Günümüzde, hayatımızın neredeyse her alanı dijitalleşmiş durumda. Her şeyi, elimizin altındaki aygıtlardan kolaylıkla halledebiliyoruz lakin bu durumun olumlu istikametleri olduğu kadar olumsuz tarafları de var. Örneğin, “dijital istifçilik”.
Dijitalleşme çağının hayatımıza kattığı yeni bir terim olan “dijital istifçilik”, somut hususları istifleme rahatsızlığının dijital ortama taşınmış hâli diyebiliriz. TLC’de izlediğimiz, gereksiz eşyalarla dolu konutların dijital aygıtlarınızda olması üzere bir şey yani.
Eğer telefonunuzda, bilgisayarınızda, harddisklerinizde, hafıza kartlarınızda; gerekli gereksiz her şeyi “bir gün lazım olur” yahut “anı kalsın” üzere sebeplerle biriktiriyorsanız siz de dijital istifçi olabilirsiniz!
“Bozukluk” kategorisine giren istifleme; objelere duygusal pahalar yükleyip gelecekteki faydalılığını düşünerek onları biriktirme ve sonucunda hayat kalitesini önemli düzeyde etkileyen bir hastalık.
İstifleme hastalığı belirtilerine sahip beşerler; aslında bedeli olmayan lakin kıymetli üzere görünen, muhtemelen hiçbir vakit işe yaramayacak her şeyi biriktirmeye meyillidirler. Bu, dijital ortamlarda da tıpkı biçimdedir.
Fotoğraflar, e-postalar, mesajlaşmalar, ekran görüntüleri… Bu tipten dijital dataların toplanması ve biriktirilmesi, dijital istifçi olduğunuzu gösterebilir lakin düzeyi çok kıymetlidir.
Biriktirmek, bir düzeye kadar olağan lakin birtakım durumlarda hastalığa dönüşebilir.
Neredeyse hepimiz, günlük yaşantımızda kıymet atfettiğimiz objeleri biriktirmeye ve saklamaya meyilli oluruz. Zira o objenin duygusal ve fonksiyonel boyutu bizim için değerlidir. Bu, bir düzeye kadar olağanken birtakım insanlarda olağandışı boyutlara taşınabilir.
Bazıları, aslında hiçbir vakit işe yaramayacak eşyaları istifler ve onu atma yahut silme kanısı bile kişiyi rahatsız eder. Yaygın olarak biriktirilen eşyalar ortasında kıyafetler, kitaplar/dergiler/gazeteler, poşetler yahut yiyecekler bulunur.
Günümüzde iç içe olduğumuz ve etkileşim kurduğumuz objelerin içine dijital varlıklar da katıldığı için istifleme eğilimi doğal olarak buraya da kaydı.
Bazı beşerler, istifledikleri eşyalara yahut dijital materyallere fazla düzeyde bir paha biçerek duygusal bağ kurarlar. Biriktirebilecekleri tüm alanlarda dijital varlıkları istiflerler.
Bu durum, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) tiplerinden istifçilik hastalığının dijital ortama taşınmış hâlidir diyebiliriz. Dijital ortamda sahip olunan malzemeler, günlük hayatta sahip olunan eşyalar kadar kıymetlidir. Kimileri için bir “varlık” kararındadır.
Dijital istifçiler, biriktirdikleri gereçlerin kaybolduğunu düşündüklerinde dert duyarlar.
Dijital istifçilik hastalığına sahip beşerler; harddisklerinde, bilgisayarlarında yahut cep telefonlarında sakladıkları dataların neler olduğunu hatırlayamaz bile. Tekrar de kıymetli olduğunu düşünür. Sebepleri ise “belki bir gün lazım olur”, “hatıra”, “bir gün delil olarak kullanmam gerekebilir” üzere niyetlerdir. İstifledikleri bilgileri kaybetme ihtimali, onlar için anksiyeteye neden olur.
Günlük hayattaki istifçilik hastalığı üzere, dijital istifçilikte de pek çok ruhsal rahatsızlıklar ortaya çıkar. İstifleme hastalığına sahip kişinin günlük aktiviteleri bozulabilir ve sonucunda bilişsel ve davranışsal rahatsızlıklar görülür.
Literatürdeki birinci dijital istifçi hasta, fotoğrafları yedeklemeye takıntılı hâle gelmişti ve günlük ömrü aksıyordu.
Dijital istifçi bir şahsa örnek verecek olursak; aldığı kamerayla 5 yıl boyunca her gün manzara fotoğrafları olmak üzere 1000 fotoğraf çeken adamı söyleyebiliriz. Hatta bu adam, literatürdeki birinci “dijital istifçi”dir. Hasta, fotoğrafları silmekte büyük bir zorluk çeker zira anıları geri getirdiklerini düşünür ve onlara karşı bağlılıkk hisseder.
Üstelik, bu fotoğrafları dört harici harddiske ve yedeklerini de öteki dört harici diske daha yedeklemiş. O fotoğrafları sürekli düzenlemek, günde yaklaşık 5 saat süren vakit kayıplarına yol açmış ve uykusuzluk, günlük işlerini aksatma, toplumsallaşma ve dinlenme üzere aktivitelerini sekteye uğratmış.
Siz de bir dijital istifçi misiniz?
Dijital dataları saklama düzeyiniz, onları kaybedeceğiniz kanısının panik yaratması düzeyinde değilse ve günlük hayatınızı etkilemiyorsa korkmanıza gerek yok lakin gerekli gereksiz her şeyi saklıyorsanız ve onların silinmesinden korkuyorsanız siz de bir dijital istifçi olabilirsiniz…
