Günümüzde sosyal medya vesilesiyle belki de gereğinden çok fazla şarkıya maruz kalıyoruz ve bu şarkıların bazıları ister istemez aklımıza takılıyor ve bizi çıldırtana kadar kafamızın içinde çalmaya devam ediyor. Bu yazımızda özellikle TikTok’taki şarkıların neden aklımıza takıldığının sebebini anlatıyoruz.
Arabayla bir caddeden geçerken herhangi bir mağaza hoparlöründen duyduğunuz, okulda arkadaşınızın sürekli mırıldandığı veya sosyal medyada gezerken karşınıza çıkan şarkıların aklımıza takılma gibi bir huyu vardır.
Siz de bilirsiniz ki bu şarkılar aklınıza takıldığında artık sizi bezdirene kadar sürekli kafanızın içinde çalmaya devam eder. Peki neden? Bugün son verdiğimiz örnek olan sosyal medyadan duyduğunuz şarkıların aklınıza takılması ve sizi delirtmesi olayından bahsedeceğiz. Ancak herhangi bir sosyal medya değil, TikTok. Özellikle TikTok’ta duyduğumuz şarkıların bu denli aklımıza takılmasının sebebi nedir?
TikTok’taki şarkılar neden aklınıza takılıyor?
Finlandiyalı araştırmacı Lassi A. Liikkanen’in 2011 yılında yaptığı bir araştırmaya göre, insanların %90’ın haftada en az bir kez aklına bir şarkı takılıyor. Hatta Dartmouth Koleji’nden araştırmacılar, beyninizdeki ses korteksinin şarkıyı hayal etmek yerine gerçekten dinlerken olduğu gibi aktive olduğunu bile keşfettiler.
Queensland Teknoloji Üniversitesi’nden akla takılan şarkıları inceleyen bir araştırmacı olan Callula Killingly, konuyla ilgili şunları söylüyor: “TikTok şarkıları kesinlikle diğerlerinden daha fazla akla takılıyor. Bunun nedeni, bir görevi yarım bırakmanın bir gerilim duygusuna neden olması ve bu sebeple psikolojik olarak bitirmek zorunda hissetmeniz. Zihniniz bu sebeple bu görevi tamamlamaya uğraşır.”
Yani 15 saniyelik bir şarkı kesitinin sizi rahat bırakmamasının nedeni beyninizin onun bitmemiş olduğunu düşünmesinden kaynaklanıyor. Ancak şarkı süresi, bu durum için tek olası açıklama değil. Akla takılan şarkılar söz konusu olduğunda tekrar da önemli bir unsur. TikTok’un ‘Sizin İçin’ sayfasına gittiğinizde aynı şarkıyı farklı kısa videolarda tekrar tekrar duyabilirsiniz. Killingly, “Aynı melodiyi TikTok üzerinden defalarca duymak kesinlikle aklınıza takılmasına yol açabilir” diyor.
Şarkı yazarları ve besteciler, kafanıza takılan şarkılar yaratmak için uğraşıyorlar
Basit şarkıların TikTok’ta trend olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle son 10 yıldır şarkı yazarları ve besteciler, dinleyicinin aklına takılan türden müzikler yaratmaya uğraşıyorlar.
15 saniyelik bir şarkı parçasının tüm gün aklımızda dolaşmasının sebebi de aslında bu. Bu durum üzerinde Switched on Pop podcasti konuşanları Charlie Harding ve Nate Sloan, günümüzdeki pop şarkılarının neredeyse hepsinin kıta-nakarat-kıta-nakarat şemasıyla yazıldığını ve genellikle 4 akor şeması üzerinden bestelendiğini söylüyorlar.
Dinleyicilerin dikkatleri farklı uygulamalar, platformlar ve formatlar arasında dağıldığından dolayı artık şarkıcılar, dikkatleri çekmek için daha az zamana sahipler. Bu sebeple akorlar ve sözler uyumunun dışında şarkıda maksimum 7-10 saniye arasında süren ve sürekli tekrar eden eğlenceli bir melodi bulunur. Buna Billie Eilish’in Bad Guy şarkısını örnek verebiliriz.
En iyi örneklerinden biri de Ağustos ayında TikTok’ta neredeyse anında viral olan bir şarkı olan ElyOtto’nun SugarCrash’iydi. Şarkı bir dakikadan sadece biraz fazla. Şarkının TikTok için yazıldığı her yerinden belli oluyor.
Harding ve Sloan, artık şarkıların çok kısa olmasından ve hatta artık o kadar kısa olduklarından dolayı şarkının alçalma-yükselme-alçalma gibi dinamiklere sahip olmadığını ve sadece hızlı tempoda olduğu hakkında konuştular.
Baylor Üniversitesi’nden araştırmacılar, her ne kadar biz uyuduktan sonra beyin aktif olarak çalışmasa da bu 15 saniyelik aklımıza takılan müzikleri işlemeye devam ettiğini ve bu sebeple uyku kalitemizin bozulduğunu keşfettiler. Bu sebeple uyumadan önce sosyal medyada göz gezdirmek uykunuzu çok kötü etkileyebilir, yapmayın.
Siz ne düşünüyorsunuz? Lütfen düşüncelerinizi aşağıdaki yorum bölümünde bizimle paylaşmayı unutmayın.
