Biberon, Süper Emici Bez Gibi Pratik Ürünlerin Olmadığı Antik Çağ’da Bebek Bakımı İçin Kullanılan İlginç Ürünler
Şimdilerde bebek bakımı; bezler, biberonlar, mamalar, pudralar, emzikler derken bir epey pratik. Üstelik tüm bunlar, bebeklerin temel muhtaçlıklarını karşılama noktasında olmazsa olmaz bir pozisyonda. Pekala insanların, bu pratik eserlerin olmadığı devirde bebek bakımlarını nasıl yaptıklarını hiç düşündünüz mü?
Tuvalete gidebilmeyi bırakın şimdi konuşup kaygısını bile anlatamayan bir bebek için bez, temel muhtaçlıklar ortasında. Keza biberon, henüz bardaktan su yahut süt içmesi mümkün olmayan bebekler için bir oldukça değerli.
Peki Antik Çağ’da yaşamış ebeveynler, tüm bu araç gereçlerin yokluğuyla nasıl başa çıkıyordu?
Antik Çağ’da bebekler, şimdilere nazaran her ne kadar anne sütüne daha bağımlı olsalar da elbette biberon misyonu görecek bir şişeye de muhtaçlık duyuyordu.
Bu noktada arkeologlar, o vaktin bebeklerinin bir nevi biberon vazifesiyle küçük fincanlar ve içme ağızlı kâseler üzere çeşitli büyüklüklerde çömlekler kullandığını keşfetti.
Bazı araştırmacılar bu çömleklerin yaşlı ve hasta bakımı gayesiyle kullanıldığını öne sürse de büyük çoğunluğu, bebeklerin beslenmesine yönelik olduğunda hemfikirdi.
Ayrıca 1990’larda çocuk mezarlarından çıkarılan Bronz ve Demir Çağı’na ilişkin kimi kaplar, bu teoriyi doğruladı. Kaplardaki antik kalıntıları tahlil eden bilim insanları, biberon vazifesi gören bu çömleklerin içinde çeşitli süt örneklerine rastladı.
MÖ 1200 ila 800 civarına ilişkin olduğu düşünülen kâse ve çömlekler, farklı bir maksada da hizmet ediyordu.
Biyoarkeolog Rebecca Gowland, bu kâse ve çömleklerin kimilerinin hayvana benzetilmiş olduğunu ve beslenmenin yanında çocukların yüzünü güldürmek amaçlı da yapıldığını söz etmekte.
Bu araştırmalar ışığında Antik Çağ bebeklerinin, 6 aydan daha küçükken bile hayvan sütüyle beslendiğini gösterir. Bu kaplar, sütün yanı sıra su içmek için de yaygın bir biçimde kullanılıyordu.
Ya bebek bezleri yokken?
Valerie Hunter Gordon 1947 yılında 3. çocuğundan sonra iki kesimli bir bebek bezi icat etti. Bu bez eski naylonlardan dikilmiş bir dış katman, ince vatka ve pamuk yünden yapılmış bir iç katmandan oluşuyordu.
Gordon’ın tasarladığı bu bezler, şimdilerde olduğu üzere tek kullanımlıktı ve bebek bezi fikrinin ortaya çıkışını sağladı. 3 yıl sonrasında ise Pampers markalı bezler piyasa sürüldü epeyce tanınan bir hâle geldi.
Batı dünyasında tek kullanımlık eserlerden evvel, bez bebek bezleri kullanılıyordu.
Ebeveynler sık sık çamaşır yıkama sürecinden kaçınmak için bebeklerini, erken tuvalet eğitimine yönlendiriyordu. Geçmişe bakıldığında bez bebek bezlerinin dışında neler kullanıldığıyla alakalı çok fazla bilgi bulunmamakta.
Ayrıca bebekler bez bebek bezi kullanımının dışında, tuvalet muhtaçlıklarını gidermesi için kundaklanır ve kirlenen bu kundaklar, günde iki defa değiştirilir ve yenisi sarılırdı. Ama bu formül, dışkısı ile saatlerce bekleyen bebeklerin çeşitli hastalıklara yakalanmasına sebep olurdu.
Hâl bu türlü olunca bebeklerin, tuvaletini dışarıya ya da lazımlığa yapması istenirdi.
Arkaik ve Antik Yunan’da tasarlanan kimi sandalyeler, hem mama sandalyesi hem de lazımlık misyonu görürdü. Ayrıyeten klâsik Avrupa tıbbında antiseptik özelliğiyle bilinen bir bitki olan petasites hybridusun yaprakları, bir nevi tuvalet kâğıdı olarak kullanılırdı.
Antik Çin’de ise tuvalet sorunu, bebeklerin soyunmadan idrar yapmalarını ve dışkılamalarını sağlayacak halde tasarlanan açık kasa pantolonlarla çözülmüştü. Bu pantolonlarla bebekler, annelerinin yardımıyla lazımlığa ya da tuvalete oturtulur, böylelikle bebek bezine muhtaçlık kalmazdı.
Bebeklerin tuvalet ihtiyacı ve beslenme noktasındaki sorunların, şimdilerde tarihe karıştığını söylemek mümkün.
Yıllar içerisinde farklı değişimlere uğrayan bebek bezleri, epeyce büyük yeniliklere uğradı. Şu anki bezler üstün emicilik özelliğine sahipken epey yumuşak ve nefes alabiliyor. Böylelikle tahriş ve kızarıklık üzere sıkıntılar, büyük oranda ortadan kalkıyor.
Ayrıca bebek esnek yan bantlar sayesinde rahatlıkla hareket edebiliyor. Yeniden her yaşa ve aya nazaran farklı büyüklüklerde bezler de bulunmakta ve kokudan eser yok.
Yine Antik Çağ’larda anne sütünün dışında bebeklerin karnını doyurmanın tek yolu, hayvansal sütlerdi ama şimdilerde seçenekler bir epey fazla. Organik bebek mamaları, çocuk devam sütleri ve çeşitli ek besinler, anne sütünün yerini tutma konusunda hayli başarılı.
Özetle geçmişten bugüne, bebek bakımı noktasında birçok şey değişti ve gelişti. O vaktin anneleri büyük zorlukla başa çıkmak durumundayken, şimdilerde bebeğin beslenmesi ve dışkı sorunu sorun olmaktan çok uzak.
Bebeklere dair başka içeriklerimiz: