Orta Doğu’da faaliyet sürdürmüş veya sürdürmeye devam eden terör örgütü, düzensiz ordu ya da kontrolsüz oluşumların pikap tipi araç kullandığını sık sık görmüşsünüzdür. Peki bunun ardındaki sebebin ne olduğunu hiç düşündünüz mü?
Ortadoğu, altındaki tüm zenginliğe rağmen üstünde yaşayan insanları hiçbir zaman mutlu etmeyen bir bölge. Herkesin güç kazanmak istediği için birbirini öldürdüğü Irak, Suriye, Libya gibi ülkelerde terör olayları yıllardır devam ediyor ve daha da devam edecek gibi görünüyor. Bu bölgelerde savaşan terör örgütlerinin videolarını daha önce görmüşsünüzdür. Bu videolarda özellikle Sovyet yapımı Kalaşnikof; yani keleş silahlarla birlikte Japon markası olan Toyota’nın pikap arabalarını görüyoruz. Peki Orta Doğu’da savaşan güçlerin neden pikap araçlarını tercih ettiğini hiç düşündünüz mü?
Bu durum, aslında geçtiğimiz yıllarda İŞİD konvoyundaki arabaların büyük kısmının pikap olduğu görüldüğünde fark edilmiş olsa da bölgede savaşan güçlerin uzun yıllardır pikap araçlara yöneldiği biliniyor. Hatta 1987 yılında Çad birlikleri ile Kaddafi’nin başında olduğu Libya devletinin arasında gerçekleşen silahlı çatışmada bu arabalar o kadar ön plana çıkmıştı ki bu savaşa gayriresmi olarak “Toyota Savaşı” ismi bile verildi. Bu durum bölgedeki kontrolsüz güçlere de özgü değil. Çoğunluğu Arap ülkelerinden oluşan Orta Doğu’nun, aslında Toyota pikap araçlarını tercih ettiğini görüyoruz. O zaman gelin bunun ardındaki nedene bakalım.
Pikaplar neden Orta Doğu’daki savaşlarda bu kadar yaygın kullanılıyor?
Orta Doğu’da zırhlı araç, tank gibi askeri araçlara erişimi olmayan törör örgütü, düzensiz ordu, devlet dışı veya zayıf devlet kuvvetleri, Toyota’nın Hilux ve Land Croiser modellerini alarak bu araçları silahlı operasyonlarda kullanıyorlar. Geniş kapsamlı lojistik hizmetleri bulunmayan bu kuvvetler, özellikle dağlık alanların ve çöl ikliminin olduğu engebeli arazide kolay kolay bozulmayacak, dayanıklı ve güçlü bir araba olarak bu araçları tercih ediyorlar.
Kullanılan pikap modelleri ise hem engebeli arazide hem de kentsel bölgelerde kullanılabilecek son derece dayanıklı bir araba. Kolay kolay bozulmadığı gibi bozulduğunda da hızlıca tamir edilebilen bu arabalar, bu sebeple Orta Doğu’da sıklıkla kullanılıyor. Tüm bunlar dışında bu bölgede pikapların kullanılmasının çok önemli bir sebebi daha var: Silah taşımayı mümkün kılan kasası.
Orta Doğu’da pikap tipi araçların tercih edilmesinin ardındaki en önemli sebeplerden biri de aracın kasasına bağlanabilen makineli tüfek gibi teçhizatlardır. Bu teçhizatlarla düzenli ordulara karşı savaşan terör örgütleri ve diğer kuvvetler için pikap araçları çok önemli bir lojistik kaynağı.
Zaten Afrika’daki orman alanları gibi zorlu yol koşullarında turistlerin taşınması için de sık sık pikap modellerin tercih edildiği biliniyor. Bunun nedeni söz konusu araçların kolay kolay bozulmayacak mekanik bir sisteme sahip olması.
Peki bu araçlar terör örgütlerinin eline nasıl geçiyor?
2014 yılında Suriye’nin kuzeyindeki Rakka şehrinin sokaklarında bir askeri geçit töreni düzenleyen İŞİD, burada adeta pikap araçlarla gövde gösterisi yapmıştı. Irak’ın ABD Büyükelçisi Lukman Faily, bu olayın üzerine ABC’ye yaptığı açıklamada, IŞİD’in Irak ve Suriye’de öne çıkmasıyla birlikte yüzlerce yeni kamyonet satın aldığını açıklamıştı. “Bu komşularımıza sorduğumuz bir soru. Yepyeni kamyonlar nasıl alınmış olabilir… Dört çekişli yüzlerce araba nereden geliyor?” diyen Faily, aslında pek çok kişinin merak ettiği bir soru yöneltmişti.
IŞİD’in gövde gösterisinde pikap araçlar gözükmüş olsa da aslında yıllardır bu tarz terör olaylarında spesifik olarak Toyota’nın kamyonetlerini görüyoruz.
Elbette bu konu Toyota’ya da soruldu. Sorunun üzerine bir Toyota sözcüsü şu ifadeleri kullandı: “Toyota’nın, bu araçları paramiliter veya terörist faaliyetler için kullanacak veya değiştirebilecek potansiyel alıcılara satmama konusunda katı bir politikası bulunuyor.”
Toyota yetkilileri, IŞİD’in elindeki yeni arabalarla ilgili konuştuklarında bu arabaların teröristlerin eline nasıl geçtiğini kendilerinin de bilmediklerini, terör faaliyetlerinde bulunanlara araba satmama kuralını uyguladıklarını, ancak alınıp daha sonra yeniden satılan veya çalınan arabalara ne olduğunu bilmediklerini ifade ettiler.
Verilere göre Toyota marka araçlar teröristlerin eline el değiştirerek geçiyor. Yani başka birisinin sıfır olarak satın aldığı kamyonet, teröristler tarafından parayla alınıyor veya çalınıyor. Söz konusu kamyonetler, engebeli araziden çöl kum ve sıcağına kadar pek çok şeye dayanabiliyor. Kolay kolay bozulmadığı gibi yaşanan sorunlarda da zaten ucuza temin edilebilen parçalarıyla hızlıca tamir edilebiliyor.
Bugün sizlere Orta Doğu’da neden pikap araçların bu kadar çok yaygın olduğunu açıkladık. Bu konudaki düşüncelerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşmayı unutmayın.
Kaynak: 1, 2, 3
