William “Burro” Henry Schmidt isimli gizemli bir adam, tıpkı Ferhat’ın Tatlı için dağları deldiği üzere 30 yılı aşkın bir müddet, Mojave Çölü’nün Copper Dağı’nda bir tünel kazmak için çalışıp didindi. Pekala onu bu çılgınlığa sürükleyen neydi?

Aslına bakarsanız William’ın bu gayretinin gerisinde bir aşk bağlantısı yok üzere gözüküyor. O her vakit takıntılı bir adamdı ve başına koyduğu bir şeyi her ne kıymetine olursa olsun yapmaktan asla geri durmazdı.

Hırslı bir karaktere sahip olmasında rastgele bir sorun yoktu lakin kim bir tünel kazmak uğruna neredeyse hayatının büyük bir kısmını heba ederdi? 

En baştan başlayarak bu gizemi çözmeye çalışalım.

William, 1871’de Rhode Island’da doğdu. 3’ü erkek 3’ü kız olmak üzere 6 kardeşe sahipti lakin hepsini, şimdi 30 yaşlarına gelemeden tüberküloz sebebiyle kaybetti. Kendisi de birtakım sıhhat problemleriyle çaba etmekteydi ve hava değişiminin ona yeterli geleceğini düşündü. Memleketi Woonsocket’ten ayrılarak Kaliforniya’ya geldi ve 2 yıl burada kaldı.

Ancak memleketinden farklı kalmaya dayanamadı ve yaklaşık 4 yıl sonra Rhode Island’a geri geldi. William, El Paso Sıradağları’ndaki Copper Dağı yakınlarına gitti ve kıssası de tam da bu noktada başladı.

Madencilik yahut mühendislik konusunda rastgele bir eğitimi olmadığı bilinen William, 1902 yılında kendi uğraşlarıyla bir tünel kazmaya karar verdi.

Yaz aylarında genellikle çiftliklerde işçi olarak çalışır, sonbahar geldiğinde ise iki eşeği Jack ve Jenny’yi yanına alıp hafriyat çalışmalarına devam ederdi.

Bazı tezlere nazaran William’ın bunu yapmaktaki gayesi, altın madenlerine ulaşmaktı. Ancak kesin olan bir şey vardı ki o da bu çılgın adamın yıllarını verdiği bu tünelden rastgele bir maden çıkaramadığıydı. 

Bir kazma ve bir kürekle çılgınca bir işe girişen William, bu hafriyat esnasında nadiren bir çekiç, bir el matkabı ve birkaç dinamit çubuğu kullanmıştı. Bu katı graniti kazmak için düşen kayalarla ve tehlikeli tuzaklarla gece gündüz demeden gayret etti. 

Etrafa saçılan kayaları tünelin yolunu kapatmaması için evvel sırt çantasında, akabinde el otomobiliyle son olarak da kurduğu demir raylar üzerinden taşıyarak uzaklaştırdı. William, insan gücüne ve sabrına karşıt bir amacın peşinden gitmekte hayli kararlıydı.

30 yılı aşkın bir müddet 1,8 metre uzunluğunda ve yaklaşık 4 metre genişliğindeki bu tüneli inşa etmek uğruna yapayalnız bir ömür sürdü.

Tünelin yakınlarına bir kulübe inşa eden ve hayatına orada devam eden William, fakirlikle büyük bir çaba içindeydi. Devayı yıpranan kıyafetlerini un çuvallarıyla, ayakkabılarını ise ezilmiş teneke kutularıyla onarmakta bulmuştu. 

Parasının yettiğince gaz yağı alıp yakardı lakin genellikle küçük mumlarla yönetim ederdi. Tek odalı kulübesinde eski bir demir ocağı vardı ve kolay yemeklerle beslenmeye çalışırdı. Bir insan hangi gaye için böylesine bir ömür sürmeyi kabul eder ki?

Tünelin içine hakikat kısa bir seyahat yaptığımızda ise bizi farklı ayrıntılar karşılıyor.

Açık kapıdan içeri girildiği an, birtakım değişik notlar ve William’ın muhtemelen madencilik notlarını simgeleyen bir tabela dikkati çekmekte. Ayrıyeten tavanı gitgide alçalan bu tünelin yarıklarında, çeşitli mum kalıntıları mevcut. Kayalardan sızan demir cevheri de bu mum kalıntılarının kırmızı bir renge bürüdüğüne işaret eder.

Tünel bir müddet sonra iki farklı yol ayrımına çıkar. Sağda bir ışık parıltısı sol tarafta ise karanlık bir yol. Karanlık yoldan yaklaşık 30 metre gidildiğinde tünel, keskin bir biçimde sağa yönelir. 100 metre daha ileride ise çıkmaz bir sokak vardır. 

Tünelden çıkmak ışıklı yol takip edildiğinde mümkündür ve yolun sonu Koehn Gölü Yatağı ve Mojave Çölü görünümüne çıkar. 

Jack ve Jenny isimli iki eşeğinden ötürü “Burro” lakabını alan William, birtakım tezlere göre kısa bir mühlet sonra bu bölgeyi terk etti. 

Bazı kaynaklar ise onun birkaç yıl daha kulübesinde hayatına devam ettiğini ileri sürmekte. Üstelik bu çılgın adamın tüneli ne kadar müddette inşa ettiğine dair de farklı görüşler var.

Yıllarca bu tünel uğruna çalışan William “Burro” Henry Schmidt, tünelini hiçbir vakit kullanmadı. 26 Ocak 1954’te, 82 yaşında vefat etti ve Kaliforniya’daki Rand Bölge Mezarlığı’na defnedildi. Arkasında ise büyük bir mühendislik inşası ve onlarca soru işareti bıraktı. 

Kaynaklar: Pın in the Atlas, Desert USA, Atlas Obscura, The Center for Land Use Interpretation

What is your reaction?

0
Excited
0
Happy
0
In Love
0
Not Sure
0
Silly

Cevap bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir