O worker’ları vermeyecektik…
Civ VII’yle geçen birinci 20 saatten sonra durup bir kafayı toplamak, üstümdeki medeniyet kurma baskısını hafifletmek, stratejilerimi gözden geçirmek için Steam’i kapatıp Word’e geldim. Hayır olağan ki, kafayı toplayacak bir şey yok, oyunun ön inceleme ambargosu kalktığı için özet geçmeye geldim sadece… Bir bakalım; şu ana kadar 50. tıpta falan “bu hiç olmadı” deyip kapattığım bir Augustus, elini kana bulayıp zafer kazanan bir Catherine ve bir de ikinci çağa daha dün akşam adım atmış bir diğer Catherine yazmışım tarihe. Çok parlak hikâyelerim yok, çok heyecan verici haberlerle de gelmedim… Fakat unutmayın, elçiye zeval olmaz, bu sayfanın sonunda kellem omuzlarımın üstünde ayrılmak istiyorum buradan lütfen.
Her Civilization’da olduğu üzere Firaxis, Civ VII’de de keşfedilecek yeni kavramlar, yeni mekanikler, yeni stratejiler verirken bir yandan da oyunu kırpıyor. Dünyayı Trump üzere adamların yönettiği bir çağda, Civilization oyuncularının onlarca kavram ve stratejiyi anlayıp uygulamasını beklemek haksızlık diye düşündükleri için tahminen de, biraz ordu verelim, biraz da toprak demişler… Oyunun “gerçeklik”le bağlarını biraz daha koparıp “oyun” tarafını daha derin, daha esaslı hale getirmeye çalışmışlar. Bu yüzden mesela diplomasi için bile artık puan biriktiriyor ve bunun karşılığında bir şeyler yaptırıyorsunuz başka önderlere. Bunu makûs olmuş diye demiyorum, bilhassa Civilization VI’daki diplomasiyi hem ziyadesiyle yüzeysel ve sıkıcı hem de zırt pırt çıkıp oyunu baltalayan bir ayakbağı olarak hatırladığım için tersine, puanın kadar diplomasi yap modelini on defa tercih ederim. Ancak bu, başta söylediğimi değiştirmiyor, oyun gerçeklikten çok oyunluğa yaslıyor kıssasını. Neyse bahislerin derin kısımlarını incelemeye bırakıp başlık başlık ilerleyelim.
Oyunun açılışı aslında beni en çok heyecanlandıran kısım oldu. Game of Thrones’dan canımız Brienne of Tarth’ımız Gwendoline Christie o denli bir okuyor ki açılış sinematiğinin metnini, tüm karizması üstümüze başımıza bulaşıyor, bizi liderliğe hazırlıyor. Oyun boyunca da her yeni teknolojide, her toplumsal siyaset değişikliğinde sesiyle, aksanıyla ödüllendirip gidiyor. Neyse yalnızca bu değil; başkan seçme ekranında önderlerin ülkelerle kontaklı olmadığını, hangi ülkeyi yöneteceğimizi üç çağa yayılan tarihi süreçte seçeceğimizi öğreniyoruz. Evet Benjamin Franklin’in kendini Moğol İmparatoru olarak bulabileceği bir çağdaş dünya kulağa saçma geliyor olabilir lakin kabul edin milattan evvel üç binlerde “sen hududunu aç ben sana portakal vereyim” pazarlığı yapan George Washington da saçmaydı (vaşington portakalı diye düşününce daha da saçmalaşıyor?!). Yeniden oyun başında, oynadıkça açılacak “Memento” puanlarıyla başkanlara belirli avantajlar ekleyebildiğimiz bir çeşit “meta game” mekaniğiyle tanışıyoruz. Şimdilik bunu hiç karıştırmayalım lakin 200 saat oynadıktan sonra tüm mementolar açılmış olacak ve oyuna başlarken, daha haritayı görmeden ana stratejimizi bu ekranda şekillendireceğiz üzere düşünüyorum. Yasal ya da Atatürk var mı pekala önderler ortasında? Maalesef yok.
Buraları geçip oyuna başlayınca Civ VI’dan hatırladığımız, Orta: History Untold’da mastırladığımız (Oynadınız umarım? İncelemeyi okurken lazım olacak) bölgesel büyüme mantığının devam ettiğini görüyoruz. Maalesef kentlerle direkt temasımız yok, mikro idare yapmıyoruz, rastgele bir madenle, tarla işiyle, milleti doyurmakla, barınacak yer yapmakla uğraşmıyoruz ve oyunun bu tarafının tam hayatımızdan çıkmış olması benim çok hududumu bozuyor. Kurduğumuz kentlerin direkt kent olarak oyuna eklenmeyip aşikâr bir nüfusa erişince bir seçenek olarak şehirleşmesiyse çok hoş. Yani üretim yapamadığınız fakat kaynaklarını kullandığınız topraklarınız oluyor buralar. Tek bir sorun var: Oyun savaşmak yerine kültür, bilim üzere öteki stratejilere odaklanan oyuncuya çok genişleme imkanı vermediği için her ne kadar kent kurmamak bir seçenekmiş üzere görünse de poponuzu koyabildiğiniz her noktayı üretim için kullanmak zorunda hissediyorsunuz ve birinci fırsatta kente dönüştürüyorsunuz bu yerleşimleri.
Diğer yandan ünitelerin idaresinde çok değişik gelişmeler var. Bilhassa scout ve generaller Civ VII’nin yıldızları diyebilirim. Dünyayı gezsin diye yolladığınız izcinize stratejik bir noktada gözcü kulesi kurma buyruğu verebiliyorsunuz, savaşta sapır sapır dökülecek bir orduyu uygun bir generalle zafere taşıyabiliyorsunuz, daha evvel görmediğimiz ve çok etkileyici şeyler… Bunları incelemede konuşalım.
Eski Civ’lerden hatırladığımız “şehir devletler”, 7’de “bağımsızlar” diye öbür bir kavram altında toplanıyor ve ancak kent devletten fazla eski “barbarlar” üzere takılıyorlar. İvedilikle düzelmesini umduğum bir dengesizlik içindeler, siz birinci okçuyu yaparken generalle, bayrakla falan kapınıza dayanıyorlar mesela. Saçma sapan bir “ille de savaşacaksın” dayatması. Bu nedenle haritada mümkün olan her yeri görebiliyor olmak çok değerli (izcilerin gözcü kuleleri de bu yüzden stratejik). Haritayı açmak demiyorum, kim ne yapıyor daima görmek kıymetli. Siz genişleme hayalleriyle orduyu alıp kuzeye yürüdüğünüz an (misal yani) o ana dek ortanızdan su sızmayan bir dostunuz doğudan gıcır gıcır orduları salıyor mesela. Yetmezmiş üzere biri savaş açtığında kesinlikle yanına ikinci bir müttefik ekleniyor. Barbarımsı “bağımsızlar” zati olay çıkaracak yer arıyor, münasebetiyle onlar da cümbüşe katılıyor. Mecburen süklüm püklüm meskene dönüyorsunuz. Üstte bahsettiğim diplomasi puanları bu çeşit sıkışıklıklara düşmemek için kullanışlı olabiliyor lakin neyse bu mevzuyu çok uzattık. Savaşların generaller sayesinde çok daha eğlenceli ve güçlü hale geldiğini vurguluyor ve şimdilik geçiyorum.
Beni en çok rahatsız eden mevzulardan biri turn geçişlerinin silikliği oldu. Güya daima tıpkı turdaymışız gibi… Hakikat düzgün bildirim çıkmıyor. Kentler üzerinde aslında denetimimiz sonlu, bir de ne üretmişiz, kim aç, kim mutsuz, bunlardan haberimiz olmayınca uygunca halkından habersiz bir başkana dönüşüyoruz (fazla gerçekçi). Oyun niyeyse kendi askerimizin uğradığı saldırıyı haber vermek yerine bizden çok uzaktaki bir ırmağın taştığını, patlayan bir yanardağı söyleyip duruyor…
Ben denetimlerin değil arayüzün sadeleşmesini umuyordum lakin yeni kuşak Civilization severler bu cepheyi de kazanmış görünüyor. Oyunun renk paleti 6’ya nazaran birazcık sakinleşmiş olsa da hala gereksiz bir makyaj kalabalığı var bence. Altıgenlerin içini rengarenk yaptıkları için üstündeki üniteleri, kaynakları bir bakışta göremiyor, haritanın değerli ayrıntılarını kaçırmayayım diye gözlerimi belertmekten bir hal oluyorum. Bana akan derenin üstündeki mavi ışıltıları değil oraya kent kurmaya hazırlanan düşman settler’ını göster be kardeşim…
Sonuç olarak (ne sonucu ya, sonuçtan çok uzağız lakin yazıyı kapatmak için bir şey demek lazım) Civ VII’nin önünde uzun ve görkemli bir hayat var. Serinin eski bir bağımlısı olarak, gözümü döndürecek kadar “iyi” olmamasına ise yalnızca minnettarım 🙂 Şubatın birinci haftası incelemede görüşmek üzere…
