Pek çoğumuzun günlük hayatında büyük bir yere sahip olan toplumsal medya, gördüğümüz toksik içeriklerle bizi hayattan soğutabiliyor. Pekala, toplumsal medyada neden daima toksik beşerler görüyoruz? Ya da bu soru bu türlü mi ele alınmalı?
Sosyal mecralarda görünce olumsuz kanıya sevk edildiğimiz, moralimizi bozan paylaşımlarla karşılaşabiliyoruz. Bu paylaşımı yapan kullanıcılar için de artık ‘toksik’ tarifini kullanıyoruz.
Toksik kullanıcıların toksik paylaşımlarına neredeyse her paylaşımın altında karşılaşıyoruz. Pekala, bu durum zannettiğimiz üzere toplumsal medyada toksik kullanıcı sayısının öbür kullanıcılara nazaran daha yüksek olduğu manasına mı geliyor?
Önce ‘toksikliğin’ hangi çerçevede değerlendirildiğini bilelim:
Sosyal mecralarda yahut gerçek hayatta karşılaştığımız toksiklik, hakaret, tehdit, cinsel atak ve nefret telaffuzlarına varabilen yorumları kapsıyor. Bu yorumları gören pek çok insan da otosansür uygulayarak çevrimiçi platformlara kalıcı olarak veda edebiliyor. Hatta toksiklik, bireylerin kendisine ziyan vermelerine bile neden olabiliyor.
Sosyal medya neden “toksik beşerlerle dolu”?
Pek çok insan, toplumsal medyanın toksik insanların hükmettiği bir yer olduğu kanısına sahip. Lakin aslında durum bu türlü değil. İşin özü, toksik olan kullanıcıların başka kullanıcılara nazaran bu mecralarda çok daha faal olmasında yatıyor.
Bilimsel bir örnek üzerinden açıklayalım:
Stanford Üniversitesi ve Google’dan dört araştırmacının yer aldığı bir çalışma, toksik kullanıcılara en düzgün formda ışık tutan örneklerden birisi idi. Sonuçları Eylül 2022’de yayımlanan çalışmada araştırmacılar, on milyonlarca kullanıcıya sahip Reddit’te 18 ay içinde en az 1 paylaşım yapan 1 milyon hesabı takip etti.
Takip edilen kullanıcılar ortasında toksik yorum paylaşanların yüzdesi ise ziyadesiyle düşüktü. Bir milyon kullanıcının sırf %3’ü, yani 30 bini en az bir adet toksik yorum paylaştı. Ama işin aslı, toplam yorum sayısıyla yapılan karşılaştırmada ortaya çıktı.
Yorumların %33’ü bu toksik kullanıcılara ilişkin idi:
Takibe alınan bir milyon toksik kullanıcının Reddit’te paylaştığı yorumların üçte biri, bu kullanıcıların yalnızca %3’ünü oluşturan küme tarafından paylaşılmıştı. Yani 30 bin kişi, platformdaki varlığını geriye kalan 970 bin şahıstan çok daha fazla hissettirdi.
Peki, “en toksik” toplumsal medya platformları hangileri?
Bu sorunun yanıtı daha evvel SimpleTexting tarafından yapılan bir araştırmayla verilmişti. 18-75 yaş aralığındaki 1018 ABD’li kullanıcıyla anket düzenleyen SimpleTexting, verilen yanıtlarla şu listeyi oluşturdu (10 puan üzerinden):
- Twitter – 7.82
- Reddit – 7.63
- Facebook – 7.47
- TikTok – 6.83
- Instagram – 6.59
- Snapchat – 5.72
- YouTube – 5.38
