Yıllardır Doğru Sandığınız Bazı Bilgilerin Aslında Hatalı Olduğunu Öğrenince Biraz Afallayabilirsiniz

Hayatımızın her alanında, toplum tarafından yaygın olarak kabul edilen birtakım bilgiler var. Fakat sorgulamadan kabul ettiğimiz bu bilgilerin kimilerinin aslında hiç de yanlışsız olmadığını öğrenmek sizi şaşırtacak. Temel Reis ile gelen “ıspanak güçlendirir”den tutun da sirkeli suyun ateşi düşürmede tesirli olduğuna kadar birçok bilginin aslında o denli olmadığını öğrenme vakti.

Gözden kaçırdığımız yahut yanlış anladığımız kimi toplumsal gerçeklerin aslında hakikat olmadığını öğrenmeye hazır mısınız? “Aa bu da mı gerçek değilmiş?” diyeceğiniz bilgilerle yine aydınlanacaksınız.

Bazılarının doğrusu bilinse de unutmayın ki hâlâ yanlışı yanlışsız kabul edenler var. Bilgilerinizi tazeleyeceğiniz örneklerimize geçelim.

Saçları kazımak, daha gür çıkmasını sağlar. (Yanlış)

Saçı az olanların yıllardır kandığı palavralardan biri de saçların kazıtılması ile daha gür çıkacağı. Aslında bunun hakikat olmadığı 1928 yılında kanıtlandı. Fakat muhtemelen saçının daha çok çıkmasını isteyen dedelerimiz bu türlü bir şey ortaya attı ve kimse de “Ne alaka.” demedi.

Yapılan klinik deney sonrasında tıraş olmanın saç büyümesinde hiçbir tesiri olmadığı gösterildi. Tıraş sayesinde tekrar büyüme oranında yahut kalınlığında da hiçbir tesir bulunmadı. Biraz düşününce aslında nasıl da boş yere kandığımızı anlayabilirsiniz. Zira tıraş olunca yalnızca derinin meyyit kısmı gider. Bu da büyüme suratını ve gürlüğünü etkileyecek bir durum değildir.

İğne ile verilen ilacın tesiri, hap olarak alınandan daha tesirlidir. (Yanlış)

Aslında buna yanlış demek olmaz. Lakin birtakım durumlarda bunun tam aykırısı olduğunu da bilmekte yarar var. Yani her gördüğünüz iğnenin haptan daha çabuk etki edeceğini düşünmeyin. Örneğin bağırsak kurdu için oral yolla alınan ilaçların tesiri daha fazladır. Tekrar de enjeksiyon ile alınan birçok ilacın daha süratli tesir ettiği doğrudur. Lakin genellemeye birtakım ilaçların dahil edilmemesi gerekir.

Sirkeli su ile yapılan kompres, ateş düşürür. (Yanlış)

Ateş düşürmede sıklıkla yapılan yanılgılardan biri de sirkeli su, kolonya yahut alkol kullanmak. Yıllardır hastalık periyotlarında bilhassa sirkeli su kullanımı yaygın olsa da bu uygun bir şey değil. Sirkeli su, kolonya ve alkol üzere uygulamaların ateş düşürmeye yararı olmadığı üzere damarları büzerek kan deveranının azalmasına neden olduğu için ziyanları vardır. Bu uygulamalar çocuklardaki iç ateşin daha da yükselmesine neden olur.

Develer hörgüçlerinde su depolar. (Yanlış)

Yıllardır develerin hörgüçlerinde su depoladığına inandırıldık. Hörgüçlerin aslında ne işe yaradığını öğrenmek için ilgili içeriğimize göz atabilirsiniz.

Çok yakından televizyon izlemek gözlerin bozulmasına neden olur. (Yanlış)

1967’de yeni çıkan birtakım televizyonlardaki üretim yanlışı, aşırı X ışınları yayıyordu ve inançlı bir aralıkta televizyon izlenmesi gerektiği tarafında ihtarlar yapıldı. Televizyonların geri toplatılması ve tüplerin kurşunlu cam kalkanlarla kaplanması ile sorun çözüldü ancak gözlerin bozulacağı efsanesi kalıcı oldu.

Günümüzdeki televizyonlarda klâsik katot ışın tüpleri kullanılmıyor. Bu yüzden de göze ziyan verecek rastgele bir sorun kalmıyor. Yakından televizyon izlemek, göz yorgunluğu yahut baş ağrısı üzere göz hasarlarına sorun olabilir. Fakat gözlerin dinlendirilmesi ile bu sorun ortadan kalkar. Yani dememiz o ki yakından televizyon izlemek beğenilen kalıcı bir hasar bırakmaz.

Ampulün mucidi Thomas Edison’dur. (Yanlış)

Bu kısmen hakikat değil. 19. yüzyılın başlarında Alessandro Volta, Humphrey Davy, James Bowman Lindsay, Warren de la Rue ve William Staite; ampulün icadında rol aldı. Fakat onların icat ettiği ampuller çok çabuk yanıyordu ve bu da ampulün değerli olması demekti.

Thomas Edison ise taslak çalışmalar üzerinde yaptığı deneylerle bu işi çözdü ve ince karbon filament dizaynını daha düzgün vakumlarla birleştirdi. Bu da Edison’a ticari açıdan en uygun ampulü geliştiren kişi unvanını getirdi.

Alexander Graham Bell, telefonun mucididir. (Yanlış)

Alexander Graham Bell’in telefonu icat ettiği ise tarihi tartışmaların bir başka konusu. Diğerinden mı örnek aldı yoksa patentinde evvel mi davrandı öğrenmek için ilgili içeriğimizi inceleyebilirsiniz

Kristof Kolomb, Amerika’yı keşfetti. (Yanlış)

Tarih kitapları, bizi Amerika’yı Kristof Kolomb’un keşfettiğine inandırdı. Lakin gerçek o denli değil. Kolomb’un Amerika’ya gittiği devirde yüzlerce küçük ulus orada zati yaşıyordu.

Ayrıca Kolomb, Amerika’yı deniz yoluyla bulan birinci kişi de değil. Viking kaşifleri 10. yüzyılın başında esasen Kuzey Amerika’nın doğu kıyılarını ziyaret etmiş. “Peki ne yapmış bu Kristof?” derseniz de adam yalnızca Amerika’nın küçük bir kısmını fethetmiş ve bunun üstüne kölelerin ve malların taşınması için ticaret yolu oluşturmuş.

Yıldırım çarpan birisine dokunursan sen de çarpılırsın. (Yanlış)

Bu da bir başka yıldırım efsanesidir. İnsan vücudu elektrik depolamaz. Bu yüzden de yıldırım çarpan birine dokunmak inançlıdır. Düşünsenize, buna inanıyorsunuz ve yıldırım çarpan birini tahminen de mevtle baş başa bırakıyorsunuz!

Hapşırınca kalp atışınız durur. (Yanlış)

“Çok yaşa” dediğinizde hapşıran kişinin kalbinin bir anlığına durduğunu düşünürsünüz lakin bu da hakikat değil. Yeri gelmişken “çok yaşa”nın nereden geldiğinden de kısaca bahsedelim. Kara Veba’nın belirtilerinden biri de hapşırmaydı ve hapşırma vefatın engellenmesi olarak kabul görmüştü. Hapşıran kişinin enfeksiyona yenik düşmemesi için ise “çok yaşa” denmeye başlandı.

Gelelim asıl mevzumuza. Hapşırmadan evvel alınan birinci nefes ile göğüsteki basınç artar. Hapşırırken güçlü halde nefes verdiğinizde ise basınç düşer. Basınç ve buna bağlı kalbe giden kan akışındaki değişiklik sebebiyle kalp atış suratı etkilenebilir lakin kalpteki elektriksel aktivitede bir değişiklik olmaz yani kalbiniz durmaz.

Balık yanında yoğurt yenmez. (Yanlış)

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Başkan Ergönül ve Beslenme ve Diyet Uzmanı Beğenilen Şahin, bu mevzuya açıklık getiriyorlar. Balık ve yoğurt taze ise her ikisini tıpkı anda yiyebilirsiniz. Bayat balıklarda artan histami miktarı ile yoğurdun birleşimi sonucu olumsuz yansımalara yol açabilir, bilhassa alerjik bünyelerde. Histamin de bir kenara esasen bayat balık da zehirlenmeye yol açar. Yani bazen bunun sorumlusu yoğurt değil.

Ispanak yersen Temel Reis üzere güçlü olursun. (Yanlış)

Ispanağın çok fazla demir içerdiği ve bu yüzden de yiyenin güçleneceği konusu sağ olsun Temel Reis sayesinde zihnimize işledi. Fakat durum hiç sandığınız üzere değil. 

Çok fazla şeker tüketenler şeker hastası olur. (Yanlış)

Bunun yanlış olduğu Tip 1 diyabet için külliyen gerçek. Zira Tip 1 diyabetin neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmiyor lakin yaşam şekli ile kontaklı olmadığı kesin. Yani şeker tüketerek Tip 1 diyabet hastası olmazsınız.

Tip 2 diyabet için ise durum bu kadar net değil. Tip 2 diyabetin ortaya çıkmasının direkt sebebi şeker değil. Fakat diğer bir irtibat var. Aşırı kilolu insanların fazla kalori alması bu diyabete yakalanma riskini arttırır. Şekerli yiyeceklerin çok fazla kalori içermesi de kiloya neden olur. Tekrar de söylemek de yarar var. Tip 2 diyabetin tek sebebi şeker değildir.

Özellikle besinlerin dışında alınan şeker doğal ki sıhhate birtakım ziyanlar verir. Kanserin sorumluları ortasında yer alan şekeri, şuurlu ve dozunda kullanmanızda yarar var.

Kelebeklerin ömrü 1 gündür. (Yanlış)

Bütün kelebeklerin ömrü 1 gün değildir ancak bütün kelebekler bir yıldan fazla yaşamaz. Birden fazla yetişkin kelebek bir yahut iki hafta yaşar. Kimileri ise kış uykusuna bile yatar ve aylarca yaşayabilir. En kısa ömrü olan sineklerden biri mayıs sineği bile birkaç gün yaşar. Fakat bu sinek cinsinin larva mühleti de su altında yaklaşık 2 yıldır.

Kâğıt 7 kezden fazla katlanamaz. (Yanlış)

Bu yanılgının sebebi tüm dünyada yaygın olarak A4 boyutunda kâğıt kullanılmasından kaynaklanıyor. A4 civarındaki kâğıtları evet 7 seferden fazla katlayamazsınız. Lakin ya pekala daha büyük bir kâğıdı? Bunun yanıtını aşağıdaki görüntüde izleyebilirsiniz. Görüntüdeki devasa kâğıt 11 sefer katlanıyor.

12 sefer katlama rekoru ise 2002 yılında lise öğrencisi Britnet Gallivan tarafından kırıldı. Gallivan, Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi ve bu rekoru kırabilmek için matematikten faydalandı.

Galatımeşhurların kimilerini derlediğimiz içerikte kaçının doğrusunu biliyordunuz? “Bu da yanlış biliniyor.” dediğiniz mevzular varsa yorumlara bekliyoruz.