Bir kadının Teksas’ta bulunan bir mağazadan oldukça ucuz fiyata satın aldığı büstün, oldukça köklü bir tarihe sahip bir tarihi sanat eseri olduğu ortaya çıktı. Buna göre büstün tarihi, milattan önce 1. yüzyıla kadar uzanıyordu.
Milattan önce birinci yüzyıldan kalma antik bir Roma büstü, çok uzun yıllar boyunca kayıp olmasının ardından nihayet ortaya çıktı. Hem de oldukça tuhaf bir şekilde.
Büst, San Antonio Sanat Müzisei’ndeki yerine, bir sanat koleksiyoncusu olan Laura Young’ın onu bulması sayesinde kavuştu. Bunun nesi garip ki, diye düşünebilirsiniz. İşte bu hikayede tuhaf olan şey, Young’ın böylesine değerli bir parçayı 35 dolar gibi saçma bir fiyata satın almış olması.
34.99 dolara tarihi sanat eseri satın aldı
San Antonio Sanat Müzesi tarafından aktarıldığına göre, sanat koleksiyoncusu Laura Young, 2018 yılında Austin, Teksas’taki bir Goodwill mağazasında alışveriş yaparken yerde, bir masanın altında duran bir heykele rastladı. Değeri düşük ya da nadir bulunan sanat eserlerini arayan bir koleksiyoncu olan Young, The Art Newspaper’a yaptığı açıklamada büstü sadece 34.99 dolara satın aldığını ifade etti.
Büstü satın aldıktan sonra Young, eserin oldukça eski ve yıpranmış olduğunu fark etti. Bunun üzerine büstün hangi zamana ait olduğunu ve nereden geldiğini öğrenmek isteyen Young, birkaç yıl boyunca Austin’deki Texas Üniversitesi’nden sanat tarihi uzmanlarına ve ABD’deki müzayede evlerinden uzmanlara danıştı. En sonunda Young’ın yardımına yetişen, güzel sanatlar komisyoncusu Sotheby’s’in danışmanı Jörg Deterling oldu. Deterling, büstün onlarca yıl önce bir Alman müzesinde bulunan bir parça olduğunu belirledi ve Young’ın Alman makamlarına ulaşmasına aracılık etti.
Bütün bu uğraşların sonucunda heykelin, MÖ 1. yüzyılın sonlarına ait olduğu ortaya çıktı. San Antonio Sanat Müzesi, büstün iç savaşta Julius Caesar tarafından yenilen Büyük Pompey’in oğlunu tasvir ettiğine inanırken; The Art Newspaper, büstün Romalı komutan Drusus Germanicus’u betimlediğini ifade etti.
Öte yandan büstün, 1786’dan 1868’e kadar yaşayan Bavyera Kralı I. Ludwig’e ait olduğu ve Pompeii’den esinlenerek tasarlanan Pompejanum isimli bir model evin parçası olduğu belirtildi. Söz konusu model yaklaşık olarak 200 yıl ayakta kalmayı başarmış; ancak II. Dünya Savaşı esnasında bombardıman uçakları tarafından ciddi hasara maruz kalmıştı.
“Evde harika görünüyordu”
Hiç kimse, büstün neredeyse yok olmaktan nasıl kurtulduğunu ve yolunun Austin Goodwill’e nasıl düştüğünü tam olarak bilemiyor; ancak müzeye göre büstün, ABD Ordusu tarafından Aschaffenburg’da kurulan ve Soğuk Savaş’a kadar kullanılan üslerde bulunan bir Teksas askeri tarafından alınıp eve götürülmüş olması muhtemel gibi gözüküyor.
Konuya dair yaptığı açıklamada müze müdürü Emily Ballew Neff, “Bu, İkinci Dünya Savaşı dönemini, uluslararası diplomasiyi, antik Akdeniz sanatını, ikinci el dükkân dedektifliğini, tarihi Bavyera kraliyetini ve ister bireysel ister enstitüsel olarak sanata önem veren ve onu koruyanların düşünceli yönetimini içeren harika bir hikaye” şeklinde kaydediyor.
Öte yandan Young ise, büstün kökenini keşfetmekten heyecan duyduğunu; ancak onu elinde tutamadığı veya satamadığı için biraz buruk olduğunu aktarıyor. Young, konuyla ilgili olarak “Her iki durumda da, uzun ve karmaşık tarihinin küçük bir parçası olduğum için mutluyum ve ben ona sahipken evde harika görünüyordu” ifadelerini kullanıyor.
Bavyera Devlete Ait Saraylar, Bahçeler ve Göller İdaresi ile yapılan anlaşma kapsamında, Roma büstünün 21 Mayıs 2023 tarihine kadar San Antonio Sanat Müzesi’nde sergileneceği belirtiliyor. Daha sonrasında ise büst, nihayet Almanya’ya geri dönecek.
