim Öldürdü?) isimli belgeselde “1990 yılında elektrikli otomobil için her şeyimiz hazırdı, tüm testleri muvaffakiyetle tamamladık ancak General Motors ve Ford başta olmak üzere birçok araba devi bu teknolojiye dünyanın hazır olmadığını söyleyerek reddettiler” açıklamasını yapmıştır.

Sizler Ovshinsky’ın bu kelamı hakkında neler düşünüyorsunuz? Sizce otomobil devleri geçmiş vakitlerde elektrikli araçlara neden karşı çıkmış olabilir? Ovshinsky’nin hayatımızı bu kadar etkileyen bir insan olduğunu iddia etmiş miydiniz? Yorumlarda belirtebilirsiniz.