Avrupa Birliği’ne Üye Olmalarına Rağmen Bu 8 Ülke Neden Euro Kullanmıyor?
Avrupa Birliği’nin ortak para ünitesi olan Euro, birden fazla üye ülke tarafından kullanılırken neden birtakım üye ülkeler tarafından kullanılmıyor? Bakalım bu ülkeler küçükken kazana düştükleri için mi Euro kullanmıyor yoksa öbür sebepleri mi var?
Bildiğimiz üzere Avrupa Birliği üyesi ülkeler ortak bir para ünitesi olan Euro’yu kullanıyorlar. Ancak bu durum her Avrupa Birliği üyesi ülke için geçerli değil.
Avrupa Birliği’ne üye olan 27 ülke içinden 8 tanesi (Danimarka, İsveç, Hırvatistan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Bulgaristan ve Romanya) Avrupa Birliği üyesi olmalarına karşın çeşitli sebeplerle para ünitesi olarak Euro’yu kullanmayan ülkeler ortasında.
Bazı ülkeler “opt-out” mutabakatları yaparak Euro kullanmayı reddediyor.
Türkçesi “çekilmek”, “vazgeçmek” üzere manalara gelen opt-out mutabakatları ile bu muahedeyi yapan ülkeler kendi para ünitelerini kullanma haklarının olduğunu beyan ederler.
Örneğin, Danimarka ve bir vakitler İngiltere, bu muahedeyi yaparak resmi para ünitesi olarak kendi para ünitelerini kullanmaya devam etmiştir.
“E tamam da neden?” diyorsanız sebeplerden biri bu ülkelerin kendi kültürlerini korumak istemeleri.
Opt-out muahedesi yapan kimi ülkeler kendi para ünitelerini ulusal kimliklerinin ve kültürlerinin bir parçası olarak görerek bu kültürü korumak istemekte ve bu sebeple Euro kullanmayı reddetmektedir.
Ulusal bir para ünitesi, uzun yıllar boyunca kullanılmış olması sebebi ile o ülkenin tarihini ve kültürel geçmişini vurgulayan bir öge olduğundan ötürü birtakım ülkeler tarihi ve kültürel bağları koparmamak adına bunu müdafaayı tercih etmektedirler.
Ekonomik ve siyasi nedenler de işin içine giriyor olağan.
Euro kullanmayan birtakım ülkeler, kendi para birilerini kullanarak kendi ekonomik durumları ve para siyasetleri üzerinde denetim sağlamayı amaçlayarak, kullandıkları ulusal para ünitesi sayesinde para siyasetlerini gereksinimlerine uygun halde yönetebilmektedir.
Örneğin, kurlarda yaşanılacak dalgalanmalara karşı alacakları aksiyonlar konusunda kendi ulusal para ünitesini kullanan ülkeler daha fazla esnekliğe sahip olmuş olurlar.
Ek olarak ulusal para ünitesi kullanmak, bir yandan ülkelerin bağımsızlık ve egemenlik vurgusu yapmasını da sağlamaktadır.
Bazı ülkelerse Euro kullanmak için gerekli kriterleri sağlayamadığından kendi para ünitelerini kullanmaya devam ediyor.
Madalyonun öteki yüzünde ise para ünitesi olarak Euro kullanmaya uygun bulunmayan ülkeler var doğal. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ortak para ünitesini kullanabilmeleri için belli bir ekonomik kriteri karşılamaları gerekiyor.
Maastricht Kriterleri olarak isimlendirilen bu kriterleri yerine getirmek için, ülkelerin düşük enflasyon, düşük faiz oranları, sürdürülebilir kamu maliyesi üzere alanlarda başarılı bir siyaset yürütmesi gerekiyor.
Bir ülkenin para ünitesini değiştirmesi hak verirsiniz ki o kadar kolay bir durum değil.
Para ünitesi değiştirme kademesinde karşılaşılacak her türlü süreç o ülkenin ekonomik durumuna bağlı olarak olumlu ya da olumsuz sonuçlar doğurma potansiyeline sahip olduğundan ötürü kimi ülkeler de gerekli kriterleri tam manasıyla karşılamadan bu topa giremiyorlar.
Sonuç olarak, her ülkenin kendi ekonomik durumu, toplumsal dinamikleri ve para siyasetleri göz önünde bulundurulduğunda, bu ülkelerin para ünitesi olarak kendi para ünitelerini kullanarak ortak para ünitesi olan Euro’yu kullanmama sebepleri çeşitlilik gösteriyor diyebiliriz.
