İnsanların görmek için kilometrelerce yol katettiği bu yapıların ardında mühendislik ve mimarlık marifeti yatıyor.
Yaratıcılığın ve titiz çalışmanın bir eseri olan ve bulunduğu bölgeyle özdeşleşen bu yapılar gerek geçmişleriyle gerek de günümüze ilişkin kıssalar içeriyor.
İnşa süreçlerinde birçok kuvvetli maniyle karşılaşılan bu yapıların son hallerini çok güzel biliyoruz. Pekala ya yapım aşamasında nasıl görünüyorlardı?
Çelik ve Demirden Yapılmış Bir Dev: Eyfel Kulesi
Dünyaca ünlü Eyfel Kulesi Fransa’nın en değerli sembolüdür. İnşaatı tamamlandığında “Dünyanın En Yüksek Yapısı” pozisyonundaydı.
Fransa’da 1889 yılında gerçekleştirilen Dünya Fuarı’nın giriş kapısı halinde inşa edilen ve Fransız İhtilali’nin 100. yılına atfedilen bu yapı, ismini inşa ettiren Fransız mühendis Gustave Eiffel’den alır.
Fakat kulenin mimarı Gustave değildir. İsviçreli Maurice Koechlin’in siparişi üzerine kuleyi tasarlayan Stephen Sauvestre’dir. Kulenin üretiminde 150-300 ortası emekçi çalıştı ve resmi kaynaklara nazaran yalnızca 1 personel hayatını katbetti. Kule, büyük güvenlik tedbirleri eşliğinde o devrin yüksek teknolojisi kullanılarak yapıldı.
Amerika’nın Sembolü: Özgürlük Heykeli
Amerika’nın sembolik yapılarından biri olan Özgürlük Heykeli, Fransız heykeltıraş Frédéric Auguste Bartholdi tarafından tasarlandı ve 1886 yılında Fransa’da inşa edildi.
Daha sonra modüllere ayrılarak ABD’ye gemi yoluyla nakledildi. 46 metre yükseliğe sahip heykelin 28 Ekim 1886’da büyük bir merasimle açılışı gerçekleştirildi. İnşaat için gerekli olan iskeleti Fransız mühendis Gustave Eiffel tasarladı.
Heykelin üretiminde Osmanlı İmparatorluğu’nun yer alıp almadığı konusu netlik kazanmayan bir tartışma konusu…
Dünyanın En Yüksek Binası: Burj Khalifa
Dubai’nin ikonu haline gelen Burj Khalifa’nın inşaatına 2004 yılında başlandı ve yaklaşık 6 yıl sürdü. 828 metre uzunluğa sahip binanın imalinde çeşitli ülkelerden yaklaşık 12.000 personel çalıştı.
Burj Khalifa, Chicago’daki Sears Tower’ı tasarlayan Skidmore, Owings & Merrill firmasından Adrian Smith liderliğinde bir grup tarafından tasarlandı.
Yüksekliğinin yanı sıra binanın en kıymetli özelliği, 150 katlık betonarme kütle üzerine çelik konstrüksiyonla devam edilen birinci bina olmasıdır.
Çernobil Nükleer Santrali’nin Üstünü Örten Çelik Kalkan
Çernobil Nükleer Santrali‘nde 1996 yılında meydana gelen patlama sonrası oluşan radyasyon sızıntısı ülkemiz dahil birçok ülkeyi olumsuz etkilemişti.
Bu sızıntı vakit geçtikçe tesirini azaltsa da tam manasıyla yok olmadı. Bu yüzden patlamanın gerçekleştiği reaktörü örtecek devasa bir yapı tasarlandı.
Bu istikamette 2010 yılında imaline başlanan ve 2019 yılında tamamlanan çelik kalkan, 110 metre yüksekliğinde ve 165 metre uzunluğundadır.
Filmlerin Vazgeçilmezi: Golden Gate Köprüsü
San Francisco Körfezi’nde yer alan ve kent ile Marin County’yi birbirine bağlayan Golden Gate Köprüsü, dünyadaki en uzun 19. asma köprü.
Yapımına 1938 yılında başlandı ve 4 yıl sürdü. Köprü, mühendis Joseph Strauss tarafından tasarlandı ve inşa edildi. Devrinin mühendislik açısından büyük başarısı olan köprününü üretiminde 11 personel hayatını kaybetti. Bu sayı, otoritelerce periyodun iş güvenliği standartları içerisinde düşük bir sayı olarak nitelendiriliyordu.
Köprünün uzunluğu 2.73 km, iki ayak ortasındaki uzaklık 1.28 km ve yüksekliği ise 235 metre.
Eşssiz Mimari: Sidney Opera Binası
Avustralya’nın Sidney şehrindeki dünyanın en bilindik kültür sanat merkezlerinden biri olan Sidney Opera Binası‘nın üretimi 1957 yılında başladı ve 1973 yılında sonlandı.
Mimari açıdan değerli ve farklı kabul edilen çatısı, binayı özel kılan ögelerin başında geliyor.
Danimarkalı mimar Jørn Utzon’un projesi, milletlerarası bir mimari yarışta tüm dikkatleri üzerinde topladı ve seçilen proje oldu. İnşaatı sırasında mali sıkıntılar planda yapılan birkaç değişikliğe sebep verse de bina, büyük beğeni topladı.
Mühendislik Olağanüstüsü: Tower Bridge
Thames Irmağı üzerinde yer alan Tower Bridge, Kraliçe Victoria devrinde yapıldı ve Londra’nın simgesi haline geldi.
1886 yılında inşaatına başlanan köprü, 1894 yılında tamamlandı. Mühendis Horace Jones ve mimar John Wolfe-Barry tarafından tasarlanan köprünün tartısı yaklaşık olarak 11.000 tondur.
Kentin iki yakasındaki trafiği birleştirecek bir köprüye ihtiyaç duyuluyor lakin Londra Köprüsü ile Londra Kulesi ortasında limana erişimi engellediği için bir türlü köprü inşaatına başlanamıyordu. Bu sıkıntıya kusursuz bir tahlil bulundu: açılır-kapanır bir köprü yapmak. Bu özellik köprüyü çok bedelli kıldı.
Rio’nun Kültürel Sembolü: Kurtarıcı İsa Heykeli
Kurtarıcı İsa Heykeli, Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde Corcovado Dağı üzerinde yer alan devasa İsa heykeli.
Heykelin dizaynını mühendis Heitor da Silva Costa ve sanatçı Carlos Oswald yaparken Fransız heykeltıraş Paul Landowski ise heykeli oluşturdu. İmalinde siyasi ve dini problemlerle karşılaşan heykel, şimdilerde milyonlarca turist tarafından ziyaret ediliyor.
710 metre yükseklikteki bu heykel, 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası‘ndan biri olarak seçildi.
Bitmeyen Kilise: Sagrada Família
Halk ortasında Bitmeyen Kilise olarak bilinen bu yapı 1882 yılından beri üretim evresinde.
Barcelona’nın en ünlü simgelerinden biri olan bu kilise mimar Antoni Gaudi tarafından tasarlandı. Mali zorluklar, siyasi çekişmeler, iç savaş ve Gaudi’nin vefatı çalışmanın devam etmesini zorlaştırdı.
Gaudi’nin karmaşık mimari biçiminden ve eski devirden kalma bir proje olmasından ötürü günümüz teknolojisine nazaran uyarlanması epeyce güç olmaktadır. Son yıllarda inşaatın hızlanması ile yapının 2026-2028 yılında tamamlanması bekleniyor.
Devasa Kemer: Gateway Aarch
Missouri eyaletinin St. Louis kentinde bulunananıt kemer, 192 metre yüksekliğiyle ABD’de beşerler tarafından inşa edilmiş en yüksek anıttır.
Mimar Eero Saarinen ve mühendis Hannskarl Bandel tarafından 1947 yılında tasarlandı ama inşaatı 1963 yılında başlayıp 2 yılda bitirildi. Bundan 3 yıl sonra ise açılışı yapıldı.
Anıt, kemer halindeki dizaynından ötürü güçlü bir inşaat sürecinden geçse de resmi kaynaklara nazaran hayatını kaybeden hiçbir personel olmadı.
Not: Bu içerikte imal kademesine dair görseller olan yapılar listelenmiştir. İmal kademesinden imaj olmayan öteki ünlü yapılar bu yüzden yazıda yer almamıştır.
