İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Lideri Eyüp Aksu’nun, “Şu andaki taksi sayısı fazla bile. Dünyanın en değerli akaryakıtını kullanıp en ucuz taksi hizmetini veriyoruz. İstanbul halkı toplu taşımaya binmiyor, ucuz olduğu için taksiye biniyor. Açılış en az 10 TL olmalı, kısa ara en az 20 TL olmalı, taksimetrelere kilometre başına yüzde 30 artırım yapılmalı” halindeki açıklamaları büyük reaksiyon topladı.
Geçtiğimiz günlerde, bir taksicinin, İranlı turistleri yalnızca 1 kilometre götürmesine karşın 200 lira istediği ortaya çıkmıştı. Bir diğer olayda ise Taksim’den Beşiktaş’a gitmek isteyen bir küme arkadaşa, taksici “Siz Almancısınız, 100 Euro verin” demişti. 30 TL tutması gerektiği için itiraz eden küme, 16 kişi tarafından darp edilmişti. Bu üzere olaylar sık sık yaşanırken üstüne bir de bu açıklama yapılınca toplumsal medyada reaksiyonlar lisana getirildi.
İstanbul’da çok önemli bir taksi sorunu hakimken sorunun çözülmek yerine daha da sarpa sarması reaksiyonları günden güne artırıyor.
Taksi bulmak epey güç olmasına karşın, İBB’nin 1000 yeni taksi teklifi geçtiğimiz hafta UKOME’de 8. sefer reddedilmişti. Gerginlik yaratan bu durumun akabinde kelam konusu açıklama da yapılınca, Eyüp Aksu ağır bir biçimde eleştirildi.
İstanbul Taksiciler Odası’nın açıklamasına gelen kimi reaksiyonlar şu biçimde:
Yaptığımız bir ankette yönelttiğimiz “Sizce hangisi en düzgün ulaşım alternatifi: Ticari taksi mi, yoksa Uber mi?” sorusuna 26.699 kişi oy vermişti ve sonuçlar ise şu biçimde dağılım göstermişti:
TİCARİ TAKSİ: %17
UBER: %83
Uber alternatifini büyük bir çoğunlık istiyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, bu sorun devam ederken deniz taksileri üreterek ulaşımı bir nebze olsun rahatlatmaya çalışıyor.
Türkiye’de durum böyleyken pekala İngiltere’de taksiciler ne üzere imtihanlara tabi tutuluyor?
İngiltere’de, Türkiye’deki üzere taksi ve özel kiralama hizmeti için kullanılacak olan araçlar ve şoförler için taksicilik lisansı ile ilgili kurallar lokal idareler tarafından belirleniyor. Taksi şoförü olmak üzere müracaat yapacak kişinin ülkede yasal olarak çalışma müsaadesinin bulunması ve en az 12 ay müddetle Büyük Britanya, Kuzey İrlanda ya da Avrupa Birliği ülkelerinden şoför dokümanına sahip olması birinci aranan kurallar.
Bu ön kuralları haiz 18 yaşını dolduran herkes taksi şoförlüğü için müracaatta bulunabiliyor olsa da, 21 yaşından evvel taksicilik lisansı verilmiyor. Türkiye’de ise taksi kartı alabilmek için 25 yaşını doldurmuş olmak ve 66 yaşından gün almamış olmak gerekiyor. Türkiye’dekinin bilakis İngiltere’de bir üst yaş sonu bulunmuyor, fakat sıhhat denetimleri sıklaşıyor.
Mahallî yönetimler bu ana kriterlerin yanı sıra ekseriyetle isimli sicil kaydı ile kişinin geçmişi, ehliyet sicil kaydı ile de adayın trafik kazaları, cezaları ve şoförlük alışkanlıklarıyla ilgli bilgi topluyor.
Lisans vermede yetkili kurumlar, referans mektubu ile de karakter özelliklerinin gözden geçirmek isteyebiliyor.
Birçok lokal idare sıhhat taraması, kent bilgisini de içeren bir teorik imtihan ve uygulamalı sürüş testlerinden geçilmesi koşul koşuluyor. Fakat bu şartların zahmet derecesi lokal yönetimlerce belirleniyor. Yetkili bir sıhhat kurumu tarafından yapılan sıhhat taraması yapılması gerekiyor. Ayrıyeten fiziki yeterlilik testi de gerekebiliyor. Bu test ağır yük kaldırma, bagaj ya da tekerlekli sandalye indirme ve bindirme üzere maharetleri ölçüyor. 45 yaşından sonra 60 yaşına kadar her beş yılda bir, sonrasında ise her yıl sıhhat taraması ve fiziki yeterlilik testi yaptırma zaruriliği bulunuyor.
Taksi şoförü olmak üzere müracaatta bulunan şahısların bir teorik bir de pratik imtihandan geçmeleri isteniyor. Teorik imtihanda karayolları kanunu, matematik mahareti ve taksi yasası ile ilgili soruların yanı sıra çalışma alanı olan kentle ilgili bilgisi de test ediliyor. Kent bilgisi (Knowledge) imtihanında 24 sorudan 18’ine yanlışsız karşılık vermek gerekiyor. Sokak isimleri, kentteki ana bina ve yerlerin yeri üzere bilgiler soruluyor ve iki pozisyon ortasında en kısa ve en inançlı güzergahı tanımlamak, birden fazla ve irtibatlı adresler içinde yolcunun en süratli ve inançlı seyahatini sağlamak gibisi soruların hakikat yanıtlanması gerekiyor.
Kent bilgisi, Londra’da taksi lisansı almak isteyenlerin dehşetli düşü.
Başşehir Londra’da siyah taksi şoförü olabilmek için kuralları Londra İçin Ulaştırma Kurumu (Transport for London) belirliyor. Kurumun lisans alabilmek için bilhassa vurguladığı kent bilgisi imtihanı adayların en çok gözünü korkutan evre. Yaklaşık 9 milyonluk başşehir, banliyöleriyle birlikte sırf 1572 kilometrekare alana yayılıyor. Fakat Londra’da yaklaşık 10 kilometre çapında 60000’den fazla cadde ve sokak bulunuyor ve bunların büyük çoğunluğu ya tek istikamet ya da kısıtlı dönüş zorluğuna sahip.
Kentteki değerli binaların ve yerlerin pozisyonunu bilmek ve sokak ya da cadde isimlerini ezberlemek, kent içinde en kısa aralı, süratli ve inançlı ulaşım hizmeti verebilmenin kıymetli bir şartı olarak görülüyor. London College Üniversitesi’nde uzun vakit evvel yapılan bir araştırma kent yollarını akıllarında tutmanın Londra’daki taksi şoförlerinin beyinlerinin bir bölümününü büyüttüğünü tespit etti. Araştırmaya nazaran beynin istikamet bulma merkezi olarak bilinen ön lobu (hippokampus) şoförün hizmet mühleti arttıkça büyümesini sürdürüyor.
Sürüş testinin yanı sıra, istikamet duygusu, vakit kavramı, araç bilgisi ve hakimiyeti, yolcu alma ve yayaya hürmet üzere bilgi ve hünerler de test ediliyor.
Türkiye’deki taksicilerin de benzeri bir imtihandan geçirilmesi gerektiği ortada.
Kaynaklar: Euronews, CNN Türk, Sputnik News, Twitter, Ekşi Kelamlık
