Kalbi Başka, Bedeni Başka Yerde: Kanuni Sultan Süleyman’ın İç Organları Çıkarılıp Nereye Gömüldü?
Tarihin seyrini değiştiren ve tüm dünyanın “muhteşem” lakabıyla tanıdığı Yasal Sultan Süleyman’ın organlarının vücudundan ayrılarak öbür bir yerde koruma edildiğini biliyor muydunuz? Üstelik bu husus, yıllardır süren bir tartışma konusuydu.
En kıymetli seferlerinden biri Zigetvar’da hayatını kaybeden Yasal Sultan Süleyman’ın bedeninin mumyalanarak İstanbul’a gönderildiği, organlarının ise öteki bir yere gömüldüğüne dair çeşitli tartışmalar vardı. Fakat tarihi evraklar bu mevzuya açıklık getiriyor.
Konuyla ilgili araştırmayı gerçekleştiren Prof. Dr. Mehmet Zeki İbrahimgil, incelediği evraklardan Yasal Sultan Süleyman’ın kalbinin nerede attığını yıllar evvel tespit etmiş.
Daha evvel tarihçiler, bu mevzuyla ilgili net bir bilgiye sahip değildi.
Kanuni, seferlerle doldurduğu hayatının son demlerinde, 1566’da hasta olduğu halde Zigetvar’a sefere çıktı. Hükümdarlığının 46. yılında sefere çıkma sebebi ise Macaristan’ı garanti altına almaktı. Günden güne artan hastalığı karşısında yaklaşık 1 ay süren kuşatma akabinde Padişah, Zigetvar Kalesi’nin fethinden bir gece evvel vefat etti.
Ölümü bir mühlet herkesten gizlendi. Yalnızca mevtini bilen 12 bireyle cenazesi kaldırıldı, işte bizim de merakımızı körükleyen mevzu olan iç organlarının çıkarılarak oraya defnedildiğiydi. Pekala hakikaten de o denli mi oldu?
Pek çok tarihçi Kanuni’nin kalbinin Zigetvar’da bir kilisede gömülü olduğunu düşünüyordu.
Erhan Afyoncu, mevzuyla ilgili: “Kanuni öldükten sonra kalbi ve iç organları burada (Zigetvar) bir yere gömülüyor. Daha sonra buraya bir türbe ve dergâh yapılıyor. 1693’te burada bulunan türbe, Avustralyalı bir subay tarafından yıkılıyor ve üzerinde Katolik kilisesi inşa ediliyor” açıklamalarında bulunmuştu.
Bugün, Zigetvar Kalesi’ne 3 km uzaklıkta yer alan bu kilise ise pek kullanılmıyor. Daha da garibi, kilisenin kitabesinde şunların yazıldığı bilgisine ulaşılmış: “Kanuni Sultan Süleyman Han Gazi Hazretleri’nin kalbi hümayunlarıyla, iç organları vaktiyle türbe olan bu yerde defnedilmiştir.”
Feridun Emecen de hususla ilgili tıpkı fikre sahip.
Ünlü tarihçi, “Kanuni Sultan Süleyman, Zigetvar önlerinde kale alınmadan evvel vefat ettiği için vefatı savaş ortamı nedeniyle gizlendi. Cenazeyi orada tutabilmek için muhtemelen iç organlarının çıkarıldığını düşünüyoruz. Onun öldüğü yerde de iç organlarının gömülü olduğu düşünülerek daha sonra Sokullu Mehmet Paşa tarafından bir türbe yapılmış” formunda fikirlerini söz etmiştir.
Nurhan Atasoy da mevzuyla ilgili şu fikirlerini paylaşmıştır: “Kanuni’nin iç organlarını kutu üzere bir şeyin içine koymuş olmalılar. Zira bunun toprağa karışması, toprakta eriyip gitmesi lazım. Lakin bu kutuyu bulmak mümkün değil, tahminen de bulunabilir. Katolik kilisesinin buraya yapılması da tesadüf değildir. Türbeyi evvel yıkmışlar, ondan sonra da bu kiliseyi yapmışlar. Bu biraz da İslamiyet’e karşı duydukları nefrettir. Türbeyi bulmak için etraftaki bütün binaların temellerini de bulmamız gerekiyor.”
Macaristan halkı da Kanuni’nin organlarının orada olduğunu kabul etti.
Macar halkının bir inanışına nazaran, 1913 yılında kilisenin duvarında asılı bir yazıda bu gerçeğin belirtilmiş. Bu sır perdesini aralayan çalışmayı ise Prof. Dr. Mehmet Zeki İbrahimgil gerçekleştirdi. Başbakanlık ve Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivinden Sokullu Mehmet Paşa’nın dokümanlarını inceleyerek bahse açıklık getirdi.
Edirne’de gerçekleştirilen Osmanlı İlim, Fikir ve Sanat Dünyasında Balkanlar Sempozyumu’nun akabinde hususla ilgili bir açıklama yapan İbrahimgil, Yasal Sultan Süleyman’ın iç organlarının nerede olduğunu 2014’te tespit etti. 2 yıla yakın Balkanlar’daki Türk yapıtlarıyla ilgili çalışma gerçekleştirdiğini, bu çalışmalar esnasında da hiç beklemedikleri bu gelişmenin olduğunu söylemiştir.
Macaristan’ın Zigetvar kentinde, Yasal Cami yanında yer alan dergâhta gömülü olduğu bulundu.
Seneler evvel bir çalışma esnasında rastlanan bilgilerle doğruluğu kabul edilen bu olay için Türk heyeti de türbeyi ziyaret etti, gerekli çalışmaları gerçekleştirdi. Sultan’ın naaşının mumyalanmasının ve iç organlarının çıkarılıp misk ve amberle yıkanıp gömülmesinin formunun bozulmadan İstanbul’a getirilmesi için alınan bir tedbir olduğu kabul ediliyor. Yıllardır merak edilen sır perdesi ise böylelikle aralanmış oldu.
