Bunu Okuduktan Sonra İsminizin Kökeni Hakkında Şüpheye Düşebilirsiniz: “Aleyna” ile “Elena” İsimleri Arasındaki İlginç Tarihsel Bağlantı!
Ülkemizde sıklıkla kullanılan Aleyna isminin kökeniyle ilgili Türkçe etimolojisi hakkında araştırmalar yapan Sevan Nişanyan, enteresan bir bilgi ortaya koymuştur. Aleyna isminin kökeni, bakın aslında nereden geliyormuş!
Son vakitlerin tanınan olan bu ismin tahminen de herkes Arapça bir manası olduğunu sanırken aslında olay, tarihi bir noktaya temas ediyor.
Ülkemizde hem müelliflik yapan hem de etimoloji alanında çalışmalarıyla ünlü olan Sevan Nişanyan, bu argümanını 2022 yılında ortaya koydu. Hazırladığı Adlar Sözlüğü’nde de isimlerin manaları üzerine ağırlaşmıştı. Aleyna ismi de onlardan yalnızca birisi.
Türk Lisan Kurumuna nazaran Aleyna ismi iki manaya sahiptir. “Esenlik ve hoşluklara sahip, iyilik içerisinde olan” anlamının yanında Arapçada da “bizim üzerimizde” ya da “bizim hakkımızı” anlamına sahiptir.
Kur’an-ı Kerim’de de geçen “aleynâ”nın manası; “bize, üzerimize” demektir. Nişanyan, “Allah’a ve bize indirilene inandık” manasına gelen Âl-i İmrân Sûresi 84. ayetindeki “âmennâ billâhi ve mâ unzile aleynâ” örneğini veriyor. Tahminen birçok kişi, çocuğuna bu manaya nazaran bu ismi koysa da Sevan Nişanyan, garip bir tespitte bulunarak ülkede Aleyna isminin kökeniyle alakalı farklı bir çıkarımda bulunuyor.
2015 yılında 18 yaş ve üstü 2270 adet Aleyna isminde kişi kaydedilmiş.
O tarihten bu yana bu sayı, 2015 ve sonrası doğan daha küçüklerle birlikte bu sayının kat kat fazlası oluyor. Transferine nazaran Aleyna ismi 1993-94 yıllarında ülkemizde yaygınlaşmış. Kayıtları incelediğinde bilhassa 1986 yılından evvel doğan Aleyna ismindeki şahısların neredeyse tamamının Sovyet Cumhuriyetleri ve komşu ülkelerden gayrimüslimler olduğunu söylüyor.
Yaptığı araştırmanın yılına nazaran nüfusta kayıtlı Aleynalar, 25 Moldovalı, 20 küsur Rus, gerisi de Ukrayna, Romanya, Bulgaristan, Gürcistan, Azerbaycan, Kırgızistan üzere ülkelere ilişkin. Bu şahısların anne/baba isimlerine baktığında ise onların da kökeninin Rus olduğunu tespit etmiştir.
Aleyna ve Elena, aslında birebir isimmiş.
Nişanyan’a nazaran Aleyna ismi, Elena’nın farklı yazılmış halidir. Eski Roma İmparatoru I. Konstantin’in Azize annesinin ismi de Eleni’dir.
Gelelim Türkiye kayıtlarına. “İlk Türk Aleyna” ise 1977’de doğmuştur. 1990’a kadar bu isim epeyce az görülüyor. Lakin bu yıllarda Trabzon’da Aleyna isminin kullanımında harikulade bir yaygınlık görülüyor. 10 Mayıs 1990’da Trabzon nüfusu incelendiğinde tam 804 kayıtlı Aleyna ismi görülür. Bunun sebebi de o yıllarda Trabzon’da sayıları artan Sovyet vatandaşı bayanlarla bir ilgisi olabileceği kuvvetle olası.
Hristiyan kökenli Elena ismi, Trabzon’da yaygınlaştıktan kısa bir mühlet sonra Türkiye’ye de Aleyna olarak yayılmıştır. Şu an ise en yaygın kullanılan isimlerinden birisi.
