Tarihin en ünlü bilim insanlarından olan ve her daim takdir edilip hürmet duyulan Albert Einstein, bilime ve insanlığa ilişkin katkılarıyla tanınır. Ancak bu alandaki başarısı, ne yazık ki aile hayatında tıpkı istikrarı sağlamamıştır.
İki farklı evlilik yapan ve üç çocuk sahibi olan Albert Einstein, çocuklarına hayli ilgili bir babaydı. 28 Temmuz 1910’da İsviçre’nin Zürih kentinde doğan ikinci çocuğu Eduard’ın hastalıklı bir çocuk olması ise ünlü fizikçiyi adeta içten içe tasaya boğuyordu.
Tıpkı babası üzere bilimin peşinden koşan fakat ömrü boyunca uğraş ettiği şizofreni rahatsızlığı sebebiyle maksatlarına bir türlü ulaşamayan Eduard Einstein’ın hayat hikayesi bir oldukça ilgi alımlı.
Eduard, Albert Einstein’ın birinci eşi Mileva Maric ile olan evliliğinden dünyaya gelen çocuklardan biriydi.
Bu çift, Albert Einstein Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü’nde ders verdiği esnada tanıştı. Mileva, Albert’in sınıfındaki tek bayan öğrenciydi ve zekası Albert ile yarışacak nitelikteydi. Mileva, Albert’tan 4 yaş büyük olmasına karşın bu yaş farkı onlar için çok da değerli olmamıştı.
Albert ve Mileva’nın evlenmeden evvel 1902 yılında bir kız çocukları oldu ama “Lieserl” ismini verdikleri bu kıza ne olduğu epeyce muamma. Lieserl’ın hayatının birinci yıllarında ömrünü yitirdiği ya da bir aileye evlatlık verildiği iddia ediliyor. Hans ve Eduard kardeşler ise bu çift evlendikten sonra dünyaya geldi.
Eduard’ın hayatı, doğduğu günden son nefesini verdiği güne dek hastalıklarla uğraş ederek geçti.
Eduard Einstein, zayıf bir bağışıklığa sahipti ve sık sık hasta olan bir çocuktu. Bu sebeple vaktinin büyük bir kısmını meskende geçirmek zorundaydı. Meskende geçirdiği vakitlerde ise şiirle ilgileniyor, piyano çalıyor ve psikiyatri alanına ilişkin çeşitli kaynaklar okuyordu. Bilhassa Sigmund Freud hayranıydı.
Eduard, yıllar geçtikçe farklı alanlara ilgi duymaya başlasa da ideali her vakit babası üzere kendini bilime adamak ve psikiyatri okumaktı. Babasına olan hayranlığını şu cümleyle söz etmişti: “Bazen bu kadar kıymetli bir babaya sahip olmak zordur zira insan kendini çok değersiz hisseder.”
Bu doğrultuda Zürih Üniversitesinde eğitim almaya başlamıştı ve bahtın bir cilvesi dedirten biçimde babası üzere okul sıralarında kendinden yaşça büyük bir kadına aşık olmuştu.
Bu aşk, epey sıkıntı bir hayata sahip olan Eduard’a ömrü boyunca savaşacağı ruhsal bir rahatsızlık olarak geri dönmüştü.
Yaşadığı ayrılıkla mental bir çöküşe adım adım ilerleyen Eduard’ı bu ıstırap, 20’li yaşlarında intiharın eşiğine kadar götürdü. Bu esnada tabipler, genç adama şizofreni teşhisi koymuştu.
Oğlunu güzelleştirmenin çeşitli yollarını arasa da bir türlü bulamayan Albert Einstein; çaresizliğini, bir meslektaşına yazdığı mektupta “Küçük oğlumun durumu beni çok üzüyor. Tamamen gelişmiş bir insan olması mümkün değil” cümleleriyle söz etmişti.
Baba, oğlunun rahatsızlığının kalıtsal olduğunu ve bu hastalığı anne tarafından aldığına inanıyordu. Albert’ın ikinci eşi Elsa ise çaresiz babanın “kederden kendini yiyip bitirdiğini” dile getirmişti.
Eduard’ın ömürle savaşı, babasının Amerika’ya göç etmesiyle daha da zorlaşmıştı.
Albert Einstein, oğullarını her ne kadar yanında götürmek istese de Eduard’ın genel durumu bu seyahat için uygun değildi. Bu veda, babanın oğlunu son görüşüydü. Albert, hayatının geri kalan yıllarında oğluna nizamlı olarak mektuplar yazdı ve maddi dayanağını hiçbir vakit esirgemedi.
Yıllarca ağır tedavilere maruz kalan çaresiz genç, babasının gidişiyle daha da sarsılmıştı ve İsviçre’de günlerini geçirdiği bir klinikte yapayalnız kalmıştı.
Eduard Einstein, güzelleşme kaydetmesi beklenirken, gördüğü ağır tedaviler sonucunda konuşma yeteneğinin yanında bilişsel yeteneklerini de kaybetmişti.
Dertlerine deva olması için geldiği bu akıl hastanesi, mezarı haline gelen Eduard; hayata otuz yılını geçirdiği bu dört duvar ortasında gözlerini yumdu. Ekim 1965’te, 55 yaşında geçirdiği bir felç sebebiyle vefat etti ve Zürih’teki Hönggerberg mezarlığına defnedildi.
