Bir Dönem Bakkallarda Bile Satılan Gripin’in Pes Etmemenin Gücünü Gösteren Kuruluş ve Yükseliş Hikâyesi

Bir periyotların vazgeçilmez ağrı kesicisi Gripin’in nasıl piyasaya çıktığını hiç merak ettiniz mi? Aniden yükselişe geçen, tüm haber manşetlerinde görseli bulunan bu ağrı kesici, nasıl oldu da piyasada büyük bir ivme yakaladı?

Türkiye’nin birinci ağrı kesicilerinden olan bu beğenilen ilacın öyküsü sahiden de öğrenmeye kıymet. Rakip tanımayan Gripin’in nasıl ortaya çıktığını tahminen bugün ülkede birden fazla kişi bilmiyordur. Mucidini kaybetse de bakkallarda bile satılarak ismini her yerde duyuran bu ilaç, aslında Türkiye’nin birinci reklam ve pazarlama stratejisini de bünyesinde barındırıyor.

Gripin’in öyküsüne değinirken öncelikle mucidi Necip Akar’ı ele almamız gerekiyor. Zira o, Cumhuriyet bölümünün birinci girişimcilerinden biridir ve Türkiye’ye ismini çok kıymetli bir ilaçla duyurmuştur. 

Gripin’in mucidi Necip Akar, 1904 yılında, Nizip’te doğmuş, 5 yaşında ailesiyle birlikte İstanbul’a gelmişler.

Eğitim süreçleri boyunca İstanbul’da bulunan Akar, liseyi devrin en güzel lisesi olarak bilinen Vefa Lisesi’nde tamamlamış, 1924 yılında da Eczacılık Okulu’ndan mezun olmuştur.

Necip Akar, fakültedeyken Necip Özgül’ün eczanesinde çalışmaya başlamış. O devirlerde ilaçlar eczanelerde yapıldığı için de baya bilgi birikimi sağlamış kendisine. Okulda öğrendiği teorik bilgileri eczanede de pratiğe dökmeyi başarmıştır.

Okul bitti, askerlik tamamlandı. Sırada iş hayatına atılmak vardı.

Ankara’da Eczacı Hüsnü Bey’in yanında 6 ay kadar çalışan Akar, burada da birçok bilgiyi pratikte öğrenmişti. Ağabeyi Cemil Akar ile ortak bir iş kurma planları vardı. Gerçekten kurdular da. Birinci olarak “Şampuan Cemil”, “Necip Beyefendi Kremi”, “Necip Diş Macunu” üzere karışımları üretmeye başlamışlardır. Necip Akar, Osmanlı’nın son bireylerinden, Cumhuriyet Dönemi’nin de ‘ilk’ girişimcilerinden biridir.

Hayallerini gerçekleştiren iki kardeş, Şampuan Cemil, Necip Beyefendi Kremi ve Necip Diş Macunu isimli eserlerle piyasaya adım attılar atmasına fakat büyük de hayal kırıklığı yaşadılar. İşler planladıkları üzere gitmedi. Türkiye’ de alınan birinci yerli patent eseri de Necip Akar’ın ürettiği Necip Diş Macunu eseridir bu ortada. Muvaffakiyetleri da sınanmayacak kadar büyük bir isim.

Girişimleri bekledikleri gitmeyen iki kardeş pes etmeden üretime devam etti.

Bunu bir mağlubiyet değil; zayıf yanlarını görmek için bir fırsat olarak değerlendirdiler. Daha profesyonel bir marka yaratmaları gerektiğini anlamış oldular. Bu düşünme etabında, piyasaya hâkim olan “Dandolin” diş macunu markasını ihtimamla inceleyerek onun karşısına daha kolay ancak çarpıcı bir isimle çıkmak istediler.

Yeni yeni yaygınlaşan ve herkesin lisanından düşürmediği radyo onun için bir esin kaynağı oldu. Radyo sözünün sonuna dandolin üzere “lin” eki getirerek Radyolin markasını yarattı. Akabinde Necip Beyefendi Kremi’nin üretimini durdurup; Necip Diş Macunu’nun formülünü değiştirerek yeni bir formül hazırlamış, 28 Temmuz 1927’de ise ruhsatname alınarak “Radyolin” ismini verdiği bir diş macunu imalatına başlamıştı.

Radyolin, inanılmaz bir ivme kazandırmıştır Akar’a. Harika çıkış yapan marka, her yerde ismini duyurmuştur.

Adı üzere içeriği de kusursuz olan diş macununun afiş reklamı da hazırdı. Üstelik ülkede afiş reklamı yapan ve reklamcılığı bu biçimde çağdaşlaştıran birinci isim Necip Akar olmuştur. Radyolin’i piyasaya çok güzel sürmüş, bir aylık müddette Necip Diş Macunu’nun iki yılda yapabildiği satışı yaparak bir yılda yarım milyona yakın satış gerçekleştirmiştir.

Tabii bu sıralar Türkiye’de de İspanyol Gribi olarak da bilinen önemli bir grip salgını vardı. Baş ağrısından, diş ağrısına; soğuk algınlığından nezleye, yüksek ateşten beden ağrılarına kadar her tıp ağrıyı kesecek bir ilaç yaparlarsa yok satacaklarını bilen kardeşler, ilacın formülünü 3 yıl içinde ortaya çıkararak  diş macununda olduğu üzere vurucu ve dikkat cazibeli bir isim arayışına girdiler.

Tabii o periyotlar de Aspirin epeyce revaçta. Bu sefer de Aspirin’den bir şeyler alabilir miyiz diye düşündüler.

Ağrı kesici alanında bir dünya markası haline gelen ve hala ismini duyduğumuz Aspirin’in ‘in’ ekini alıp, herkesi canından bezdiren grip sözcüğünün yanına iliştirdiler, işte her şey tamam! 1935’te ruhsatı alınan Gripin piyasaya sürülür sürülmez satış rekoru kırınca çabucak fabrika kurulması gerektiğini düşündüler. Gripin Fabrikası’nın kurulması da gerçekleşmiş oldu böylelikle. Gripin kısa müddette, değil ülke çapında, dünyada da ulusal bir ilaç haline geldi. Hatta “bir Gripin al, bir şeyin kalmaz” sloganı halk ortasında o kadar çok söylendi ki reklamlara da afiş oldu.

Gripin’in tanıtım kampanyaları ve kutusunun tasarımı da epey ilgi cazipti. Üzerindeki bayan çizimi kendisi kadar ilgi gördü. 1950 yılında ağabeyi Cemil Akar’a Radyolin’i devrederek yollarını ayıran Necip Akar, puro sabunu ve fay paklık tozu üzere eserlerle de piyasa hakimiyetini sağlamayı başardı. Üstelik Necip Akar’ın birincileri bununla da hudutlu kalmıyor. Türkiye’nin birinci yerli çocuk maması “Paro”, paklık tozu ve kan sulandırıcı “Opon” da onun imzasını taşıyor.

18 Haziran 1957 tarihinde, şimdi 53 yaşında ortağı Muammer Bayer ile bir deniz kazasında vefat eden Necip Akar şu an yaşasaydı daha birçok eserlerin buluşuna katkı sağlayacaktı kim bilir! Reklamın gücünün farkına varan ve Türkiye’yi bu alanda epeyce geliştiren Akar, bizler için de inanılmaz bir mucitlik örneğidir.