Dünyada ve ülkemizde en sevilen müzik çeşitlerinden bir tanesi rock müzik, bugün altında sayısız alt çeşit bulunduran geniş bir çatı üzere. Birinci ortaya çıktığı günlerde tanınan kültür tarafından pek sevilmese de vakit içerisinde yaygın kültürün ta kendisi haline gelen rock müzik nedir, ne vakit ortaya çıktı ve en değerlisi nasıl bugüne geldi yakından bakalım.
Bugün müzik tiplerini saymaya kalksak onlarca, alt çeşitlerini de eklesek yüzlercesini sayabiliriz. Müziğin bu kadar farklı tıpta ortaya çıkmasının nedeni birinci insanların taşı taşa vurarak ritim yaptığı günden beri hayatımızda olmasıdır. Zaman içerisinde farklı enstrümanların ortaya çıkması ve bunların farklı yorumlarla çalınması sayesinde oluşan müzik çeşitlerinden bir tanesi de rock müziktir.
Tabii bugün rock müzik nedir diye sorsak herkesin farklı bir yanıtı olacaktır. Zira rock müzik birinci çıktığı günden beri büyük bir gelişim gösterdi ve bugün altında sayısız alt tıp barındıran geniş bir çatı haline geldi. Hangisi gerçek rock üzere sonu gelmez bir tartışmaya girmeyeceğiz fakat tarihin tozlu sayfalarında bir seyahate çıkıp rock müzik nedir, ne vakit ortaya çıktı, bugüne nasıl geldi gibi soruların cevaplarını arayacağız.
Öncelikle temel bir tarif yapalım; Rock müzik nedir?
İlk sefer 1940’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkan rock müzik varsayım edebileceğiniz üzere ‘taş üzere sağlam’ bir müzik olduğu için bu isimle anılır hale gelmiştir. Genel bir tarif yapmak gerekirse elektro gitar, bas gitar ve davul ile müziği çalınan ve bir vokalistin müzik söylediği müzik tipi rock müzik kategorisinde kıymetlendirilir.
Elbette bu sadece işin ansiklopedik tarafı. İlk günlerinde bile aslında rock müzik bu kadar kolay ve net bir müzik tipi değildi. Müzik uzmanları tarafından her devir değişken ve öngörülemez olarak betimlenmiştir. Bunun ne kadar nokta atışı bir yorum olduğunu aslında rock müziğin tarihçesine baktığımız vakit açık bir halde görebiliyoruz.
Blues altyapılarıyla yavaş lakin sağlam adımlar atıldı:
1940’lı yılların sonunda ortaya çıkan rock müzik; country müzikteki gitarın, blues müzikteki elektro ile bas gitarın ve sabit bir davul ritminin tınılarından oluşuyordu. 1950’li yıllara geldiğimizde ise rock and roll olarak isimlendirilen bir üslup ile bildiğimiz manadaki rock müzik ortaya çıkmış oldu.
1950’li yıllar dinlediğimiz rock müzik için sırtını klasik blues yapıtlarına dayamış demek yanlış olmaz. Bilhassa dönemin muhafazakar kurallarını düşündüğümüz vakit rock müziğin ne kadar saldırgan ve şoke edici göründüğünü kestirim edebilirsiniz. Alışılmış kültürel bir değişimi de beraberinde getirdiği için cinsel özgürlük ile eş manalı hale gelmişti.
Rock müzik fazla yer altında kalmadı ve süratle altın çağına adım attı:
Rock müziğin yarattığı kültürel değişim 1960’lı yıllara geldiğimizde başta ABD olmak üzere tüm dünyada tesirini göstermeye başlamıştı. Müzik muharrirleri tarafından rock müziğin altın çağı olarak anılan bu devirde Rolling Stones üzere kümeler popülerdi. Elbette o periyodu bilirsiniz, özgür seks ve uyuşturucu.
Ortaya çıkan bu kültürel ortam birebir vakitte diğer müzik kümelerini da etkiledi. Pek çok yeni rock müzik kümesinin çıkmasının yanı sıra pop ya da farklı cinste müzik yapan kümeler da yavaş yavaş rock ritimleriyle müziklerini değiştirmeye başladı. Bu kadar fazla sanatçı rock müzik yapınca da haliyle ortaya psikedelik rock, progresif rock, glam rock ve rock müziğin bir alt tipi diyebileceğimiz metal ve heavy metal ortaya çıktı.
Hippi kültürünün tohumlarından punk filizlendi:
1960’lı yılların rahat hippi kültürü 1970’li yıllara geldiğimizde değişim gösterdi. Bu rahat adamlar bir anda sertleşti ve hard rock alt tipi yaygınlaşmaya başladı. Led Zeppelin bu periyotta en sert müziklerini yayınlamıştır.
Bir yandan da daha psikedelik temalara sahip, tüm albümün bir öykü anlattığı Pink Floyd üzere kümeler çıkmıştı. Tabii her tesirin bir yansısı vardır. Pink Floyd’u bile fazla hippi gören Sex Pistols, Clash üzere kümeler ortaya çıktı ve rock müziği olabildiği kadar kolay, yüksek sesli ve öfkeli hale getirerek punk cinsini yarattılar.
Alternatif rock mı, o da ne?
1970’li yıllarda ortalığı sallayan rock müzik, 1980’li yıllara geldiğimizde biraz duruldu. Olağan punk ölmez diyen Depeche Mode üzere kümeler bir post punk şekli yaratarak bildiğimiz tınıların içine klavye ritmini kattılar ve daha içe dönük kelamlar yazdılar. Benzeri bir çeşidi REM üzere müzik kümeleri da denedi ve bunlar kolej rock olarak anıldılar.
Küçük bir kümeye hitap eden kolej rock, ana akım rock müzikten farklı bir üslup sunduğu için vakit içinde alternatif rock ve indie rock olarak isimlendirilir oldu. Bu biçimde isimlendirilmesinin nedeni bu çeşitte müzik yapan kümelerin daha çok küçük, bağımsız plak şirketleriyle çalışmalarıydı. Periyodun tanınan müzik mecmualarından Billboard, bu tipi çağdaş rock olarak da isimlendirmiştir.
Tam rock müzik artık bitti derken 90’lara bomba üzere geri döndü:
Post punk, indie, alternatif falan diye diye herkes rock öldü zannetmişti. Derken 1991 yılında Nirvana Nevermind albümünü bir patlattı, sormayın. Hard rock ve punk birleşmesine benzeyen grunge cinsindeki albümün yükselişi ile birlikte kulağımızı nereye çevirsek tekrar rock müzik duymaya başladık. Nirvana’nın solisti Kurt Cobain’in intiharı ise bu devirde herkesi yasa boğdu.
Tabi bir yandan bu periyotta rap müzik ortaya çıkmış ve bilinen tüm yanlışları düzeltmeye gelmişti. Limp Bizkit, Staind, Puddle of Mudd üzere kümeler ana akım rock müzik ile rap müziği tesirli bir biçimde harmanlamayı başardılar. Bu periyotta çıkan Red Hot Chili Peppers ve Foo Fighters üzere kümeler da bir yandan grunge müziğin ölmediğini tüm dünyaya haykırıyordu.
Rock müzik öldü be ağbi:
21. yüzyıla geldiğimizde rock müzik hala bizimle beraberdi. İnternet kullanımının yaygınlaşması ile birlikte adı sanı duyulmamış sayısız yeni rock müzik kümesi çıktı. Hoş bir gelişme üzere görünse bile aslında bu cins yeni kümelerin ve hasebiyle farklı rock müzik yorumlarının ortaya çıkması, bilhassa eski rock müzik hayranları ortasında bu müziğin artık bittiği istikametinde sayısız dedikodu çıkmasına neden oldu.
Tabii her periyot üzere 2000’li ve 2010’lı yıllarda kendi müzik kümelerini doğurdu. Örneğin indie rock cinsinde müzik yapan The Arctic Monkeys ile birlikte pek çok müzik müellifine nazaran yeni bir periyodun kapıları açıldı. Günümüzde ise artık rock müzik, sayısız farklı müzik tipi ve elektronik altyapılarla harmanlanarak hala karşımıza çıkmaya devam ediyor.
Müzik dünyasını bir daha eskisi üzere olmayacak halde değiştiren rock müzik nedir, ne vakit ortaya çıktı gibi merak edilen soruları yanıtladık. Devirlerinin en tanınan kümelerinden bahsettiğimiz için hak yemiş olmayalım, favori rock müzik kümenizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
