Dünyaya hangi başkanla hükmedeceksiniz?
Sid Meier’s Civilization VII ile bir kere daha dünyaya hükmetme gayretine adım atıyoruz. Bunu iktisatla mi, kurduğunuz kültürel hegemonyayla mı, yoksa dizginlenemez ordularınızla mı yapacaksınız, karar size kalmış. Doğal bu yolda vereceğiniz kararlardan birisi de hangi başkanla zafere uzanmaya çalışacağınız. Biz de Civilization VII’nin önderlerine şöyle süratlice bir göz atalım dedik. Bakalım bu sefer kimlerle yola çıkacakmışız…
Amina
Savaşçı Kraliçe Amina, Zazzau kent devletini yöneten tarihi bir Hausa başkanı. Hakkında çeşitli sinemalar çekilmişti, 2021’de çıkan Netflix üretimi sinema de bunlardan birisi. Kendisiyle ilgili fikir edinmek isterseniz bir göz atabilirsiniz.
Özel Yetenek: Zazzau Savaşçı Kraliçesi (Warrior-Queen of Zazzau). Kentlerde artırılmış kaynak kapasitesi, kentlere atanan her bir kaynak için Çağ başına daha fazla altın, ova ve çöl bölgelerindeki tüm üniteler için daha fazla savaş gücü sağlar.
Nitelikler: Ekonomik, Askeri
Özel Gündem: Savaşçı Kraliçenin Çölü (Desert of the Warrior Queen). Şayet bir önderin Amina’dan daha fazla ova yahut çöl yerleşim ünitesi varsa, bağlantıyı orta seviyede düşürür. Önderin ova yahut çöl yerleşim ünitesi yoksa, alakayı az bir ölçüde arttırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Ovalar, Çöller
Keşifler Çağı’nda Songhai uygarlığıyla eşleştirilmesi halinde, ticaret ağlarını geliştirmek yahut yağmalamak üzere kullanabileceği kendine has bir ünite edinebiliyor.
Ashoka
Büyük Asoka; “Devanampriya Priyadarsi” (O, İlahların sevgili oğludur ve her beşere samimiyetle hürmet duyar) yahut “Dhamma” (Adil, Dindar, Erdemli) lakaplarıyla anılan Maurya Hanedanlığı’nın Hint İmparatoru.
Budizm’i yaydığı için bir “chakravartin”, yani “tekerlek döndüren hükümdar” olarak övülen Ashoka’nın idaresi için 2 farklı periyottan bahsediliyor. Maurya İmparatoru olarak gaddarlığıyla bilinirken, M.Ö 260’ta Kalinga Katliamı’na tanıklık ettikten sonra bir dönüşüm geçirip gerek kendi topraklarında gerekse öteki ülkelerde şiddetsizlik bildirileri vermeye ve insanları şiddetten uzaklaştırmaya çalışıyor.
Ana oyunda Ashoka (Dünyadan Feragat Eden / World Renouncer), Founders Content Pack ile gelen versiyondaysa Ashoka (Dünya Fatihi / World Conqueror) olarak karşımıza çıkıyor.
Ashoka (Dünyadan Feragat Eden)
Oyunda Ashoka’nın barışçıl, şiddet zıddı olduğu periyodu temel alan versiyonu.
Özel Yetenek: Dhammaraja. Kentlerdeki memnunluk seviyesi belirli bir eşiğin üzerindeyse, kente ek yiyecek sağlar. Bir kutlama düzenlendiğinde tüm yerleşim ünitelerinde yiyecek artışı sağlanır. Tüm iyileştirmeler için tüm binalara bir memnunluk komşuluğu kazandırır.
Nitelikler: Diplomatik, Yayılmacı
Özel Gündem: Istırap Olmaksızın (Without Sorrow). En yüksek memnunluk getirisine sahip oyuncuyla alakayı orta seviyede arttırır. En düşük memnunluk getirisine sahip oyuncuyla ilgiyi orta seviyede azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok.
Bu versiyonunda Ashoka, memnun idarelere sahip önderleri severken, mutsuz halkların liderlerini sevmiyor.
Bu lideri seçtiğinizde eşleştirebileceğiniz ideal uygarlık olarak memnunluk temelli bonuslarla uyumlu halde Maurya Hindistan’ı ön plana çıkıyor.
Ashoka (Dünya Fatihi)
Ashoka’nın bu versiyonu, daha çok “Maurya’nın kana susamış imparatoru” olduğu devri yansıtıyor.
Özel Yetenek: Devaraja: Kentlerdeki memnunluk seviyesi belirli bir eşiğin üzerindeyse, üretim artışı yaşanır. Sizin tarafınızdan kurulmayan yerleşimlerde üretim artışı sağlar. Resmi olarak savaş ilan edildiğinde bir kutlama kazandırır. Kutlama sırasında tüm üniteler için güçlendirilmiş bölgelere karşı muharebe gücünde büyük artış sağlar.
Nitelikler: Diplomatik, Askeri
Özel Gündem: Pişmanlık Yok (Without Regret). En fazla alana hükmeden başkan ile bağlantıyı orta seviyede azaltır. En az alana hükmeden başkan ile bağlantıyı orta seviyede arttırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok.
Lider olarak Dünya Fatihi Ashoka’yı seçmeyi planlıyorsanız, savaş ve fetih temelli bir oyuna uygun düşecek formda ülkü uygarlık olarak Persler öne çıkıyor.
Augustus
Roma İmparatorluğu’nun kurucusu ve birinci imparatoru Augustus. Jül Sezar’ın yeğeni ve sonrasında da evlatlık oğlu. Pax Romana (Roma Barışı) olarak isimlendirilen devri başlatan isim.
Özel Yetenek: Imperium Maius. Her bir kasaba için başkentte üretim artışı gerçekleşir. Kasabalarda bina satın alımı için altın artışı sağlar. Kasabalarda kültür binaları satın alınabilir.
Nitelikler: Kültürel, Yayılm
Özel Gündem: Restitutor Orbis. Öbür önderlerin imparatorluklarındaki her kasaba için bağlantıyı orta seviyede azaltır. Öbür önderlerin imparatorluklarındaki başşehir hariç her kent için bağlantıyı orta seviyede arttırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Augustus’un eli eşleştirilebilecek uygarlıklar açısından da rahat. Doğal olarak Antik Çağ’da Roma yahut Yunan uygarlığı birinci tercihler olarak öne çıkarken, Keşifler Çağı’nda bayrağı İspanya’nın devraldığını söylemek mümkün.
Benjamin Franklin
ABD’nin kurucu babalarından ve Bağımsızlık Bildirgesi’nin de muharrirlerinden birisi olan Benjamin Franklin; filozof, bilim insanı, muharrir, mucit üzere birçok sıfat taşıyor. Yapıp ettiklerini sıralayacak olsak bu yazı uzadıkça uzar.
Özel Yetenek: Birinci Amerikalı (The First American). Kentlerdeki üretim binalarında içinde bulunulan Çağa göle bilim artışı görülür. Üretim binaları inşa etmeye yönelik üretim artışı sağlar. Başlattığınız yahut desteklediğiniz faal çalışmalardan (Endeavor) Çağa nazaran değişen ölçüde bilim artışı sağlar. Tıpkı anda birebir cinsten birden fazla çalışma (Endeavor) yapabilme imkanı sunar.
Nitelikler: Diplomatik, Bilimsel
Özel Gündem: Uygar Fazilet (Civic Virtue). Kendisiyle birebir hükümet biçimini paylaşan oyuncularla bağ kazanımlarını artırır. Kendisiyle kükümet biçimini paylaşmayan oyuncularla ilgiyi azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Tahmin edilebileceği üzere Benjamin Franklin için ülkü uygarlık eşleşmesi Çağdaş Çağ’da Amerika.
Büyük Katerina (Catherine The Great)
Alman olarak doğmuş, lakin Rusların büyük İmparatoriçesi haline gelmiş bir isim İmparatoriçe II. Katerina ya da öteki tabirle Büyük Katerina. 18. Yüzyıl Rusyası’na damga vuran bir İmparatoriçe olmayı başardı. Rus İmparatorluğu’nun sonlarını muazzam biçimde genişletti. Böylelikle Rus tarihinin en kıymetli isimleri ortasına ismini yazdırd.
Özel Yetenek: Kuzeyin Yıldızı (Star of the North). Muazzam eserler Çağ başına kültür artışı sağlar. Tundra’da kurulmuş kentler tıp başına kültürlerinin bir yüzdesi kadar bilim puanı kazanır.
Nitelikler: Kültürel, Bilimsel
Özel Gündem: Ruh (Dusha). En fazla Muazzam yapıta (Great Works) sahip olan önderle bağlantıyı orta ölçüde azaltır, en azına sahip olanla alakayı orta ölçüde arttırır. Bu özelliğin aktif olabilmesi için Katerina’nın en azından bir muazzam yapıta sahip olması gerekir.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Tundra
Katerina için en uygun uygarlık kestirim edilebileceği üzere Çağdaş Çağ’da Rusya.
Şarlman (Charlemagne)
İmparator Şarlman, Frank İmparatoru olarak başladığı seyahatinin sonunda “Kutsal Roma Cermen İmparatoru” olarak Avrupa’nın kıymetli bir kısmını denetim altına almayı başarmıştı. Karolenj Rönesansı’nı başlatan başkan olarak kabul edilir.
Özel Yetenek: Avrupa’nın Babası (Father of Europe). Askeri binalar ve bilim binaları, karargâhlar için memnunluk komşuluğu sağlar. Birkutlamaya girerken, belli sayıda ücretsiz süvari ünitesi kazandırır. Kutlama sırasında süvari üniteleri için artan muharebe gücü sunar.
Nitelikler: Askeri, Bilimsel
Özel Gündem: Altın Çoban (The Golden Shepherd). En çok kutlamayı tetikleyen önderle ilgiyi orta ölçüde artırır. Şayet bu hususta bir eşitlik kelam hususuysa, bu başkanların büsbütün ilgiyi küçük ölçüde artırır. Bunun tam karşıtı de geçerli, an az kutlamayı tetikleyen önderle alakayı orta ölçüde azaltır. Şayet eşitlik kelam mevzusuysa, bunların büsbütün alakayı küçük ölçüde azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Nehirler
Şarlman’a en uygun uygarlık, Keşifler Çağı’nda Normanlar. Bu sayede kendine has süvari ve yerleşimci ünitelerine sahip olabilirsiniz.
Konfüçyüs (Confucius)
Çin’in ünlü düşünürlerinden Konfüçyüs, başta Asya toplumları olmak üzere geniş halk kitlelerini yüzyıllar boyunca etkileyen bir isim. Asıl ismi Qui Kong olan Konfüçyüs, Kǒng Fū Zǐ ismiyle tanındı. Bu isim “Bilge Filozof Kong” manasına geliyor. Kong ailesinin bugün hala varlığını devam ettiren dünyanın en eski ailelerinden birisi olduğu kabul edilmekte.
Özel Yetenek: Keju. Kentlerde artan büyüme oranı ve uzmanlardan artan bilim katkısı sağlar.
Nitelikler: Yayılmacı, Bilimsel
Özel Gündem: Guanxi. En fazla uzmana sahip imparatorlukla bağlantıyı orta ölçüde artırır. En az uzmana sahip olan önderle alakayı az ölçüde azaltır. Bu tesirlerin geçerli olabilmesi için Konfüçyüs’ün de an az bir uzmana sahip olması gerekir.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Otlaklar
Konfüçyus için Antik Çağ’da Han Çini uygun bir uygarlık olarak ön plana çıkıyor. Bu sayede nüfusunuzu süratle artırmanız mümkün. Keşifler Çağı’nda da Ming Çini’ne geçebilir, böylelikle değerli bilimsel kazanımlar elde edebilirsiniz.
Friedrich
II. Friedrich yahut Büyük Friedrich, ülkesinin topraklarını genişletip Prusya’yı Avrupa’nın kıymetli askeri güçlerinden birisi haline getiren bir önder. Lakin yalnızca askeri başarılarıyla değil imza attığı ıslahatlar ve halkına sunduğu refahla da isminden kelam ettirmeyi başardığını söylemek mümkün.
Friedrich’in de 2 farklı versiyonu yer alıyor oyunda. Birisi edebiyat ve sanatla haşır neşir olduğu devirleri yansıtacak formda bir Rönesans adamı kimliği olarak karşımıza çıkarken oburu askeri zaferlere odaklanan bir başkan. Burada da benzeri bir durum geçerli, Friedrich’in Barok kişiliği ek paketle gelen başkanlar ortasında bulunuyor.
Friedrich, Eğik (Friedrich, Oblique)
Özel Yetenek: Berlin Akademisi (Berlin Academy). Ordu kumandanları, liyakat övgüsü (Merit Commendation – artırılmış Komuta Yarıçapı menzili) ile başlar. Bir bilim binası inşa ettiğinizde bir piyade ünitesi kazanırsınız.
Nitelikler: Askeri, Bilimsel
Özel Gündem: Silahlara! (To Arms!). Haritada en az askeri üniteye sahip imparatorlukla alakayı orta ölçüde azaltır. Haritada en fazla askeri üniteye sahip imparatorlukla bağlantıyı az ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Friedrich, Barok (Friedrich, Baroque)
Özel Yetenek: Hohenfriedberger Marşı (Hohenfriedberger Marsch). Birinci sefer bir yerleşim ünitesini ele geçirdiğinizde muazzam eser kazanırsınız. Bir kültür binası inşa ettiğinizde bir piyade ünitesi kazanırsınız.
Nitelikler: Kültürel, Askeri
Özel Gündem: Parisli Hassaslıklar (Parisian Sensibilities). Başkentte inşa edilen her dünya mükemmeli için alakayı orta ölçüde artırır. Başkentte bina başına bağlantıyı az ölçüde azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Modern Çağ’da Prusya, Friedrich için uygun bir uygarlık seçimi olarak öne çıkıyor.
Harriet Tubman
Seriye yeni eklenen isimlerden birisi Harriet Tubman. Araminta “Minty” Ross ismiyle, Maryland’de köle bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Kölelikten kaçıp sonrasında da başta ailesi olmak üzere başkalarına kölelikten kurtulmaları için yardımcı oldu, “Yeraltı Demiryolu” isimli bilinmeyen güzergahları kullanarak onları kaçırmayı başardı. Amerikan İç Savaşı’nda da köleliğin kaldırılması gayesiyle Birlik saflarında yerini aldı, casusluk yaparak kıymetli operasyonlara katıldı. Özgürlük ve eşit haklar çabalarının sembol isimlerinden birisi olarak artık o da Civilization önderleri ortasına katılmış bulunuyor.
Özel Yetenek: Combahee Baskını (Combahee Raid). Casusluk aksiyonlarını (Espionage Actions) başlatmaya yönelik arttırılmış tesir (Influence). Size karşı ilan edilen tüm savaşlarda makul ölçüde savaş dayanağı kazanırsınız. Bitki örtüsüne sahip alanlarda ünitelerin hareket cezaları yok sayılır.
Nitelikler: Diplomatik, Askeri
Özel Gündem: Doğruluk (Veracity). Önderin ilan ettiği her resmi savaş için llişkiyi orta ölçüde artırır. Başkanların ilan ettiği her sürpriz savaş için ilgiyi bir kere orta ölçüde azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Bitki Örtüsü
Modern Çağ’da üretim bonuslarıyla Amerika, Harriet Tubman için ülkü bir uygarlık eşleştirmesi.
Hatşepsut (Hatshepsut)
Hatşepsut yahut Hatçepsut, Antik Mısır’ın bayan firavunlarından. Hatta kendisinin birinci bayan firavun olduğu kabul edilmekte.
Özel Yetenek: Rab’ın Amun Karısı (God’s Wife of Amun). Her ithal edilen kaynak için kültür elde edersiniz. Gezinilebilir ırmaklara bitişik kentlerde bina ve dünya mükemmeli inşasına yönelik üretim artışı sağlar.
Nitelikler: Kültürel, Ekonomik
Özel Gündem: Iteru Olağanüstüleri (Wonders of Iteru). Hatşepsut’tan daha fazla mükemmeli bulunan başkanlarla alakayı az bir ölçüde azaltır. Daha az olağanüstüsü bulunan önderlerle bağlantıyı orta ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Irmaklar, Çöller
Antik Çağ’da kendi uygarlığı Mısır ve Keşifler Çağı’nda da Abbasiler, Hatşepsut’un ülkü uygarlık eşleşmeleri olarak kıymetlendirilebilir.
Himiko
Yamatai’nin Kraliçesi, hem politik hem de dini bir başkan olarak kabul ediliyor. Şamanlık karizması ve siyasi zekasıyla halkını hizada tutmayı başarmış, siyasi hünerleriyle Çin Kıralı Cao Wei’nin de dostluğunu kazanmış, ismini da tarihe yazdırmış bir önder.
Oyunda 2 farklı versiyonuyla yerini alan isimlerden. Himiko (Queen of Wa) ana oyunda yer alan versiyonuyken Himiko (High Shaman) ek paketle sunuluyor.
Himiko, Wa Kraliçesi (Queen of Wa)
Özel Yetenek: Wei’nin Arkadaşı (Friend of Wei). İttifakta gerçekleştirilebilen ve sizinle müttefikinize daha fazla bilim puanı kazandıran ‘Wei’nin Arkadaşı’ isimli eşsiz bir uğraş (Endeavor) sağlar. Uğraşları ücretsiz olarak destekleyebilirsiniz. Dost yahut yardımsever statüsünde olduğunuz her başkan için Çağ başına ek bilim puanı sağlar.
Nitelikler: Diplomatik, Bilimsel
Özel Gündem: Yamatai. Kültür ve memnunluk binaları inşa ettiğinizde her bir yerleşim ünitesi başına ilgiyi küçük bir ölçüde azaltır. Bilim ve altın binaları inşa ettiğinizde yerleşim ünitesi başına ilgiyi az bir ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Himiko, Büyük Şaman (High Shaman)
Özel Yetenek: Amaterasu’lu Miko (Miko of Amaterasu). Memnunluk binalarından Çağ’a nazaran artan memnunluk puanı kazanılır. Memnunluk binaları inşa etmeye yönelik üretim artışı sağlar. Bir kutlama sırasında artan tesirlerle kültürde artış sağlanır, fakat bilimde bir ölçü azalma yaşanır.
Nitelikler: Kültürel, Diplomatik
Özel Gündem: Şaman Kraliçesi (Shaman Queen). Bilim ve altın binaları inşa ettiğinizde her bir yerleşim ünitesi ilgiyi az bir ölçüde azaltır. Kültür ve memnunluk binaları inşa ettiğinizde her bir yerleşim ünitesi ilgiyi az bir ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Antik Çağ’da Kmer İmparatorluğu (Khmer) Himiko için uygun bir uygarlık eşleşmesi iken, Çağdaş Çağ’da Meiji Japonyası öne çıkıyor.
İbn Battuta
Mağrib’in alımı, kâşifi, seyyahı. Bir çoklarımız onu o meşhur seyahatnamesiyle tanıyoruz. Marco Polo’nun neredeyse 5 katı kadar seyahat etmiş bir isimden bahsediyoruz sonuç olarak.
Özel Yetenek: Seyahatin Olağanüstüleri (The Marvels of Traveling). Her Çağda birinci uygarlıktan (Civic) sonra birden fazla nitelik puanı kazanır. Tüm üniteler için artan görüş alanına sahip olur. Başka önderlerin keşfettiği alanları kademeli olarak görmenizi sağlayan ticaret haritaları (Trade Maps) isimli kendine has bir gayret (Endeavor) kazanır.
Nitelikler: Joker (Wildcard)
Özel Gündem: Uzak ve Geniş (Far and Wide). En fazla alandan savaş sisini kaldıran önderle ilgiyi büyük ölçüde artırır. Eşitlik halinde, bu kümedeki önderlerin büsbütün alakayı orta ölçüde artırır. En az alandan savaş sisini kaldıran önderle ilgiyi küçük ölçüde azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Düz (Flat)
İbn Battuta için Antik Çağ’da Aksum, Keşifler Çağı’nda da Abbasiler ülkü uygarlık eşleşmesi.
Kraliçe Isabel (Isabella)
I. Isabel, Kastilyalı Isabella yahut Katolik Isabel. İspanya Kraliçesi olarak genişlemeci bir siyaset benimsedi. İspanya’da Engizisyon ve Reconquista ile Katolikliği hakim kılmayı amaçlarken, Amerika kıtasında da bir sömürge imparatorluğu kurmayı başardı.
Özel Yetenek: Yedi Altın Kenti (Seven Cities of Gold). Keşfettiğiniz her bir doğal mükemmel karşılığında altın kazanırsınız. Keşfettiğiniz doğal kusursuz Uzak Topraklar’daysa (Distant Lands) elde ettiğiniz altın ölçüsü da artar. Doğal mükemmellerden ek alan elde edersiniz. Deniz üniteleri satın almak üzere ek altın elde ederken deniz üniteleri için bakım maliyeti olarak ödeyeceğiniz altın ölçüsü da azalır.
Nitelikler: Ekonomik, Yayılmacı
Özel Gündem: Olağanüstü Tutkusu (Wonderlust). Başkanın sonları içerisindeki her bir doğal olağanüstü için bağlantıyı büyük ölçüde azaltır. Başkanın elinde doğal şahane bulunmuyorsa, ilgiyi küçük ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Kıyılar, Doğal Harikalar
Kraliçe Isabel için en uygun uygarlık varsayım edilebileceği üzere Keşifler Çağı’nda İspanya.
José Rizal
José Protacio Rizal Mercado y Alonso Realonda yahut kısa ismiyle José Rizal. Filipinli bağımsızlık gayretinin öncüsü, şair ve muharrir. Filipin halkının ulusal kimliğini kazanmasında değerli bir rol oynamıştır. İspanya tarafından yargılanıp idam edilmesi, onun bir halk kahramanı olmasını engelleyememiştir.
Özel Yetenek: Pambansang Bayani. Anlatı etkinliğinden (Narrative Event) mükafatlar kazandığınızda, her bir Çağ başına ek kültür puanı ve altın kazanırsınız. Kutlama müddeti ve kutlamalardan elde edilen memnunluk puanı artar. Ek anlatı aktifliklerine sahiptir.
Nitelikler: Kültürel, Diplomatik
Özel Gündem: Kapwa. En faal çalışmaları (Endeavor) başlatan başkanla alakayı orta ölçüde artırır. En faal yaptırımları (Sanctions) başlatan başkanla bağlantıyı orta ölçüde azaltır. En faal çalışmayı yapan yahut yaptırımı uygulayan başkanlar ortasında bir eşitlik kelam mevzusuysa, bağ seviyesindeki değişim az ölçüde gerçekleşir.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Tropikal
José Rizal’ı Keşifler Çağı’nda Hawai’i ile eşleştirerek balıkçı teknelerinden ekstra memnunluk puanı sağlayabilir, böylelikle kutlamalara daha süratlice ulaşabilirsiniz.
Lafayette
Gilbert du Motier de La Fayette yahut güzelce abartıp tam haliyle yazarsak “Marie-Joseph Paul Yves Roch Gilbert du Motier, Marquis de Lafayette”. Hem ülkesi Fransa’ya hem de Bağımsızlık Savaşı’nda yer aldığı Amerika’ya hizmetlerinden ötürü “İki Dünyanın Kahramanı” (Le Héros des Deux Mondes) lakabıyla anılıyor. Oyunda da bu istikametine vurgu yapılmış.
Özel Yetenek: İki Dünyanın Kahramanı (Hero of Two Worlds). ‘Reform’ isimli eşsiz bir gayret (Endeavor) kazandırır, bu da ek bir toplumsal siyaset uygulama imkânı verir. Bu çabayı destekleyen öbür önder de ek bir toplumsal siyaset uygulama imkânı kazanır. Hükümet uygulamaları alanında kullanılan siyaset (Policy) haricindeki her bir gelenek (Tradition) için savaş gücünde artış sağlanır. Yerleşim ünitelerinde her bir Çağ için ek kültür ve memnunluk puanı kazanılır. Bu tesirler uzak topraklarda (Distant Lands) daha da artar.
Nitelikler: Kültürel, Diplomatik
Özel Gündem: Fransız Mahalleleri (French Quarters). En fazla kentsel bölgeye (Urban District) sahip başkanla ilgiyi az ölçüde artırır. En az kentsel bölgeye sahip başkanla ilgiyi az ölçüde azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Sahil
Lafayette için Çağdaş Çağ’da ülkesi Fransa ve kahraman olarak görüldüğü öbür ülke Amerika en âlâ uygarlık tercihleri.
Machiavelli
Niccolò Machiavelli’yi uzun uzun anlatmaya gerek yoktur diye düşünüyorum. Şair, muharrir, düşünür, devlet adamı, askeri stratejist… Bu liste bu türlü uzar masraf. İtalyan Rönesans’ının en değerli isimlerinden birisi olan Machiavelli, Prens isimli yapıtıyla siyaset alanındaki en kıymetli yapıtlardan birisine imza atmış oldu. Makyavelizm de siyaset ideolojisinin en tanınan kavramları ortasında yer almakta.
Özel Yetenek: Prens (Il Principe). Her bir Çağ için ek bir tesir (Influence) kazanırsınız. Her bir Çağ için diplomatik hareket teklifleriniz (Diplomatic Action proposal) kabul edildiğinde belli bir ölçü altın kazanırsınız, reddedildiğindeyse daha yüksek ölçüde altın kazanırsınız. Resmi savaş ilanı için ilgi gerekliliklerini göz gerisi edebilirsiniz. Hükümdarı (Suzerain) olmadığınız kent devletlerinden askeri birlikler toplayabilirsiniz.
Nitelikler: Diplomatik, Ekonomik
Özel Gündem: Örümcek (The Spider). Machiavelli ile savaşta olmayan başkan, tarafı olduğu her bir savaş için bağlantıyı orta seviyede artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Machiavelli için Antik Çağ’da Yunan uygarlığı, Keşifler Çağı’nda Normanlar ülkü uygarlık tercihleri.
Napolyon Bonapart (Napoleon)
Hakkında uzun uzun konuşmamızı gerektirmeyen isimlerden birisi de Napolyon olsa gerek. İspanya’dan Rusya’ya kadar ordularını yürütmüş bir kumandan, öte yandan ülkesinde de büyük bir ihtilale imza atmış bir devrimci. Buradan da beslenerek, Napolyon da 2 versiyonuyla oyunda yer alan önder ortasına ismini yazdırmış bulunuyor.
Napolyon, İmparator (Napoleon, Emperor)
Özel Yetenek: Fransa İmparatoru (Empereur des Français). Kendine has bir diplomatik aksiyon (Diplomatic Action) ile bir uygarlığı maksat alıp o uygarlığın ticaret rotası kapasitesini azaltır ve büyük şikayetlere (Grievances) yol açar. Düşmanlık içerisinde olduğunuz (Unfriendly & Hostile) her önder için Çağ başına artan ölçüde altın kazanımı sağlar.
Nitelikler: Diplomatik, Ekonomik
Özel Gündem: Napolyon Kodu (Napoleonic Code). En küçük orduya sahip önderle bağlantıyı orta ölçüde artırır. En büyük donanmaya sahip başkanla bağlantıyı orta ölçüde azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Napolyon, Devrimci (Napoleon, Revolutionary)
Özel Yetenek: Büyük Ordu (La Grande Armée). Tüm kara üniteleri için hareket artışı sağlar. Bir düşman ünitesini yenmek, muharebe gücünün makul bir oranında kültür puanı sağlar.
Nitelikler: Kültürel, Askeri
Özel Gündem: Fetihten Gelen Kültür (Culture from Conquest). Başka önderler ortasında yapılan her ittifak için ilgiyi az ölçüde azaltır. Çeşit başına en yüksek kültür puanına sahip başkanla alakayı orta ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Yok
Modern Çağ’da Fransız İmparatorluğu doğal olarak Napolyon için en uygun uygarlık olarak karşımıza çıkıyor.
Pachacuti
Cuzco Krallığı’nın Sapa Inca’sı (Tanrı Kral yahut İlah İmparator) Pachacutec Inka Yupanqui, krallığını İnka İmparatorluğu’na çevirip sonlarını da Titikaka Gölü’nden And Dağları’nın orta kısımlarına kadar genişletmiş, fetihlerde gösterdiği muvaffakiyetle bazılarınca “And’ların Napolyonu” olarak nitelendirilmiştir.
Özel Yetenek: Dünyayı Sarsan (Earth Shaker). Dağlar, tüm binalara yiyecek bitişikliği (Food adjacency) kazandırır. Dağlara bitişik uzmanlar, bakım maliyeti olarak mutluluğa gereksinim duymazlar.
Nitelikler: Ekonomik, Yayılmacı
Özel Gündem: Dağ Hükümdarı (Mountain King). Bölgesinde en az dağ bulunan önderle bağlantıyı orta ölçüde artırır. Bölgesinde en fazla dağ bulunan başkanla bağlantıyı orta ölçüde azaltır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Dağlar
Pachacuti için en uygun uygarlık iddia edilebileceği üzere Keşifler Çağı’nda İnka.
Tecumseh
Tecumseh, Kızılderili konfederasyonunun ve Shawnee kabilesinin şefiydi. Birleşik Devletler’in kendi sonlarına hakikat genişlemesine meydan okumuş, kahramanca gayret etmiş ve sonunda da bir savaşta can vermişti. Kızılderililer için kıymetli bir kahraman olduğunu söylemek mümkün.
Tecumseh, ana oyunda yok; Tecumseh ve Shawnee Paketi ile geliyor.
Özel Yetenek: Nicaakiyakoolaakwe. Boyunduruk altına alınan her kent devleti için yerleşim yerlerinde Çağ’a nazaran artış gösteren ölçülerde yiyecek ve üretim artışı sağlar. Boyunduruk altındaki her kent devleti için tüm ünitelere artan muharebe gücü sağlar.
Nitelikler: Diplomatik, Askeri
Özel Gündem: Dünya Hükümdarı (Suzerain of the World). Bir başkan, bağımsız bir ögesi dağıtırsa, alakayı büyük ölçüde azaltır. Etkin bir “Bağımsız üniteyle arkadaş ol” projesi bulunmayan önderle alakayı az ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Çayırlar, Ovalar
Zaten ek paketin ismi de ortaya koyuyor, Tecumseh için tercih edilebilecek birinci medeniyet Keşifler Çağı’nda Shawnee.
Trung Trac
Trung Kız Kardeşler, Vietnam’ın ulusal kahramanları olarak kabul edilir. Trung Trac, kız kardeşi Trung Nhi ile Çin egemenliğine karşı isyan ettikten sonra kısa bir müddet boyunca Vietnam’a hükmetmiş, böylelikle Vietnam’ın birinci bayan hükümdarı, tek kraliçesi olmuştur.
Özel Yetenek: Hai Bà Trung. Birinci kumandanınız için belli sayıda terfi ücretsiz olarak gerçekleştirebilir. Tropikal alanlardaki kentlerde artan ölçüde bilim puanı elde edilir. Bu bonus, ilan edilen resmi savaşlar sırasında artar.
Nitelikler: Askeri, Bilimsel
Özel Gündem: Van Minh. Tüm kumandanlar ortasında en fazla terfisi bulunan kumandana sahip önderle ilgiyi orta ölçüde azaltır. Eşitlik durumunda, bağlantıyı az ölçüde azaltır. Tüm kumandanlar ortasında en az terfisi bulunan kumandana sahip önderle ilgiyi orta ölçüde artırır. Eşitlik durumunda bağlantıyı az ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Bitki Örtüsü, Tropikal
Antik Çağ’da Kmer İmparatorluğu (Khmer), Trung Trac için de ülkü bir uygarlık olarak karşımıza çıkıyor.
Serhas (Xerxes)
I. Serhas yahut Kserkses, Ahameniş İmparatorluğu’nun Pers hükümdarı. Serhas, “kahramanlar kralı” manasına gelmekte. Öte yandan hükümdarlık sıfatı da “kralların kralı”.
Oyunda 2 farklı versiyonuyla yer alan bir diğer önder. Tekrar, birincisi ana oyunda yer alırken 2.si ek paketle geliyor.
Serhas, Hükümdarların Hükümdarı (Xerxes, King of Kings)
Özel Yetenek: İsyanların Yıkıcısı (Crusher of Rebellions). Tarafsız yahut düşman topraklarında atak yapan üniteler için artırılmış muharebe gücü sağlar. Birinci defa bir yerleşim yerini ele geçirdiğinizde Çağ başına muhakkak ölçüde kültür puanı ve altın kazanırsınız. Tüm yerleşim ünitelerinden artırılmış altın geliri elde edersiniz, sizin tarafınızdan kurulmamış yerleşim yerlerinden daha fazla altın elde edersiniz. İçinde bulunduğunuz Çağ’a bağlı olarak yerleşim yeri hududu artar.
Nitelikler: Ekonomik, Askeri
Özel Gündem: Ateşin Efendisi (Lord of Fire). Savaşta olmayan önderle alakayı orta ölçüde azaltır. Önder savaştaysa alakayı az ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Çöl
Serhas, Ahameniş (Xerxes, The Achaemenid)
Özel Yetenek: İpek Yolu (Silk Road). Öteki tüm başkanlarla ticaret rotası hududu artırılır. Bir tüccarla ticaret rotası yahut yol oluşturmak, Çağ başına artan ölçüde kültür puanı ve altın kazandırır. Eşsiz binalar ve eşsiz geliştirmelerden Çağ başına artan ölçüde kültür ve altın kazanılır.
Nitelikler: Kültürel, Ekonomik
Özel Gündem: Paranın Efendisi (Lord of Coin). Başkanın Serhas’a kıyasla daha fazla yahut onunla eşit sayıda ticaret rotası varsa, ilgiyi orta ölçüde azaltır. Başkanın Serhas’tan daha az ticaret rotası varsa alakayı az ölçüde artırır.
Başlangıç Yerleşim Yeri Öncelikleri: Çöl
Serhas için Antik Çağ’da Pers İmparatorluğu ve Keşifler Çağı’nda Moğolistan ülkü uygarlıklar olarak kıymetlendirilebilir.
