Geleneksel Türk mutfağında bir yeri olmamasına karşın bilhassa son yıllarda hepimizin ismini sık sık duyduğu bir zerzevat olan brokolinin bu kadar tanınan hâle gelmesinin en değerli nedeni insan sıhhatine sağladığı faydalardır. Küçük ağaçlara benzeyen brokolinin yararlarını duyunca mutfağınızdan eksik etmek istemeyeceksiniz.
Dört mevsimin bir ortada yaşandığı güzelim ülkemizin iklim şartları sayesinde her türlü zerzevatın en bereketlisini yetiştirme talihimiz var. Ama bu sebzeler yetmemiş olacak ki son birkaç on yılda brokoli diye bir zerzevattan bahsetmeye başladık. ABD’nin bile 20. yüzyılda İtalyan göçmenler sayesinde tanıdığı brokoli, 1980’li yıllardan beri ülkemizde organik olarak yetiştiriliyor.
‘İyi de nereden çıktı brokoli yetiştirmek?’ derseniz cevap bu zerzevatın bileşenlerinde zımnî. Brokolinin doğal olarak sahip olduğu vitamin, mineral üzere bileşenlerin insan sıhhatine epey büyük faydaları var. Kansere karşı desteklemekten tutun kalp sıhhatini geliştirmeye kadar sayısız yararı olan brokoli, birebir vakitte sindirim meseleleri için de gerçek bir harika kahraman üzere davranıyor.
Pek birçoklarını birinci defa duyacağınız brokolinin yararları:
- Vitamin ve mineral açısından güçlü besin kıymetlerine sahiptir.
- Tam bir antioksidan deposu.
- İltihapların düşmanıdır.
- Farklı kanser çeşitlerine karşı hami özelliği var.
- Diyabetlilerin bir numaralı dostudur.
- Kalp sıhhatini olumsuz etkileyen risk faktörlerini azaltır.
- Sindirim meseleleri yaşayanların da imdadına brokoli yetişir.
- Sağlıklı beyin işlevlerinin anahtarıdır.
- Güçlü bağışıklık sisteminin olmazsa olmazı.
- Sağlıklı ağız ve dişlerin yolu brokoliden geçer.
- Kemikleri ve eklemleri güçlendirir.
Vitamin ve mineral açısından güçlü besin bedellerine sahiptir:
Bir porsiyon yani 91 gram çiğ brokoli içerisinde 6 gram karbonhidrat, 26 gram protein ve 0.3 gram yağ bulunur. Bir porsiyon brokoli yediğiniz vakit günlük almanız gerekenin yüzde 135’i kadar C vitamini, yüzde 11’i kadar A vitamini, yüzde 116’sı kadar K vitamini, yüzde 14’ü kadar B9 vitamini yani folat, yüzde 6’sı kadar fosfor ve yüzde 3’ü kadar selenyum almış olursunuz. Çiğ olarak ya da buharda pişmiş olarak tükettiğiniz vakit bu besin bedellerinde düşme olmaz.
Tam bir antioksidan deposu:
Vücudumuzdaki hür radikaller hücre hasarına neden olur. Bunları önleyecek en tesirli husus ise antioksidanlardır. Brokolinin içeriğinde sülforafan isimli bir unsur vardır. Bu husus sindirim sırasında güçlü bir antioksidana dönüşür. Varlıklı bir antioksidan kaynağı olan sülforafan birebir vakitte kan şekerini istikrarda fiyat, kolesterol düzeylerini istikrarlar ve kronik hastalık gelişimini engelleyici rol üstlenir. Brokolinin içindeki farklı bir antioksidan kaynağı olan lutein ve zeaksantin, birebir vakitte gözlerdeki hücre hasarını önler.
İltihapların düşmanıdır:
Pek çok farklı nedene bağlı olarak bedenimizde oluşan enflamasyon yani iltihap üzerinde tesirli olan biyoaktif bileşiklerden brokolide bol bol bulunur. Brokoli içeriğinde bulunan birden fazla hususun iltihap üzerinde birlikte çalıştıkları gözlemlendi. Bu unsurlardan bir tanesi olan kaempferol üzerinde yapılan çalışmalarda son derece güçlü bir anti-inflamatuar kapasiteye sahip olduğu görüldü. Bilhassa sigara içen şahıslarda oluşan kuvvetli iltihaplar üzerinde epey tesirli.
Farklı kanser tiplerine karşı gözetici özelliği var:
Elbette üzerinde daha çok çalışma yapılması gerekiyor lakin kanser hastalıkları nedeniyle oluşan hücre hasarını önleyen biyoaktif bileşenler bakımından brokoli son derece zengindir. Bu bileşenlerin bilhassa göğüs, prostat, mide, kolorektal, böbrek ve mesane kanserleri üzerinde tesirli olduğu düşünülüyor. Brokolinin de içinde olduğu turpgiller familyasına ilişkin tüm sebzelerde emsal bileşikler bulunuyor.
Diyabetlilerin bir numaralı dostudur:
Pankreasın kâfi ölçüde insülin salgılayamaması durumu olan diyabet, özellikle de tip 2 diyabet, kişide yüksek bir insülin direnci yaratır. Brokoli içeriğinde bulunan varlıklı antioksidanlar ve lifli yapısı insülin direncini düşürmede tesirli bir rol sahibidir. Yapılan bir araştırmada her gün brokoli yiyen bir küme tip 2 diyabet hastasının insülin direncinde gözle görülür bir azalma oldu. Farklı bir çalışmada ise hasarlı pankreas hücrelerinde uygunlaştırıcı tesiri olduğu görüldü lakin kesin konuşmak için daha fazla araştırma gerekiyor.
Kalp sıhhatini olumsuz etkileyen risk faktörlerini azaltır:
LDL kolesterolün yüksek, HDL kolesterolün düşük, trigliseritin yüksek olması kalp sıhhatini olumsuz etkileyen risk faktörleridir. Brokoli içeriğinde bulunan bileşikler işte tam da bu bedelleri olması gereken noktaya getirme konusunda önemli bir rol oynar. İçeriğinde bulunan antioksidanlar ani kalp krizi riskini azaltır. Yapılan hayvan deneylerinde kalp durması ile ortaya çıkan hücre vefatlarına karşı esirgeyici bir tesiri olduğu da görülmüştür.
Sindirim meseleleri yaşayanların da imdadına brokoli yetişir:
Sindirim sıkıntıları tek başına rahatsız edici bir durum olduğu üzere pek çok farklı rahatsızlığa da neden olabilir. Sindirim sistemi meseleleri genel olarak belli bakteri topluluklarının yetersiz olması nedeniyle oluşur. Brokolinin ağır lifli yapısı ve antioksidan açısından güçlü içeriği işte tam da bu gerekli olan bakterilerin oluşmasını ve korunmasını sağlar. Brokoli, bağırsaklardaki iltihaplar üzerinde güzelleştirici tesir sunduğu kadar kolay dışkılamaya da yardımcı olur.
Sağlıklı beyin işlevlerinin anahtarıdır:
Özellikle yaşlanma ile birlikte sağlıklı beyin ve hudut dokusu işlevlerimizde hasar oluştuğu için zihinsel gerileme durumu ortaya çıkar. 960 yaşlı kişi üzerinde yapılan bir çalışmada günde bir porsiyon brokoli yemenin zihinsel gerilemeyi engelleyici tesir yaptığı görüldü. Brokoli içeriğinde bulunan sulforaphane isimli bir biyoaktif bileşik, beyne giden oksijenin azaldığı durumda oluşan meseleleri engelleme potansiyeline sahiptir. Kaempferol isimli farklı bir bileşik ise beyin hasarını ve hudut iltihaplarını azaltıcı tesir gösteriyor.
Güçlü bağışıklık sisteminin olmazsa olmazı:
Herhangi bir sıhhat meseleniz olmasa bile ileride oluşacak hastalıklardan korunmak için bağışıklık sisteminizi her vakit güçlü tutmalısınız. Güçlü bağışıklık sisteminin anahtarı ise C vitaminidir. Günlük alınması gereken C vitamini ölçüsü ortalama 100 – 200 mg olarak önerilir. Günde bir porsiyon çiğ ya da buharda pişmiş brokoli yediğiniz vakit gereken ölçüsü almış olursunuz.
Sağlıklı ağız ve dişlerin yolu brokoliden geçer:
Ağız ve diş hastalıklarının bir numaralı düşmanı C vitamini ve kalsiyumdur. Brokoli bu iki bileşen açısından da son derece zengindir. İçeriğinde bulunan kaempferol hususu bu hastalıkların önlenmesinde aktif rol oynar. Sülforafan unsuru ise ağız kanseri riskini azaltır. Kesin olmamakla birlikte çiğ brokoli tüketmek diş plaklarını önlüyor ve dişleri beyazlatıyor lakin bu durumu destekleyici bir bilimsel data şimdi yok.
Kemikleri ve eklemleri güçlendirir:
Pek çok farklı nedenle ortaya çıkan ve pek çok farklı rahatsızlığa da neden olabilen kemik ve eklem rahatsızlıklarının giderilmesinde faal rol oynayan K vitamini, A vitamini, C vitamini, kalsiyum, fosfor ve çinko brokolide bol bol bulunur. Bilhassa eklem iltihaplarının uygunlaşması konusunda bu bileşikler son derece değerlidir.
Küçük ağaçlara benzeyen ve içeriği beklediğimizden daha da güçlü olan brokolinin bilinen yararlarından kimilerini listeledik. Anlattıklarımız sadece bilgilendirme gayelidir. Tüm sıhhat hususlarında olduğu üzere brokoli tüketimi hakkında da en gerçek ve size özel bilgiyi uzman bir tabipten almanız gerektiğini unutmayın.
