Dünyaca ünlü çizgi roman kahramanı Barbar Conan’ın Türk bir oyuncudan esinlenildiği istikametinde toplumsal medyada paylaşımlar yapıldı, kimi şahıslar de “Türklere barbar yakıştırması yapıldığı” tenkidinde bulundu. Pekala bu işin aslı astarı nedir? Conan’ın çizerine sorduk.
Zaman vakit çeşitli tanınan kurgusal karakterlerin farklı toplumlarla ya da kişilerle ilişkilendirildiği oluyor.
Elbette bu karakterlerin Türk şahıslarla ya da toplumların Türk toplumlarla ilişkilendirildiği çok oluyor. Bu durum, ortada bir de toplumsal medyada tartışmalara da neden oluyor.
Bu tartışmaların en yenilerinden biri, Conan’ın Türk oyuncu Yavuz Selekman’dan esinlenildiği savı.
Bu gönderide de belirtildiği üzere Selekman’ın Conan’a ilham olduğu ortaya atılmış durumda. Aslında karakter yaratılırken bu türlü bir şey olmamasına karşın, çizer Rob De La Torre’nin paylaşımından sonra bir anda “Barbar denildiğinde aklına Türk mü gelmiş?” diyenler ve Conan’ın Türklerden esinlendiğini söyleyenler ortaya çıktı. Pekala bu argümanlar ne kadar gerçek?
Conan’ın çizerliğini de yapmış olan Mahmud Asrar ile bu sorulara karşılık aradık.
Conan karakteri birinci olarak Robert E. Howard tarafından 1932 yılında ortaya çıkarılan bir savaşçı, yani Rob De La Torre’den çok daha evvel. Hatta Selekman da daha şimdi doğmuş değil, doğumuna beş yıl var. Rob De La Torre, Conan öykülerinin şimdiki çizeri ve her çizer üzere birtakım referanslar kullanıyor. Bunlardan biri de Selekman olsa da karakterin özgün ilhamı olduğunu söylemek mümkün değil.
Tartışmaları başlatan açıklamada imzası bulunan Kanadalı çizer Den Beauvais, “Büyük John Buscema’dan bu yana bana nazaran günümüzün en âlâ Conan çizeri olan Rob De La Torre’nin bir yazısından hayli etkileyici bir şey öğrendim. Görünüşe nazaran ikonik Conan yüzü Türk aktör Yavuz Selekman’dan esinlenilmiş.
Bu yüzden bir Google araması yaptım ve bir gün Conan versiyonumu çizersem diye birkaç referans fotoğraf kaydettim… İlham almak için katiyetle Yavuz Selekman’ın görünüşüne ve Rob De La Torre’nin çalışmasına başvuracağım. Teşekkürler Rob!” ifadelerini kullandı.
Konuyla ilgili olarak görüşlerini almak üzere, şu anda Batman & Robin serisi üzerinde çalışan ve daha evvel de uzun müddet Conan’ın çizerliğini yapan Mahmud Asrar‘a ulaştık. Başarılı çizer hususa açıklık getirirken, “Yeni çıkacak olan Conan serisinin çizeri Rob De La Torre yakınlarda bu iletiyi paylaştı. Kendisinin Selekman’dan ilham aldığı hakikat diyebiliriz.
Yanlız şunu göz önünde bulundurmak lazım: De La Torre’nin en açık ve en büyük ilham kaynağı eskilerin en büyük Conan çizerlerinden olan John Buscema’dır.
Bundan bir kaç yıl evvel John Buscema’nın Conan yorumunun Yavuz Selekman’a çok benzediği üzerine bir mesaj gördüm. Sanırım bunun kaynağı da Türkiye’den birilerinin bu benzerliği fark edip YouTube’da bir görüntü hazırlaması.
Özetle rastlantısal bir benzerlik günümüzde kısmen bir ilham kaynağı oldu diyebiliriz.” tabirlerini kullandı.
Peki Conan hangi kavimden?
Kurgusal evrenlerde bir topluluk oluştururken yapılabilecek en kolay şeylerden biri gerçek dünyadan ilham almak. Birtakım muharrirler bunu lisanssız eserlerdeki isim değişiklikleri üzere yapıyor olsa da iyi yapıldığında çok iş yapan bir teknik bu. Asrar da hususla ilgili olarak “Robert E. Howard kıssalarında gerçek dünyadan ve tarihten açıkça etkilenmiştir. Bu yüzden Conan dünyasında aşikâr topluluklar ve medeniyetler bizimkilere benzerlik göstermektedir. Yeniden de hayali bir dünya olduğu için rastgele bir medeniyetin alenen gerçek bir medeniyet olduğunu tez etmek gerçekçi olmaz.” diyor.
Gerçekte de bir Kimmer toplumu var fakat bu toplumun Hint-Avrupa kavimlerinden olduğu varsayım ediliyor. Kısmen Anadolu topraklarında da karar sürmüş olan Kimmerler, Türklerin Anadolu’ya gelişinden yüzyıllar evvel ortadan kaybolmuş bir topluluk. Bugün Çerkeslerin atası olarak düşünülüyorlar.
Bir de bitmeyen “Türkleri Barbar olarak görüyorlar” konusu var natürel.
Sık sık Türklere barbar dendiği ya da kötücül ırkların Türki kavimlerden ya da Türklerden esinlenildiği argüman edilir. Elbette ki Conan da bu tezlerden farklı tutulan bir karakter değil. Öte yandan Conan cihanında Türklerden ilham alınmış diğer bir topluluk olabilir. Asrar’ın belirttiği haliyle “Bu kozmosta barbarlar (Kimmeryalılar) değişik kaynaklardan esinlenilmiş olsa da kuzeyli bir topluluktur ve Atlantis neslindendirler. Bu mevzularda uzman olmadığımın altını çizmek isterim lakin bildiğim kadarıyla Türkler bu dünyada daha çok Turanlar ile ilintilidir. Hatta bu halk, Vilayet isimli bir içdeniz yakınlarında yaşar. Turanların Proto-Türk kültürlerden etkilenildiğini söyleyebiliriz. Bu yüzden görsel olarak betimlenirken de eski Türk topluluklarına benzetildikleri doğrudur.” baktığımızda da Conan cihanında Türklerden etkilenmiş bir topluluk varsa bile bu topluluk Kimmerli barbarlar değil.
Yani Conan’ın ilhamı da barbar kavmi olan Kimmeryalılar da Türklerle -ya da bildiğimiz kadarıyla rastgele bir ırkla- alakalı değil. Yalnızca şu andaki çizer, referans olarak Selekman’ı kullanmayı tercih etmiş durumda. Ulusal güreşçi de olan Selekman’ın da daha evvel çizgi roman uyarlamalarında yer aldığını hatırlatmış olalım.
