Uçakla seyahat ederken birçoğumuz köpek havlamasına emsal bir ses duymuşuzdur. Bu durum bizlere birçok vakit uçakta bir köpek olabileceğini düşündürse de aslında durum hiç o denli değil.
Özellikle Airbus 320 tipi yolcu uçaklarında görülen bu enteresan olay, yolcuların da kimi vakitler paniğe kapılmasına yol açıyor. Uçakta öteki hiçbir aygıt ya da aygıtın çıkarmadığı bu ses neyse ki hiçbir tehlike arz etmiyor.
“Köpek havlama sesini” duyduğumuz anda uçağın istikrarda olduğunu anlayabiliriz.
Bu ses, PTU – Power Transfer Unit, yani güç aktarma ünitesi isimli hidrolik sistemden geliyor.
Bu sesi çoklukla uçak park konumundan push back (geri çekme) aracı ile geriye yanlışsız itilirken ya da inişte motorlar kapatıldıktan sonra duyabiliyoruz.
Duyduğumuz bu ses, aslında yakıt tasarrufu için de değerli bir ayrıntı.
Hidrolik istikrarın sağlanmaya çalışıldığı vakit sistem, devamlı olarak on-off formunda konum aldıkça bizler de havlamaya benzeri bu sesi duyuyoruz.
Bu ses, kimi vakit vızıltı formunda de duyulabiliyor. Vızıltıya misal sesin kaynağı da yeniden kargo kompartmanının kapılarının açılıp kapanmasında misyon alan hidrolik pompanın sesidir.
Peki tüm bu sistem nasıl işliyor?
Airbus A320’de üç çeşit hidrolik sistem bulunuyor. Bunlar, yeşil mavi ve sarı olarak nitelendiriliyor. Mavi sistem, yalnızca elektrik gücüyle çalışırken yeşil ve sarı sistemler de motorlardan alınan güçle çalışıyor.
Ayrıca sarı hidrolik sistemi, motor arızalandığında elektrik gücüyle çalışmakta. PTU’nun misyonu de tam olarak burada başlıyor. Sol motordan güç alan yeşil hidrolik sistemin pompası arızalanırsa yahut sol motor durursa; PTU, sarı hidrolikteki basıncı mavi hidroliğe aktarabilirken tıpkı vakitte basıncı tam aksisi biçimde de aktarabiliyor. Lakin hidrolik sıvısının yerini değiştiremiyor.
Bu süreçler olurken de ekseriyetle bizlerin duymuş olduğu “havlama” sesi ortaya çıkmış oluyor. Endişelenecek bir şey yok, durum yalnızca bu sistemden ibaret!
