Gezegenlerin hareketleri sonucu vakit zaman Ay, Dünya yörüngesine girer ve ay tutulması yaşanır. Senede ortalama iki defa yaşanan bu olayın beşerler üzerinde pek çok farklı olumsuz tesir yarattığı söylenir. Pekala bilim ne söylüyor? Gelin ay tutulmasının insan psikolojisi üzerinde tesirleri var mı tüm ayrıntılarıyla inceleyelim.
Gezegenler dönüyor, uydular dönüyor; kozmosta devamlı bir şeyler oluyor. Koca kainattaki küçük toz zerreleri olan bizler ise öylece izliyoruz. Mesela Ay, standart hareket döngüsü içerisinde ortalama yılda iki sefer Dünya yörüngesine giriyor. Ay tutulması olarak isimlendirilen bu olay sırasında Ay, Dünya’nın gölgesi altında kaldığı için ışığı yansıtamıyor ve gökte kapkaranlık bir Ay görüyoruz.
Ay tutulması olunca da ortalığı cinler basıyor, kurtadamlar çıkıyor, hayvanlar delleniyor, beşerler psikopatlaşıyor; yani o denli söyleniyor. Ay hareketlerinin insanın ilkel benliğinde ister istemez kimi değişimler yapması beklenebilir fakat bu kadar büyük tesirler yaratıyor olması bilim açısından pek de mümkün değil. Gelin ay tutulmasının insan psikolojisi üzerindeki tesirlerine hem bilimsel hem de mistik istikametten bakalım.
Önce olayı anlayalım; Ay tutulması nedir, ne vakit olur?
Güzelim uydumuz Ay, kendi yörüngesinde kendi halinde dönerken bazen yörüngesi Dünyamızın yörüngesi ile çakışır. 50 dakika ile 1 saat ortasında değişen bir müddet Dünya yörüngesine giren Ay, ondan çok daha büyük olan Dünya’nın gölgesinde kalır. Tıpkı bir ayna üzere Güneş’in ışığını yansıtan Ay gölgede kaldığı için ışığı yansıtamaz ve biz beşerler Ay’a baktığımız vakit kısmen ya da büsbütün karanlık bir nokta görürüz. İşte bu olaya ay tutulması denir.
Ay tutulması her yıl iki sefer olur. Kimi az durumlarda üç kez olduğu da görülmüştür. Ay tutulması sırasındaki atmosferik hareketlere nazaran bazen Ay üzerinde bakır rengi bir görünüm olur ve bu da kanlı ay tutulması olarak isimlendirilir. Buradaki irtibat üzerinden 2100 yılına kadar ne vakit ve nasıl ay tutulması olacağını görebilirsiniz.
Ay bizi neden etkilesin ki?
Sirkadiyen ritim olarak da isimlendirilen bir beden saatimiz var. Bu biyolojik saatimiz tabiatta yaşayan canlıların büyük bir kısmı üzere gündüz yaşayıp, gece uyumamızı sağlar. Tıpkı Güneş üzere Ay da bu saate dahildir. Zira bildiğimiz Dünya var olduğundan beri gündüz Güneş, gece Ay vardır.
Tabii artık biyolojik saat maat kalmadı. Güneş ışığı görmeden çalışıyoruz, devamlı mavi ekrana sahip teknolojik aygıtlara bakıyoruz, gece yatmak sabah kalkmak bilmiyoruz. İşte tam da bu nedenle aslında Ay artık en azından biz insanları düşündüğümüz kadar çok etkilemiyor. Olağan Dünya üzerindeki gelgit ve gibisi tesirleri bilinen gerçeklerdir.
Peki bilim bu mevzuda ne diyor?
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sultan Tarlacı, Habertürk için verdiği bir röportajda şu cümleleri kullanıyor;
“Yapay ışıkların hayatımızda bu kadar baskın olmadığı ve geceyi ay ışığının aydınlattığı devirlerde, Ay’ın evreleri ile âdet döngüsü ortasında direkt bir bağ olduğu niyeti ömrümüzde yapay ışıkların tesiri ve çağdaşlaşma ile ortadan kalktı”
Tabii Ay döngüsü hala hayvanlar üzerinde farklı tesirler gösteriyor. Örneğin Pennsylvania Üniversitesi Antropoloji Kısmının 2010 yılında yaptığı bir araştırmada ay tutulması sırasında maymunlarda daha agresif hareketler gözlemlendi.
Bugün bilimsel olarak kesin kanıtlanmamış olsa bile ay tutulması devirlerinde hayvan akınlarının arttığı, psikolojik rahatsızlıkların belirtilerinde artış olduğu, bazı insanlarda garip davranışlar gözlemlendiği ve uyku sorunu yaşayanlar olduğu biliniyor. Lakin dediğimiz üzere çağdaş dünyada artık Ay’ın insan üzerinde en azından bilimsel olarak kanıtlanmış bir tesiri yok.
Gelelim mistik inançlara; Ay tutulmasının ruhsal tesirleri nelerdir?
Ey her şeye gücü yeten iksir, artık dileğimizi duy ve bize bir tahlil getir; nasıl ki Ay Dünya’ya yaklaştığı vakit o yarımküredeki suları hareket ettiriyor ve onları kendine çekerek gelgitlere neden oluyor , işte tıpkı etkiyi hislerimize da yapıyor ve onları kendine çekiyor.
Ay tutulması sırasında insanların beyninin ilkel yanı uyanıyor ve içindeki yabanî taraf canlanıyor. Vahşi tarafımız acımasız, karanlık, bencil ve kararsız. Bu devirde dişil ve eril güçler çok yüksek. Her türlü istikrarsız ve hatta sapkın hareket bu vakitte ortaya çıkar. Bu periyotta meskenden çıkmamak ve hatta telefonları bile açmamak gerekir.
Mutlaka ay tutulmasından 9 saat öncesine kadar yemek yemeyi bırakın. Su içebilirsiniz. Giysilere, yiyeceklere, şahsî eşyalarınıza dokunmayın. Zati Ay tarafından çekilmekte olan gücünüzü sakın ola diğerlerine aktarmaya çalışmayın. Yoksa bir sonraki Ay tutulmasına kadar başınıza neler gelir neler.
Yahu neden bu türlü şeylere inanıyoruz?
Elbette kimseyi kırmak istemeyiz, herkesin inancı kendine fakat astronomi bilimi ile incelenen bir tabiat olayından bahsettiğimiz için biraz bilimsel gerçeklere kulak vermemiz gerekiyor. Gezegen hareketleri elbette birtakım şeyler üzerinde tesirli lakin kelam konusu şeyler, gelgit üzere öteki tabiat olaylarıdır.
Tabii bu hareketlerin yabanî ömür üzerinde tesirleri olabilir. Ormanda kendi halinde takılan bir kaplan olsaydınız ve gece Ay ışığını kullanarak yolunuzu bulmaya çalışsaydınız ay tutulması nedeniyle etrafın kararması sizi elbette çok daha saldırgan yapacaktır. Temel bir içgüdü olarak üreme isteğinin artması da mümkün.
Gel gelelim 21. yüzyılda yaşadığımızı unutmayalım. Eğer bu yazıyı bir gece yarısı okuyorsanız bu bile biyolojik saatinizi etkiliyor. Zira bilgisayar, tablet ya da telefon ekranından mavi ışığa maruz kalıyorsunuz. Bedeniniz anlamıyor ki şu an gündüz mü gece mi? Sonuçta devamlı yapay ışığa maruz kalıyoruz, biz ne bilelim Ay tutuldu mu tutulmadı mı? Baktığımızda göremiyoruz bile kent ışıkları yüzünden.
İşin ruhsal yanını dikkate almak gerekiyor:
Bilime nazaran ay tutulmasının insan üzerinde olumlu ya da olumsuz hiçbir tesiri olmadığı konusunda sanırım anlaştık. Ama ufak bir ayrıntı var, psikoloji bilim falan dinlemez. Kişi bir kere olsun aklına ay tutulmasının kendisine olumsuz bir tesir yaratacağını başına koyduysa nitekim de olumsuz etkilenmesi işten bile değil.
Bu noktada denetim sizde. Şayet dini ya da mistik inançlarınıza uygun ritüelleriniz varsa ay tutulması sırasında yapabilirsiniz, kendinize ya da diğerine ziyan vermediğinizden emin olun kâfi. Eğer duyduğunuz his rahatsız edici boyuttaysa o günü sevdiğiniz bireylerle birlikte ya da sevdiğiniz şeyleri yaparak geçirebilirsiniz. Alışılmış bu olay bir takıntı haline geldiyse bir uzmandan yardım almayı düşünebilirsiniz.
Sıradan gezegen hareketleri nedeniyle oluşan ay tutulmasının insan psikolojisi üzerindeki tesirlerini bilimin ışığında incelemeye çalıştık. Bu cins kanılar hayatı renklendirmesi açısından hoştur lakin kimi şeyleri takıntı haline getirmek her vakit olumlu sonuç vermez.
