Instagram’da ve TikTok’ta Sürekli Karşımıza Çıkan “Makeba” Şarkısının Ardındaki Üzücü Hikâye
“Ooohe, ooh Ooohe, ooh Ooohe, Makeba, Makeba ma qué bella…” bu şarkıyı duymayan kaldı mı? Zannediyoruz ki hayır. Yıllar içinde YouTube’da 210 milyon dinlenmeye ulaşan bu müzik, aslında her ne kadar eğlenceli TikTok görüntülerine husus olsa da hayli çarpıcı bir kıssaya sahip.
Makeba’nın yaratıcısı Jain, bu şarkıyı yazarken ve seslendirirken değişik his ve niyetlerin peşindeydi. “Bir müziğin altından ne çıkabilir ki?” dediğinizi duyar üzereyiz.
Sözü daha fazla uzatmadan, çıktığı günden beri bir epey ses getiren Makeba’nın hikâyesine bakalım.
“Makeba” isimli bu tanınan müzik, Fransız müzikçi Jain tarafından 2016 yılında yayınlandı.
Şarkının ismine ve kıssasına mevzu olan Miriam Makema, daha çok “Mamma Afrika” ve “Afrika Ana” isimleriyle tanınan, Güney Afrikalı epey ünlü bir müzikçi. Güney Afrika’nın bir kasabasında doğan Makeba’nın ömrü ise bir oldukça inişli çıkışlı.
Makeba’nın annesi o vakitler yasa dışı biçimde bira üretmekteydi ve bu sebeple tutuklandı. O sırada şimdi 18 günlük olan Makeba, annesiyle birlikte cezaevine girdi ve 6 ayını orada geçirmek durumunda kaldı. Yoksulluk nedeniyle epey güç vakitler geçiren Makeba, 6 yaşındayken anneannesinin yanına taşındı.
Daha ilkokulda müzik söylemeye başlayan ve sesini hayli küçük yaşta keşfeden Makeba, bir müddet sonra kilisede müzik söylemeye başladı ve her daim takdir edildi. Müzik söylemeyi hiç bırakmayan tutkulu müzikçi, 17 yaşındayken bir Afrika caz kümesine katıldı ve kümenin solistliğini üstlendi.
Bir müddet sonra ABD’ye taşınan Makeba’yı, apayrı bir hayat bekliyordu.
O sırada Güney Afrika’da Sharpe Will trajedisi yaşandı ve uzun yıllar boyunca isminden bir ikon olarak bahsettiren Makeba’nın annesi ve öteki aile üyeleri öldürüldü. Müzikçi bu sebeple Güney Afrika’ya geri dönmek istedi lakin çok geçmeden pasaportunun hükümet tarafından iptal edildiğini öğrendi.
Bunun sebebi ise Makeba’nın Güney Afrika’daki siyahi ve beyaz halkı birbirinden ayıran Apertheid rejimine muhalif duruş sergileyen bir belgesel sinemasında oynaması ve Mandela’ya dayanak vermesiydi. Kısaca Makeba “tehlikeli” ilan edilmişti.
Aynı vakitte bu haber, Makeba’nın 30 yıllık sürgününün başlangıcı niteliğindeydi. Kendisine yapılanın büyük bir haksızlık olduğunu düşünen ünlü müzikçi, dünyanın her yerinden siyahi kökenli insanları bir ortaya toplamaya başladı.
Müziği Afrika’da bile yasaklansa da hiçbir vakit pes etmedi ve onurlu gayretini sürdürmeye devam etti.
Birleşmiş Milletler’de söz veren ünlü sanatçı, Güney Afrika hükümetinin, vatandaşlık haklarını reddetmesine dair hükümet aleyhine ispatlar sundu. Nihayetinde 30 yıllık uğraşı son boldu ve Makeba, Güney Afrika’ya geri dönebildi.
Ancak Makeba, ülkesine geri dönmekle kalmadı; müziği aracılığıyla insanlara, uğradığı haksızlığı anlatmaya ve onları bilinçlendirmeye çalıştı. Ayrıyeten ünlü sanatçı An Evening with Harry Belafonte and Miriam Makeba isimli albümüyle, Grammy mükafatı alan birinci siyahi Afrikalı sanatçı olmayı başardı.
Makeba, 2008 yılında mafyanın amaç gösterdiği düşünülen yazar Roberto Saviano’ya dayanak emeliyle sahneye çıktığı konserde kalp krizi geçirerek ömrünü yitirdi. Çok sayıda müzisyene sanatı ve onurlu uğraşıyla ilham veren Makeba, müzisyen Jain için de tam olarak bu türlü bir isimdi.
Jain’in yıllar evvel yayınladığı lakin şimdilerde bile popülerliğini koruyan bu müziğinin klibinde, Miriam Makeba’ya dair izler görmek mümkün.
Örneğin müziğin girişinde bulunan sokak ismi tabelası, Miriam Makeba ismini taşımakta. Tekrar klipte her yaştan ve her ırktan insanın, huzur ve barış içinde dans ettiğini görmek mümkün. Ayrıyeten müziğin kelamları de hayli etkileyici.
“Nefesini ruhumun yanında duymak istiyorum
Dinlenmeden eziyeti hissetmek istiyorum
Seni şarkı söylerken görmek istiyorum
Seni mücadele ederken görmek istiyorum
Çünkü sen insan haklarının gerçek güzelliğisin”
Peki Makeba’yla ilgili sizin niyetleriniz neler?