2016’da açılan “@cennet_dunya” kullanıcı isimli ve “Enes Halifekan” isimli Twitter hesabından atılan binlerce tweet; seçim öncesinde gündem yarattı. Beyin yakan bu Twitter hesabı ve attığı tweetler hakkında, herkesin erişimine açık yollarla ulaşabildiğimiz tüm ayrıntıları açıklıyoruz.
Kullanıcı sayısı Instagram, Facebook ve TikTok’un yarısı kadar bile olmayan Twitter; tüm dünya ülkeleri için gündem belirleme gücüne sahip yegane platform. Lakin birebir vakitte troll operasyonları yapanların ve manipülatif bağlantı kuranların da ekmeğine yağ sürüyor. Öteki taraftan vakit zaman “geleceği kestirim eden” tweetler atmış birtakım hesaplar, toplumun gündemine oturan, bazen bir ülkenin geleceğini ilgilendiren olayları evvelce iddia edebiliyor.
2016 açılan ‘@cennet_dunya’ kullanıcı ismi ‘Enes Halifekan’ isimli Twitter hesabı da bunlardan birisi. Açıldığı tarihten bu yana büyük çoğunluğu kullanıcıların gözünde mana tabir etmeyecek 160 bini aşkın tweetin paylaşıldığı bu hesaptan atılan kimi tweet’ler; Türkiye’de yaşanan kimi siyasi bağlantıları, ortaya atılan telaffuzları, terör olaylarını evvelden paylaşmış üzere görünüyor.
Enes Halifekan (@cennet_dunya) isimli hesap birinci kere 2016’da bir Uludağ Kelamlık kullanıcısı tarafından keşfedildi:
Bu keşif sırasında kelam konusu hesaptan şimdi 60 bin tweet atılmıştı ki kullanıcının paylaştığı bu bilgiyi, hesabın Web Archive’da oluşturulan imajları ile o tarihe giderek doğrulayabiliyoruz.
Hesaptan tweet atılmaya devam ederken iki yıl sonra Ekşi Sözlük’te, tıpkı gün iki başlık birden açıldı:
- cennet_dunya (Ekşi Kelamlık 18 Mayıs 2018)
- twitter’da 160 bin tweet yazmış gizemli adam (Ekşi Kelamlık 18 Mayıs 2018)
18 Mayıs 2018’de açılan bu başlıklar altında tekrar hesaptan atılan baş karıştırıcı tweet’ler gündem yarattı. Öteki taraftan hesabın Uludağ Kelamlık kullanıcısı tarafından birinci keşfedildiği 4 Ağustos 2016 tarihinden Ekşi Sözlük’te iki başlığın açıldığı 18 Mayıs 2018’e dek 100 bini aşkın tweet atıldığını görebiliyoruz.
Bu onlarca bir tweet ortasında, komplo teorisi geliştirerek her bölümün birbirini suçlayabileceği yüzlerce tweet var;
İsteyen herkes, karşı görüşlü başka insanlara, siyasi partilere, siyasetçilere bu tweetler üzerinden bir sonuca ulaşarak suçlama yöneltebiliyor. Bu görüşleri temsil eden medya kuruluşları, kendilerine ait değil; karşıt görüşe ait tweet’leri kullanarak olayı medyatik hale getiriyorlar.
Hatta vitesi artırıyor bu hesaptaki tweetler; güya deprem-sel üzere felaketlerin denetimli gerçekleştirildiğine dair komplo seviyeside paylaşımlar yapıyor:
Biraz geriye yaslanıp bunu görünce tüm tartışmaların boşa olduğunu görebilirsiniz. Farklı görüşlere sahip kullanıcılar kelam konusu hesabın FETÖ ile iltisaklı olabileceği yorumlarında bulundular ki bu yorumlar, tweet’lerin içeriği göz önünde bulundurulduğunda kulağa mantıklı geliyor. Ayrıyeten hesaptan atılan son tweet’in tarihi 15 Nisan 2017. Başkanlık sistemini oyladığımız referandum ise bu tweet’ten 1 gün sonra, 16 Nisan 2017’de gerçekleşmişti. Fakat söylediğimiz üzere bu belgede tweetlerin içeriğine atılma haline odaklanıyoruz. Bu sebeple hususa dönelim…
Hesabın Google aramalarda en tanınan olduğu yıl 2004; Meğer ki 2004 yılında ne bu türlü bir hesap ne de hesabın açılabileceği Twitter vardı
Google Trends üzerinden hesabın ismini, kullanıcı ismini ve bu terimi “Twitter” sözüyle tahlil ettiğimizde görüyoruz ki tüm aramaların en tanınan olduğu yıl 2004. Yani Twitter’ın kurulmasına bile daha 2 yıl, hesabın açılmasına da daha 12 yıl varken, bu hesapla ilgili Google aramaları popülerlikte dorukta görünüyor.
Bu durumun kesin olmamakla birlikte birden fazla açıklaması var. Google Trends aracı, nispeten muhakkak bir vakit diliminde tanınan olup daha sonra neredeyse hiç aratılmayan terimlerin birçoklarında 2004 ve sonrasında yüksek grafik gösterebiliyor.
Ancak bu yanılgı ya da eksiklik, Enes Halifekan isimli hesap için yaşanan durumu tam olarak açıklamıyor. Çünkü hesabın gündem olduğu 2016 ve 2018 yıllarında da Google Trends grafiklerinde arama verisi olması gerekiyor.
2016 ve 2018 oluşan gündem sebebiyle yapılan aramalar, Google Trends datalarına yansımıyor. Ayrıyeten bu 2 tarih aralığında haber sitelerine girilen içerikler (varsa) Google sonuçlarında indexlenmiyor:
Görüntülerden de tespit edebileceğiniz üzere hesap üzerine o tarihte üretilen sayfalar değil. Açıklama metinlerinde gördüğünüz bağlantılı metinler, 2023 yılındaki gündem sebebiyle girilen haberlerin eski sayfalarda otomatik olarak çıkan versiyonları. Bu da kelam konusu sitelerin tercih ettikleri, SEO odaklı teknik alt yapı ile ilgili bir durum.
Özetle; 2016 ve 2018’de Twitter’da ve kelamlık sitelerinde gündem olan Enes Halifekan (@cennet_dunya) hesabı hakkında, haber siteleri sessiz kalmış görünüyor; bu sebeple Google Trends bilgilerine yansıma olmamış üzere görünüyor.
Eğer buradan komplo teorisi çıkarmak isterseniz buyrun, biz size verelim; O tarihlerde yazılan tüm haberler yayından kaldırıldı ve Google Trends bilgileri gizlendi. Bu işin tatsız bir latifesi tabii… Direkt haber siteleri ya da Twitter ve Google üzere bir şirketi manipülasyon ile suçlayacaksak; anonim bir Twitter hesabı üzerine değil daha somut mevzular üzerine konuşabiliriz. Yazının sonunda bu kısma da değineceğiz.
Gelelim misal formda geleceği varsayım eden öteki Twitter hesaplarına… Trump’ın seçimleri kazanacağını, Beyonce’un hangi ayda gebe kalacağını, İngiltere’nin referandumda %52 evet oyuyla AB’den ayrılacağını aylar, hatta yıllar evvelden bilen hesaplar var:
Bu hesaplardan olaylar gerçekleşmeden evvel yapılan paylaşımların neredeyse tamamı, olasılıkların hudutlu olduğu olaylar için yapılmış. Yani Trump’ın seçimi kazanması %50 baht; İngiltere’nin AB’den ayrılacağı tekrar %50 talih var. Mesela İngiltere’deki referandum sonuçları için %1’den %100’e kadar hem EVET hem de HAYIR sonuçlu toplam 200 tweet atabilirsiniz. Kesinlikle birisi yanlışsız çıkacaktır. Yanlış 199 tweet’i sildiğinizde ise tebrikler; geleceği kestirim etmiş oldunuz.
İşte burada Twitter’ın hesap gizleme özelliği devreye giriyor. Kapalı bir hesaptan atılan tweetlere, Web Archive üzere ortamlardan erişilemiyor. Yani gizli bir hesap açıp tüm olasılıklar için birer tweet attıktan sonra, olay gerçekleştiğinde yanılgılı olan tweet’leri siliyorsunuz, sonra hesabı herkese açık hale getiriyorsunuz. BOOOM! Gizemi asla çözülemeyecek, herkesin gözünde kusursuz, kusursuz bir müneccim oluyorsunuz.
Benzer modeli referandum sonuç ve oranlarında olduğu üzere, şayet yeteri kadar işsizseniz Elizabeth’in vefat tarihi, Beyonce’un gebe kalacağı ay için de yapabilirsiniz. Yalnızca atacağınız tweet sayısı biraz fazla olur, fakat onun da bir tahlili var. Twitter’ın yazılım geliştiricilere sunduğu API desteğini kullanabilir, bir bot yazarak “2100 yılına dek yaşanacak her günün tarihi için Elizabeth’in mevt gününü varsayım eden bir tweet at” diyebilirsiniz. Yeniden bu botla, olay gerçekleştikten sonra yanılgılı olan tüm tweet’leri silebilirsiniz. Yapay zekalar, bu işi daha da kolaylaştıracaktır.
Geleceği gören müneccim Twitter hesapları tarafından kelamda kestirim edilmiş en sarsıcı olay, ünlü basketbolcu Kobe Bryant’ın vefat şekliydi
.Noso (@dotNoso) isimli bir Twitter kullanıcısı tarafından 2012 yılında atılan bu tweet “Kobe’nin sonu helikopter kazasında ölerek gelecek” sözü içeriyordu. Tweet’ten yaklaşık 8 yıl sonra, 26 Ocak 2020 tarihinde ünlü basketbolcu, kızıyla birlikte bir helikopter kazasına kurban gitti. Bu feci vefatın akabinde ortaya çıkan 2012 tarihli tweet, birinci bakışta insanları şoka uğratsa da gerçekler daha sonra ortaya çıktı.
Kobe’nin vefat formunu bilen bu tweet, aslında 2015 yılında çıkan bir taşınabilir uygulama üzerinden atılmıştı:
Yukarıdaki ekran görüntüsünda, tweet’in altında “Carbon v2.5” etiketi görünüyor. Twitter’ı en az 2 yıldır kullananlar bu etiketlere aşinalar. Toplumsal medya paylaşımlarını planlayabildiğiniz bu tip uygulamalar, gelecekte istediğiniz gün, tarih ve saatte tweet atmanızı sağlıyor. Misal halde bu etiketler bir tweet’in Android, iPhone ya da Twitter Web sayfasından atıldığını da gösteriyordu. Fakat. 2022 yılında Elon Musk Twitter’ı satın aldıktan sonra tweet’in paylaşıldığı aracı uygulama yahut aygıt bilgilerini gösteren bu etiketler kaldırıldı.
Kobe’nin vefat halini iddia eden bu tweet için kullanılan Carbon v2.5 uygulaması da aslında tweet’in tarihinden 3 yıl sonra piyasaya sürüldü. Yalnızca Android işletim sistemine sahip telefon ve tabletlerde kullanılan bu uygulama; başka toplumsal medya planlayıcılarından farklı olarak tweet’leri geçmiş bir tarihte atılmış üzere göstermek için de kullanılıyordu. Ayrıyeten bu uygulamaya Google Play Store üzerinden, yani resmi yollarla ulaşılamıyor, üçüncü parti yollarla yüklenebiliyordu.
Söz konusu tweet sonrası Twitter’ın Android uygulamasındaki bu açığı giderdiği, Carbon v2.5 uygulamasını engellediği söyleniyor. Bugün şayet uygulamaya korsan yollarla ulaşıp kurmak isterseniz, aslında kullanamıyorsunuz ki bunu denemenizi tavsiye etmiyoruz. Üçüncü parti, hele ki bu türlü açıkları hedefleyen uygulamaların şu an internette dolaşan yükleme belgeleri içerisinde bilgilerinizi ele geçirmeyi hedefleyen casus yazılımlar yahut aygıtınıza ziyan verecek virüsler bulunabilir.
Bilgisayar tarihini değiştirerek tweet’leri geçmiş bir tarihte atılmış üzere gösterme sistemi, kestirim edeceğiniz üzere mümkün değil:
Gazeteci Bircan Yıldırım tarafından paylaşılan görüntüde gösterilen metot, ne yazık ki söylendiği üzere çalışmıyor. Başta kullandığınız tarayıcı olmak üzere Twitter da paylaşımın tarih bilgisini kullanıcıdan, yani erişim yaptığını aygıttan almıyor, kendi sunucularından alıyor. Tarihi değiştirdikten sonra tarayıcının mahzurunu aşıp Twitter’a girseniz, tweet atsanız bile tarihi değiştirmeniz imkansız.
Enes Halifekan hesabına geri dönelim; bu tweetler hangi yolla atıldı?
Tüm olasılıklara ait kapalı hesaptan bir tweet atılıp yanlışlı varsayımların silindiği usul, bu hesap için çalışmıyor. Çünkü kimi tweet’leri olasılıklar üzerine olsa da son derece açık uçlu hususlar için de paylaşımlar yapılmış durumda.
Bir başka yol Twitter’ın database’ine erişilen, yani Twitter’ın hacklendiği yahut Carbon üzere uygulamalarla açıklarının kullanıldığı durumlar. Bu da tutarsız görünüyor, çünkü Web Archive’dan hesabın geçmişteki tweet’lerine baktığınızda rastgele bir platform ya da toplumsal medya planlayıcı etiketi göremiyorsunuz. Yani tweetler, nitekim de görünen tarih ve saatlerde atılmış ya da en azından daha öncesinde o tarih ve saate planlanmış görünüyor. Çünkü bu hizmeti Twitter da sunuyor; Tweet Deck aracı üzerinden gelecekteki bir gün ve saate tweet planlayabiliyosunuz.
En mantıklı çıkarımlar şu eksende birleşiyor:
Paylaşılan tweetlerin çoğunluğunun birebir tarihlere sahip olması gösteriyor ki bu tweetler’in atılması için bir bot yazılımı kullanılmış. Çünkü bu sözleri seri bir halde yazıp tıpkı gün binlerce tweet atmak çok önemli bir iş gücü. Bu da bizi tweet’lerde yazanların farklı bir platform, kendi VPN’ine sahip kapalı sistem çalışan bir uygulama, terör örgütleri ile iltisaklı B*lock gibisi casus uygulamalar üzerinden otomatik formda çekilip paylaşıldığı sonucuna getiriyor. En dengeli kestirim de bu.
Zira tweet’lerin sonunda yer alan isimlerin kelam konusu bildirileri gönderen şahıslar olduğu; yani her tweetin bir sohbet kanalına gönderilmiş bildiri olduğu tezleri da var. Ayrıyeten bu iletilerin bir platform, uygulama ya da casus yazılım üzerinden değil; bir oyun üzerinden de yapılmış olabileceği de söyleniyor.
Üstelik bunun yapılması için iletileri atan bireylerin, bu Twitter hesabından haberdar olmalarına da gerek yok. Klavyede basılan her tuşu, ekranlardaki her dokunuşu kaydeden keylogger yazılımları ile terör iltisaklı kişilerin aygıtlarına sızılmış, onların ruhu bile duymadan tüm paylaşımlar Twitter hesabına aktarılmış olabilir.
Son olarak elbette ki Carbon v2.5 üzere eski devir açıklarını kullanabilen, fakat kamuoyunun bilmediği yazılımlar da bulunabilir. Casus yazılımların dünyası hiç de o denli göründüğü kadar dar değil, örneğin;
Twitter ve Google’ın cürümleri büyük! Türkiye’de kullanılmayan özellikler ve alt yapılar manipülasyon yapmak isteyenlere taban hazırlıyor:
2016 ABD Başkanlık Seçimleri sonrasında Meta (o devir Facebook), Twitter ve Google’a sebep oldukları manipülasyonlar sebebiyle soruşturmalar açıldı. Şirketler milyarlarca dolar cezaya çarpıtıldılar. Akabinde bu üç şirket de palavra yanlış haberlerin, bilgilerin dolanıma girmesini engelleyecek özellikler geliştirdiler.
Örneğin Twitter’da yanlış bilgi içeren bir tweet’in altına ikaz bildirisi eklenebiliyor. Şayet bir tweet’te bir şahsa ya da kümeye hakaret edildiyse o tekrar bu etiket özelliği devreye giriyor. Hatta bir periyot Twitter, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun birtakım tweet’lerine “nefret söylemi” etiketi göstermişti. Lakin seçimlerin yaklaştığı aylarda, meçhul bir tarihte bu özellikler Türkiye’den kullanılamaz oldu.
Diğer taraftan Google, yapay zeka alt yapılarını devreye soktuğu bir dizi bilhassa arama tecrübesini geliştirirken Türkiye’de bu arama tecrübesi çok zayıf. Birbirleri ile SEO rekabetine giren haber sitelerinin, kullanıcıyı sayfa sayfa dolaşmak zorunda bıraktığı spam içeriklerine maruz kalıyoruz. Fakat bilhassa İngilizce lisanındaki aramalarda bu türlü bir durum kelam konusu bile değil.
Seçimlerden sonra teknoloji şirketlerine Türkiye’de bir soruşturma açılır mı bilinmez, fakat bunun türel açıdan güç bir iş ve düşük bir ihtimal olduğunu söylemek gerekiyor. Bu hususta teknoloji şirketlerini sınırlayan en aktüel yasa Toplumsal Medya Yasası’ydı, hatırlarsınız. Fakat bu yasanın, seçim maratonunda Türkiye’deki taraflara bile uygulandığı şimdi görülmedi. Halkı galeyena getirecek palavra bilgilerin paylaşmak Türkiye’de cürüm teşkil ediyor. Lakin bu bahiste uygulamada ne yazık ki düzeltimesi gereken çok ayrıntı var.
Sonuç ve sorular:
- Seçim sürecinden evvel Türkiye’den terör örgütleriyle iltisaklı olduğu tespit edilen hesap ve paylaşımlar erişime engellendi. Pekala bu hesap ve benzerleri neden hâlâ erişime açık?
- Söz konusu hesap neden seçimlerin birinci çeşidinden evvel değil de ikinci cins öncesinde tekrar sirkülasyona girdi?
- Twitter, toplumun geniş bölümlerini etkileyecek manipülatif ve anonim hesapların varlığını Türkiye’de neden denetlemiyor? Bu kontrol için yalnızca resmi kurumların talebi mi gerekiyor?
- Enes Halifekan (@cennet_dunya) hesabına ait 2016 ve 2018’deki Google Trends datalarının akıbeti ne?
- Hesabın sahibi kim, nerede ve hakkında rastgele bir soruşturma açıldı mı?
- Sosyal Medya Yasası kapsamına giren bu hesap ve paylaşımları hakkında emniyet güçleri rastgele bir adım attı mı?
Görüş, fikir ve tekliflerinizi yorumlar kısmından paylaşabilirsiniz.
