Tüketicinin, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Unsur 48 uyarınca 14 gün içinde rastgele bir münasebet göstermeksizin ve cezai koşul ödemeksizin kontrattan cayma hakkı mevcuttur.
Pekala Instagram butikleri buna karşın neden fevkalade bir öz itimatla “iade yok” yazabiliyorlar? Hukuk bu mevzuda ne diyor?
Birinci olarak “cayma hakkı”nın ayrıntılarına değinelim:
Mukavelenin kurulmasından malın teslimine kadar olan mühlet içinde de bu 14 günlük cayma hakkı tüketici tarafından kullanılabilir. Şayet uzaklıklı satış kontratına ait olarak satıcı ön bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmez ise cayma hakkı mühleti 1 yıla çıkmaktadır.
Lakin cayma hakkının kimi istisnaları bulunmaktadır. Örneğin, çabuk bozulabilen ve son kullanma tarihi geçebilecek mallar ya da tüketicinin istekleri yahut şahsî gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan mallara, lisanslara yahut dijital eserlere ait aralı mukavelelerde cayma hakkı kullanılamamaktadır.
Cayma hakkının kullanımı için satıcı yahut sağlayıcıya yazılı olarak bildirim yapılması kafidir.
Cayma hakkının kullanılması durumunda tüketici, malı 10 gün içinde satıcının belirtmiş olduğu kargo firması ile fiyatsız olarak iade etmeli ve satıcı da 14 gün içinde bedel iadesini yapmalıdır. Tüketici, cayma müddeti içinde malı, işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir formda kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir.
Ayrıyeten satıcı, siparişini taahhüt ettiği mühlet içinde yerine getirmek zorundadır. Mal satışlarında bu müddet 30 günü geçemez. Aksi takdirde tüketici rastgele bir cezai kaide ödemeksizin mukaveleyi feshedebilecektir. Bu cins uyuşmazlıkların tahlili için uyuşmazlık ölçüsüne nazaran tüketici ilçe hakem heyetleri, vilayet hakem heyetleri yahut tüketici mahkemelerine başvurmak gerekmektedir.
Artık sadede gelelim: Instagram butiklerinden alınan eserleri iade etmek neden zordur?
Zira fatura kesmiyorlar, daha doğrusu bunu talep eden insan sayısı çok az. Eseri satın aldığınıza dair fatura, evrak olmayınca maalesef ispat sorunu doğuyor. Hukuksuz bir satış olduğu için siz de bu butiklerden eser alarak kelam konusu hukuksuzluğu desteklemiş oluyorsunuz.
Bir nevi ikinci el eser almak üzeredir.
Bu durumda eser elinize ulaşmadan asla ödeme yapmamanız gerekiyor, kapıda görüp denedikten sonra ödemeyi yapmalısınız. Yeniden de daha evvel belirttiğimiz üzere, kapıda ödeme imkanı olsa dahi fatura kesmeyen bir satıcıdan asla eser alınmamalıdır.
Eseri almadan ödeme yaptığınız takdirde ayakkabı çıkmasını umduğunuz kutudan salatalık çıkabilir. Tahminen onu bile göndermeyebilirler (Ne de olsa salatalığın kilosu 30 liraya dayandı).
Devlet bu hukuksuzluk karşısında neden adım atmıyor?
Aslında adım atıyor. Bu bireyler çok fazla ve özgür hareket ediyorlar. Ticaret Bakanlığı ve Maliye bu şahısları takip ediyor ama nereye kadar yetişebildikleri meçhul. Butik satıcılar vergi de vermedikleri için devlet ekseriyetle onları buradan yakalamaya çalışıyor.
