Duygularımızın Bile Etkilediği ‘Sindirim Sistemimiz’ Hakkındaki Bu Bilgileri ve Nasıl Çalıştığını Öğrenince Büyüleneceksiniz

Sindirim sistemi nedir ve nasıl çalışır diye hiç merak ettiniz mi? Sindirim sistemi etapları, bedene giren besinlerin en uygun formda sindirilmesini sağlar. Birinci bakışta epeyce kolay bir süreç üzere görünse de bu sürece yardımcı birçok sindirim sistemi organları bulunuyor.

İnsan bedeni, yapısı gereği birçok karmaşık süreci çok kolay ve süratli bir biçimde gerçekleştirmektedir. Bu süreçlerden biri de hayati kıymet taşıyan sindirim sistemidir. Bedenimize giren her besinden sorumlu olan bu sistem, birçok yardımcı organ ile besinlerin sindirim sürecini meselesiz bir biçimde gerçekleştiriyor.

Ağızdan başlayan sindirim süreci, çeşitli kimyasal ve fizikî süreçlerden sonra anüste son bulur. Vakit zaman çeşitli rahatsızlıklardan ötürü sekteye uğrayan bu süreç, gelişen tedaviler ile kısa müddet içerisinde eski haline gelebiliyor.

Temelden başlarsak: Sindirim sistemi nedir?

Vücudumuzda gerçekleşen tüm süreç ve faaliyetler için gerekli olan güç, yediğimiz besinlerden sağlanır. Sindirim sistemi, et, meyve ve sebzeler üzere farklı kaynaklardan elde edilen besinleri güç kaynağı olarak kullanmamızı sağlar.

Sindirim sistemimiz, lisanımıza ve dudaklarımıza ziyan vermeden yiyeceğin çiğnenmesini koordine etme yeteneği ve uygun enzimleri salgılayarak yiyeceğin mideden bağırsağa hakikat gitmesi sürecini çok daha dikkatli ve yanlışsız yapmamıza da imkan tanır.

Peki sindirim sistemi tam olarak nasıl çalışır? 

Sindirim sistemi, besinleri parçalarken organlar ortasını hareketini ve besinlerin yapı taşlarının emilimini de gerçekleştirecek biçimde çalışır. Her organın kendine has bir fonksiyonu vardır. Ağız çiğneme yoluyla, yemek borusu peristaltik hareketlerle, mide kasılıp gevşeyerek, ince ve kalın bağırsak da peristaltik hareketerle fonksiyonlarını yerine getirir.

Peristaltik hareket yiyeceklerin sistem boyunca ilerlemesini sağlayan kasların kasılıp gevşemesi olayıdır. Bedene alınan her besin direkt olarak kullanılamaz ve bir dizi süreçten geçirilerek en uygun hale getirilir ve gerek olmayan kısımları bedenden atılır.

Sindirim sistemi organları ve vazifeleri: 

• Ağız
• Yutak
• Yemek borusu
• Mide
• İnce bağırsak
• Kalın bağırsak
• Anüs

Ağız

Besin bedenimize girdikten sonra seyahatine birinci olarak ağızdan başlar. Dişler, tükürük bezleri ve lisan de dahil olmak üzere sindirim sürecine yardımcı olan pek çok organ, bu sürece yardımcı olur. Dişler, yiyecek parçacıklarını küçük modüller haline getirir ve sonrasında lisan, yiyeceği yutağa itmeden evvel tükürükle nemlendirir.

Yutak

Ağza bağlanan ve Y biçiminde bir tüp olan yutak, çiğnenmiş/ezilmiş yiyeceklerin ağızdan yemek borusuna geçişini meselesiz formda gerçekleştirilmesinde rol oynar. Aldığımız hava, burun boşluğundan akciğerlere giderken farenksten geçtiği için teneffüs sisteminde de değerli bir yere sahip.

Yemek borusu

Yemek borusu, farenksten mideye kadar uzanan kaslı bir tüptür ve peristalsis ismi verilen bir dizi kasılma yoluyla yiyecekleri mideye iletir. Mideyle ilişkiden çabucak evvel alt yemek borusu ‘’sfinkteri’’ ismi verilen bir bölgesi vardır; bu bölge, yiyeceğin yemek borusuna tekrar geçişini pürüzler.

Mide

Güçlü kas duvarlarına sahip kese gibisi bir organ olan mide, yiyeceklerin karıştırılması ve öğütülmesinde kıymetli bir rol oynar. Mide, besinlerin parçalanma sürecine yardımcı olan asit ve güçlü enzimleri salgılar. Yiyecek mideden çıktığında sıvı yahut macun kıvamında olur.

İnce bağırsak

Oniki parmak bağırsağı, jejunum ve ileum olmak üzere üç kısımdan oluşan ince bağırsak, gevşek bir biçimde kıvrılmış uzun bir tüptür. İnce bağırsak, pankreas tarafından salgılanan enzimleri ve karaciğerden gelen safrayı kullanarak besinleri parçalama sürecine yardımcı olur.

Kalın bağırsak

İnce bağırsağın bittiği yerden anüse kadar olan kısımda yer alan kalın bağırsak, yaklaşık 1,5-2 metre uzunluğundadır. Su emiliminin gerçekleştiği bu organ, sindirim sürecinde kullanılmayan atıkları dışkı haline getir. Kalın bağırsağın ucunda yer alan rektum ise bu dışkının anüsten atılana kadar depolanmasını sağlar.

Anüs

Sindirim sisteminin son kısmı olan anüs, pelvik taban kaslarından ve iki anal sfinkterden oluşur. Bunların misyonları, rektal içeriğin katı, sıvı yahut gaz olup olmadığını tespit etmek ve akabinde rektumda depolanan dışkının bedeninizden ne vakit atılması gerektiğini denetim eder.

Dikkat etmekte yarar var: Sindirim sistemi hastalıkları nelerdir? 

• Gastroenterit
• Çölyak hastalığı
• Kabızlık ve İshal
• Huzursuz bağırsak sendromu
• Reflü
• Ülser
• Kalın bağırsak kanseri

Gastroenterit

Yaygın olarak mide gribi olarak da bilinen gastroenterit, virüslerin, bakterilerin, parazitlerin yahut çeşitli kimyasalların neden olduğu bir enfeksiyondur. Gastroenterite neden olabilecek birtakım yaygın virüsler ortasında norovirüs, rotavirüs, adenovirüs ve astrovirüs yer alıyor. Ekseriyetle bir haftadan kısa süren bu rahatsızlık, birden fazla vakit rastgele bir tıbbi müdahaleye gerek duymadan kendi kendine geçer. Lakin daha önemli hadiseler dehidrasyona neden olabilir ve sonucunda kimi tıbbi tedavi teknikleri gerekebilir.

Çölyak hastalığı

Çölyak hastalığı, ince bağırsakta hasara neden olan kronik bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Bu hastalıkta, kişinin bağışıklık sistemi glutene reaksiyon verir. Gluten buğday, arpa ve çavdarda doğal olarak bulunan bir proteindir. Yaygın olarak ekmek, makarna, kurabiye ve kek üzere yiyeceklerde bulunur lakin saymadığımız öbür yiyecek yahut içecek üzere eserlerde de bulunabiliyor.

Kabızlık ve İshal

Kabızlık ve ishal son derece yaygın sindirim sistemi rahatsızlıkları ortasında yer alır. Kısa periyodik meydana gelebilen bu rahatsızlıklar, uzun sürmesi durumunda hayat kalitesini büyük ölçüde etkileyebilir. 

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin büyük ölçüde azaldığı ve dışkılamanın az olduğu bir rahatsızlık. Kabızlık ve ishalin nedenleri ortasında birçok şey yatıyor olabilir. Şayet bu türlü bir durumdaysanız, en kısa müddette bir sıhhat kuruluşuna gitmenizi öneririz.

Huzursuz bağırsak sendromu

Huzursuz bağırsak sendromu, kalın bağırsağın faaliyetlerini etkileyen kronik bir rahatsızlıktır. Son yapılan araştırmalara nazaran Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan insanların yaklaşık  %12’sinin bu rahatsızlığa sahip olduğu iddia ediliyor.

Bu rahatsızlığın neden olduğu semptomlar, sindirim sisteminde gözle görülür rastgele bir fizikî hasar yahut hastalık belirtisi olmadan ortaya çıkar. Fakat bu kolay olarak görülebilen semptomlar tekrar de ömür kalitesini etkileyebilir.

Reflü

Reflü, sindirim sistemi rahatsızlıkları ortasında en yaygın olanlarından biridir. Mide içeriğinin yemek borusuna geri dönmesiyle meydana gelir. Pek çok kişi orta sıra bunu yaşayabiliyor. Rastgele bir belirti olmadan da ortaya çıkabilen bu rahatsızlık, kimi durumlarda hazımsızlığa yahut göğüs bölgesinde yaşanan bir yanma hissine neden olabilir.

Ülser

Ülser, mide dokusunun hasar alması ve sonrasında sindirim salgıları nedeniyle bu hasarlı kısımda çeşitli yaraların oluşmasıdır. Bu rahatsızlığın birebiri oniki parmak bağırsağında da meydana gelebiliyor. Bu rahatsızlığın en yaygın nedeni olarak “helicobacter pylori” bakterisinin neden olduğu enfeksiyon gösteriliyor.

Kalın bağırsak kanseri

Son yıllarda sıhhat alanında yaşanan gelişmeler ile birlikte kalın bağırsak kanseri erken teşhis ile tedavi edilebilir hale geldi. Çeşitli testler aracılığıyla hastalığın daha semptomlar ortaya çıkmadan çok evvel önlenmesi, tespit edilmesi ve tedavi edilmesi mümkün hale geldi.

Sindirim sistemi hakkında enteresan bilgiler:

• Baş aşağı yemek yiyebilirsiniz
• Mide asidi mideyi sindirebilir
• Duygularınız sindirim sisteminizi etkileyebilir
• Günlük ortalama 0,75 ile 1,5 litre tükürük üretiriz

Baş aşağı yemek yiyebilirsiniz

Yiyeceklerin midenize ulaşması için rastgele bir yer çekimine muhtaçlığı yoktur. Bir şey yediğinizdeki yemek borunuzdaki kaslar dalga gibisi bir formda kasılır ve gevşer. Bu sürece peristalsis denir ve yiyecekleri yemek borusu boyunca mideye yanlışsız iter. Yani baş aşağı yemek yemek sıkıntı ve tehlikelidir lakin birebir vakitte mümkündür.

Mide asidi mideyi sindirebilir

Midenizin ürettiği hidroklorik asit ismi verilen sindirim suyu son derece aşındırıcı yapıya sahiptir. Mide kendini bu asitten kalın bir mukus katmanıyla korur. Şayet bu katman olmasaydı mide asidi kendini sindirirdi.

Duygularınız sindirim sisteminizi etkileyebilir

Muhtemelen beyin ile bağırsak ortasındaki ilişkiyi duymuşsunuzdur. Bağırsağın duygusal sıhhatinizi etkileyebildiği ve bunun karşıtının de geçerli olduğu, gastrointestinal sisteminizdeki bir sorunun, hudut sisteminize ruh halinizi etkileyebilecek sinyaller gönderdiği ortaya çıkmıştır.

Günlük ortalama 0,75 ile 1,5 litre tükürük üretiriz

Tükürüğünüzü yutmak nadiren yapmayı düşündüğünüz bir harekettir ve bilakis hayli doğal bir biçimde gerçekleşen bir süreçtir. Tekrar de her gün yaklaşık 0,75 ila 1,5 litre ortasında tükürük üretiriz. Yiyecekleri nemlendirmeye yardımcı olan ve karbonhidratların sindirimini başlatan 3 ekip tükürük bezi bulunur.

Bu içeriğimizde yer alan tüm ayrıntılar büsbütün bilgilendirme maksatlıdır. Şayet ele aldığımız rahatsızlıklardan birinden şüpheleniyorsanız en kısa müddette bir sıhhat kuruluşuna gitmenizi öneriririz.