Amerika’nın İcralık Arabalarla İlgili Garip Yasasını Öğrenince “İyi ki Türkiye’de Yokmuş!” Diyeceksiniz

Kredi borçlarını ödeyemeyenlerin dehşetli düşü olan bu yasa, araç sahiplerine haber vermeksizin bir anda karşılarında belirebiliyor. İşlenişi ise oldukça garip, hatta borçluların otomobillerine el koymak için tutulmuş çalışanlar bile var.

Araç sahibi olmak, pek çok insan için bir hayal. Fakat bu hayal, Amerika’da kredi borçlarını ödeyemeyenler için bir kâbusa dönüşebiliyor. Zira Amerika’da icra firmaları, borçluların araçlarını geri almak için her yolu deniyor. Bu yollardan biri de araçları her yerde takip etmek.

Araçları takip edilen borçlular, kendilerini daima izleniyor üzere hissediyor olabilir. Hatta kimileri, icra firmalarının kendilerini taciz ettiğini, tehdit ettiğini yahut korkuttuğunu söylüyor. Araç takip sistemlerinin, araçların güvenliğini de tehlikeye attığı sav ediliyor. Gelin, bu bahse yakından bakalım:

Araç takip sistemleri, icra firmalarının en kıymetli silahlarından biri hâline geldi.

Amerika’da icra firmaları, borçluların araçlarını bulmak için çeşitli araç takip sistemleri kullanıyor. Bu sistemler; araçların plakalarını, pozisyonlarını, suratlarını ve hareketlerini kaydediyor. Bu sayede icra firmaları, borçluların araçlarını nerede ve ne zaman yakalayabileceklerini evvelden planlayabiliyor.

Akla gelen birinci soru ise; bu sistemin, borçluların kapalılık haklarını ihlal edip etmediği.

Araç takip sistemleri, icra firmalarının işini kolaylaştırsa da borçluların kapalılık haklarını ihlal ettiği argümanı da gündeme geliyor. Zira bu sistemler, borçluların araçlarını yalnızca borçlu olduğu vakitlerde değil, her vakit takip ediyor. Bu da borçluların nereye gittiklerini, ne yaptıklarını ve kimlerle görüştüklerini icra firmalarına açık ediyor.

Bazı borçlular; araç takip sistemlerinin kendilerini taciz ettiğini, tehdit ettiğini ve korkuttuğunu söylüyor. Birtakım borçlular ise araç takip sistemlerinin; araçlarının güvenliğini tehlikeye attığını, araçlarının çalınmasına yahut hasar görmesine yol açtığını ileri sürüyor.

Ancak borçlular alışılmış ki burada tam olarak mağdur olup olmamayı kendisi seçebiliyor. Öncelikle; borçlular, araçlarının üzerinde takip sistemi olup olmadığını denetim edebilir. Şayet varsa bunu kaldırmak yahut devre dışı bırakmak için bir uzmana başvurabilir.

Bir uzman yahut avukat, borçluların haklarını korumak için icra firmalarına karşı dava açabilir yahut mutabakat sağlayabilir. Lakin pek çok borçlu bundan haberdar olamıyor ve günün sonunda hiç beklemedikleri bir anda otomobillerinin kelam yerindeyse “kaçırılmasına” şahit olabiliyor.

İcra firmaları için tek yol, takip sistemi de değil. Neredeyse gittiğiniz her yerde sizi tırım tırım arıyorlar desek yeridir.

Akla birinci gelen olağan ki eviniz, iş yeriniz yahut çok sık uğradığınız kafe yahut market. Eğer borcu ödemekten hâlâ kaçıyorsanız nitekim tıpkı bir polis üzere iz sürüyorlar, hatta olur da aracınızı diğer bir sokağa bırakırsınız diye üç sokak ötesine kadar her yeri inceliyorlar. Fakat aracı garajda tutuyorsanız ve bu işi yapan kişi garaja girmeye çalışıyorsa bu, pek çok eyalette suç olarak sayılıyor.

Bu sistem, borcunuzu ödemediğiniz üzere kapınıza dayanmalarıyla işlemiyor; birinci gecikmenizse genelde size yalnızca bildirim yolluyorlar lakin 2. yahut 3. gecikmenizde tam olarak sizi darlamaya başlıyorlar diyebiliriz. Ayrıyeten aracınızın icralık olduğuna dair size tam üç tane bildirim biçimi geliyor:

• Hızlandırma bildirimi: Bu süreç tıpkı Türkiye’de olduğu üzere işliyor, borcunuzun olduğuna dair bir hatırlatma bildirimi geliyor ve ödeme planı yapmanız için aranmanız isteniyor.
• İyileştirme fırsatı: Bu bildirim de tıpkı üstteki bildirim gibi size bir baht daha tanıyor ve kredinizin belli bir tarihe kadar ödenmesi gerektiğini hatırlatıyor.
• Haciz sonrası bildirim: Dananın kuyruğunun koptuğu nokta bu bildirim zira otomobiliniz tam olarak bu süreçten sonra satışa sunuluyor. Aracınız bundan sonra muhtemelen ya açık arttırmada ya da özel olarak satışa sunulacak.

Kaçırılma derken o manada değil, doğal ki bunların hepsi yasal bir sürecin kesimi. Hatta bu işi yapan kişi sayısı o denli az da değil.

Örneğin bu görüntüde, bu iş için çalışan birinin olduğunu ve araç sahibinin benzinlikte kısa bir mola verdiğini anlayabiliyoruz. Otomobilin yerini şıp diye bulmalarının sebebi de daha evvel bahsettiğimiz üzere, takip sistemi. Yani borcunuz varsa ve kaçıyorsanız yerinizi bulmaları o denli çok sıkıntı bir iş değil, hatta bazen trafikte bile alabiliyorlar.

Dipnot: Bu yasa, eyaletten eyalete değişebildiği üzere bazen araç sahiplerine geri alma imkânı da tanıyabiliyor. 

Yani şayet Amerika’da yaşamak ve orada bir araç sahibi olmak istiyorsanız bu bahse dikkat etmenizde fayda var. Yoksa bir gün kenara çekmiş yemek yerken bir anlığına arabanızı kaybedebilirsiniz. Bu yasa Türkiye’de olsa neler olurdu, düşünmek bile istemiyoruz. 🙂

Araçlara dair öteki içeriklerimize aşağıdan göz atabilirsiniz:

Amerika’ya dair öteki içeriklerimiz de burada: