Endonezya’nın Sulawesi adasında yaşayan Torajanlar, ölenlerle ve onların cesetleriyle birlikte yaşamaya devam ediyor. Torojan halkının “yok artık” dedirten cinsten tuhaf ritüellerine daha yakından bakalım.
Torajan halkı, yaptıkları enteresan ritüelleri “Bazılarına garip gelebilir ancak bu bizim kültürümüzün ve emsalsizliğimizin bir parçası.” olarak tanımlıyor.
“Ölüler Ülkesi” olarak da bilinen bu yerde yaşayan beşerler, müzikli cenazeler gerçekleştirdikten sonra ölülerle haftalarca, aylarca ve bazen yıllarca birlikte yaşıyorlar.
Ölü vücutlara su, yemek, sigara vermeye devam ediyorlar.
Aile bireylerinden biri öldüğünde onun aslında bir meyyit olmadığını düşünerek hareket ediyorlar. Söylediklerine nazaran, onları meyyit olarak nitelendirmekten fazla hastalarmış üzere düşünüyorlar.
Bu niyetten yola çıkarak; mumyalanmış cesetlere yemekler veriyorlar, su içiriyorlar ve hatta sigara ikram ediyorlar.
Geceleri ölülerle birlikte dualar ediyorlar.
Aynı vakitte İlah inancına sahip Torajanlar, onların uyku hâlinde olduğunu düşünerek geceleri ölülerin odalarındaki ışıkları onlar için açık bırakıyorlar.
Evde birlikte yaşadıkları meyyit vücudun ruhu için dua ritüelleri gerçekleştiriyorlar. Üstelik, bazen bu duaları ölülerle bir arada yapıyorlar.
Üst sınıfa mensup şahıslar ölülerle birkaç yıla kadar birlikte yaşıyor.
Kültür uzmanı Yacob Kakke’nin aktardığına nazaran, maddi durumu âlâ olmayan beşerler ölüleri genelde yalnızca birkaç hafta saklıyorlar ve sonrasında cenaze merasimi düzenliyorlar.
Orta sınıf denilen zümre, onları birkaç ay boyunca koruma edebiliyor. Üst sınıfa mensup şahıslar ise ölüleri birkaç yıla kadar yanlarında tutarak onlarla birlikte yaşıyorlar.
Sığırları, insanı öteki dünyaya taşıyan bir araç olarak görüyorlar.
Cenaze vakti geldiğinde tüm akrabalar, ölen kişinin yaşamdan mevte geçişini anmak için toplanıyor. Sığırların öteki dünyaya geçiş için bir araç olduğunu düşünerek merasimde bir sığır kurban ediyorlar.
Torajanlar, şayet biri öldüğünde sığır kurban edilmezse öteki dünyaya geçişin süratli bir halde olmayacağına inandıklarından kurban ritüeline değer veriyorlar.
Ritüeller burada da bitmiyor, ölen kişi her sene mezarından çıkartılıyor!
Ölen kişinin akrabaları yılda bir sefer mezarlarına giderek “ma’nene” ismini verdikleri ikinci cenaze törenini gerçekleştiriyor. Bu merasimde, fizikî formu değişmiş olan meyyit mezarından çıkartılıyor. Çürümüş kıyafetleri çıkartılıp yenisi giydiriliyor, aksesuarlarla süsleniyor ve onun için dualar edip cesetle fotoğraf çekiliyorlar.
Hepimiz için değişik görünen bu ritüeller onlar için hayatlarının bir modülü. Torajanlar, çok küçük yaşlardan itibaren ölümle baş etmeyi ve onu seyahatlerinin bir modülü olarak görmeyi öğreniyor.
