Avrupa Birliği Üyesi Olup Euro Para Birimine Geçersek Ne Olur? (Bu Sefer Alacaklar Galiba)

Yaklaşık 50 yıldır “Avrupa Birliği’ne giriyoruz” cümlesini duyuyoruz. Hasebiyle Avrupa Birliği’ne olan inancımızın yanı sıra bize getireceği ve bizden götüreceği şeyleri de bir oldukça unuttuk.

Avrupa Birliği’ne girdiğimizde ne olacağı, hayatımızda nelerin değişeceği uzun yıllardır lisandan lisana dolaşan, herkesin merak ettiği bir mevzu. Lakin sürecin uzaması ve “Nasıl olsa almazlar bizi” diyenler, bu durumun bize getirilerini de götürülerini de unutturdu. 

Avrupa Birliği’ne üye ülkeler, ortak para ünitesi olarak Euro’yu kullanıyor. Birliğe dahil olmamız halinde ise bizim de Euro para birimime geçmemiz gerekiyor. Peki bu iktisatta, 1 Euro 28 TL’ye tekabül ederken Avrupa Birliği’ne girersek ne olacak?  

Euro kullanmaya başlamak başta faydalı görülebilir lakin tehlikeleri mevcut. 

Avrupa Birliği’ne üye olup Euro kullanmaya başlamamız birinci etapta oldukça sancılı bir süreç olabilir. Çünkü biliyorsunuz ki şu anda ekonomik olarak hayli külfetli günler yaşıyoruz. Dolar ve Euro kuru bir yana; 6 aylık mühlet içinde bile %19.77’ye dayanan enflasyon oranımızla elbette ki para ünitesinde yapılacak bir değişiklik pek çok sorunu da beraberinde getirecektir.  

Avrupa Birliği’ne üye olan ülkeler arasında enflasyon oranları yok denecek kadar az, bu sebeple de ortak bir para ünitesine geçtiğimiz takdirde enflasyon oranımız daha da artabilir ve hatta %100’lere kadar çıkabilir. Bu durumda da kendi merkez bankamızdan Avrupa Merkez Bankası’na geçişimiz zorlaşabilir. Çünkü enflasyon oranımızın %2-3 bandında olması gerekir.

Diyelim ki bir formda başardık ve geçtik, Euro yeni para ünitemiz oldu. Vatandaş olarak bizim hayatımızda neler değişecek?  

Öncelikle elbette kullandığımız tüm para Euro’ya dönüştürülecek. Marketlerdeki fiyatlar, aldığımız maaş, yurt içi ve yurt dışı tüm alışverişlerimizde Euro kullanmaya başlayacağız. Fakat bizdeki hayat pahalılığı, Euro kullanan ülkelerin birçoğunda yok; bu sebeple de başta da söylediğimiz üzere enflasyon fırlayabilir ve Euro’ya geçerken değiştirilen etiketler çok daha fazla cep yakabilir. 

Şöyle ki; şu anda marketten 1 litre sütü yaklaşık 27 TL’ye alıyoruz, Euro’ya geçtiğimizde 1 litre süte 1 Euro ödememiz gerekir. Fakat enflasyonun artmasıyla markette gördüğümüz fiyatlar da Euro bazında artacaktır. Hasebiyle süte gelecek zam da bizi daha fazla etkileyecektir.  

Zira maaşları da Euro’yla alıyor olacağız. 

Geçtiğimiz günlerde minimum fiyatta yapılan yeni düzenlemeyle en düşük emekçi maaşı 11.402 TL’ye çıkartıldı. Bu durumda Euro’ya geçtiğimizde yeni asgari fiyat 400 Euro civarında olabilir. Enflasyon oranımız, para basımımız ve hasebiyle para ünitemizin denetimi bizden çıkacağı için de uzun bir mühlet maaşımız bu formda kalabilir. 

Bir evvelki ay 11 bin ünite para verdiğiniz bir çalışana, bir sonraki ay sadece birkaç yüz ünite para verirseniz ne olur? Baş karışıklıkları ve ekonomik düşünceler baş göstermeye başlar zira kabul etmek gerekir ki; hepimiz çok büyük paralar üzerinden konuşmaya alıştık. Hasebiyle elimizdeki 400 ünite parayı nasıl harcamamız gerektiği konusunda bile bocalayabiliriz. Üstelik dediğimiz üzere; hayat pahalılığı da artabilir. Market fiyatlarındaki en ufak değişiklik cebimizi çok daha fazla etkilemeye başlayacak. Üstelik maaşımıza da daima artırım gelmeyecek. Dışarıdan borç almamız kolaylaşacak ama o borçları ödeyebileceğimiz parayı kazanmayacağız.

İhracatta da külfetli günler bizi bekliyor olabilir.

Ürettiğimiz eserleri, dışarıya satışımız şu anda nispeten daha kolay zira Türk lirası kullanıyoruz ve Euro ya da dolar kullanan ülkelere kıyasla daha ucuza satıyoruz. Lakin Euro’ya geçtiğimiz takdirde İtalya, İspanya üzere ülkerle birebir pazardaki yarışa dahil olacağız.  

Ürettiğimiz eserleri alacak bireyler, daha kıymetli alacağı için karşılığını da buna nazaran bekleyecek. Yani ihracatta verimliliği ve kaliteyi artırmamız gerekecek. İhracatın durma noktasına gelmesi takdirde, satabilmek için ürün fiyatlarını düşürmemiz gerekecek. Lakin bu noktada para ünitemiz ortak bir para ünitesi olduğu ve yeniden ‘kontrolü bizde olmadığı için’ elimizden gelen pek bir şey olmayacak.

Eğer ihracatı ayakta tutmayı başarabilirsek; bu süreç, ülke ekonomimize çok daha büyük hasarlar vermeden atlatılabilir. Tahminen Yunanistan’da olduğu üzere bir müddet bocalayıp sonrasında bir çıkış yolu bulabiliriz. Fakat ihracatımızda büyük bir sarsıntı yaşarsak; ülkece çok daha büyük borçlar altına girebiliriz. 

Özetlemek gerekirse; marketlerde gördüğümüz fiyatlar, aldığımız maaşa kıyasla çok daha cep yakar hale gelebilir ve ihracatımız bu durumdan büyük ölçüde etikelenebilir. Özellikle birinci 10 yıl içinde Euro’ya geçişimizin tesirlerini ziyadesiyle hissedebiliriz. Elbette bu 10 yılın sonunda pazar hissemiz nasıl olur bilinmez. 

Tabii ki Avrupa Birliği üyesi olmanın âlâ yanları da var. 

Örneğin tüm Türk vatandaşları tıpkı vakitte Avrupa Birliği vatandaşı sayılacak. 

Böylece çok merak ettiğimiz Finlandiya’ya, İtalya’ya, Hollanda’ya, Fransa’ya, Avusturalya’ya ve daha pek çok Avrupa Birliği ülkesine sırf nüfus cüzdanımız ile gidebileceğiz.  

Aynı vakitte Avrupa Birliği üyesi tüm ülkelerde; öğrenim görme, çalışma, seçme ve seçilme hakkına sahip olabileceğiz. Yani üye ülkeler ortasından birisini seçip istediğiniz işe başvurup orada yaşamaya başlayabileceksiniz. Fakat para ünitesinin Euro olacağını ve elinizdeki birikmişinizin de Euro’ya dönüşeceğini hatırlatalım.

Öte yandan Avrupa Birliği’ne girdiğimiz takdirde Türkçe, AB resmi lisanları ortasında yer almaya başlayacak. 

Türkçe’nin resmi Avrupa Birliği lisanlarından biri haline gelmesi durumunda AB’ye bağlı tüm süreçlerde Türkçe kullanılabilecek. Avrupa Birliği’ne bağlı resmî tüm kurumlara Türkçe metinler yazılıp Türkçe karşılık alınabilecek.

Elbette bunun bir getirisi olarak da lisanımız çok daha fazla beşere yayılacak ve Türkçe bilen insan sayısı gün geçtikçe artacak.  

Kişisel datalarımız artık Avrupa’nın da şahsî dataları olacak. 

Avrupa Birliği, ferdî bilgilerin korunması konusunda çok daha katı kurallara sahip. Bu sebeple Avrupa Birliği’ne kabulümüz durumunda bizim datalarımız de artık Avrupa Birliği’nin verileriymiş üzere muhafaza altına alınacak.  

Kişisel bilgilerinizin toplanması ve bunun rastgele bir hedefle sizin isteğiniz olmadan kullanılması Avrupa Birliği kurallarınca yasak. AB üyesi olduğumuz takdirde de şahsî bilginizin ihlâli kelam konusu olduğunda direkt olarak Avrupa Birliği’ne şikayette bulunabilecek ve hukuksal süreç başlatabileceksiniz. 

Ancak burada şöyle bir nokta var; AB üyesi ülkeler, isterlerse şahsî bilgilerin korunmasını sağlayan ulusal üniteler kurabiliyor. Böyle bir durumda da o ülkeden öbür bir ülkeye bilgi transferi yapılabilmesi için her iki ülkenin de Avrupa Birliği kurallarına uygun, sıkı kurallara sahip olması gerekiyor. 

Yeniden özetlemek gerekirse; tam olarak bir Avrupa Birliği vatandaşı üzere hissedemeyeceğiz ama teknik olarak Avrupa Birliği vatandaşı sayılacağız. “Neden hissetmeyeceğiz?” derseniz de ekonomimiz buna müsaade etmeyecek üzere görünüyor.