“Kaç gecenin çölüdür bu ayrılık?”
Temalı oyunlar serimizde bu sefer de bizleri ayrılığın ve sevilen birini kaybetmenin acısıyla yüzleştiren oyunlardan bir kümeye yer verelim dedik. Biraz hüzünlü bir liste olabilir. Lakin aslında hayat da o denli değil mi? Gülmek kadar ağlamak da, sevinmek kadar üzülmek de hayatın kesimi. Şairin dediği üzere “Ayrılıklar da sevdaya dahil”.
> Ekmek Bulamıyorlarsa Pasta Yesinler – Fransız İhtilali Temalı Oyunlar
Kayıplardan kelam edildiğinde akla gelebilecek bahislerden birisi “Yasın Evreleri” oluyor haliyle. Psikiyatrist Elisabeth Kübler-Ross, “Yasın Beş Aşaması” ile ilgili çalışmasını 1969 yılında yayınlamıştı. Kübler-Ross, bu çalışmasında ölümcül hastalıklarla karşı karşıya kalan hastaların bu durumla yüzleşme süreçlerini ele alıyordu. Ancak sonraki yıllarda bu yaklaşım sevilen birini kaybetmenin yahut ayrılıkların tahlilinde de kullanılmaya başlandı.
Kübler-Ross; ölümcül bir hastalığa yakalandığını öğrenen hastaların birinci olarak durumu inkâr yoluna gittiklerini, “Bu benim başıma gelmiş olmaz” halinde yansılar verdiklerini söylüyor. Bunun akabinde öfke basamağına geçiliyor ve “Neden ben?” sorusu sorulmaya başlanıyor. Bir sonraki kademe olan pazarlık etabındaysa vefatı geciktirme eforları ön plana çıkıyor. Sonra sahip olunan her şeyi kaybedeceği fikriyle depresyona giriyor bu kişler. Son kademe ise, kabullenme etabı.
Özetle “İnkâr-Öfke-Pazarlık-Depresyon-Kabul” formunda özetlenebilecek bir süreç bu. Hepimizin hayatında bu türlü devirler olmuştur yahut olacaktır.
Bakalım ayrılıklar ve kayıplar, oyunlarda nasıl çıkmış karşımıza. Buyurun listemize daima bir arada göz atalım. Ekleyeceğiniz oyunlar olursa da her vakit olduğu üzere yorumlarınızı bekleriz.
Arise: A Simple Story
Listenin birinci oyunu Arise: A Simple Story. İsminin içinde “basit bir hikâye” tabirinin geçmesi çok da aldatmasın şimdi oynamamış olanları. Evet, kolay bir oynanışı var, o denli aman aman şeyler yapmıyorsunuz bu oyunda. Bir ölçü vakit manipülasyonu vs. Öte yandan tam manasıyla kalbe işleyebilecek oyunlardan. Ömrünün son demlerindeki kahramanımız, geçmişe bir seyahat yapıyor. Farklı yerleri ziyaret edip yıllar evvel kaybettiğiniz sevdiceğinizle anılarınızı canlandırıyorsunuz. İçinde aşk, ayrılık, acı, kabullenme olan bir seyahat bu. Tam da üstte bahsettiğimiz yasın 5 evresinden sonuncu kademeye, kabullenme etabına karşılık gelen bir oyun olduğunu söylemek mümkün. En azından ben bu türlü yorumlamıştım oynadığımda. Siz de bu öyküye bir talih verin derim.
Last Day of June
Yine yüreklere dokunacak bir kıssayla karşı karşıyayız. İmalcisi “sevgi ve kaybetmeye dair etkileşimli bir öykü” olarak tanımlamış Last Day of June’u -ki herhalde en âlâ bu türlü özetlenebilirdi.
Carl ve June’un çıktıkları bir seyahat ve bunun sonunda yaşanan trajik bir olay husus ediliyor oyunda. Kahramanımızın Carl’ın biricik sevdiceği June ile son gününü tekrar yaşıyoruz. Gün içinde yaşanan olayları basamak kademe tekrar ediyor, farklı şeyler yapıp günün finalini değiştirmeye çalışıyoruz. İddia edilebileceği üzere bizleri duygusal bir final bekliyor.
Oyuna dair beğenilen bir ayrıntısı da bir defa daha paylaşmış olayım. Ovosonico’nun kurucusu ve CEO’su Massimo Guarini, oyunu Steven Wilson’ın ‘Drive Home’ isimli müziğinden esinlenerek tasarlamış -ki Wilson da oyuna katkı sunan isimler ortasında yer alıyor. Müziğin klibini izlerseniz, nasıl bir esinlenmeden kelam edildiğini daha âlâ anlayabilirsiniz.
Brothers: A Tale of Two Sons
Josef Fares, bilhassa TGA törenlerindeki coşkulu halleriyle hafızalarda yer etmiş olabilir ancak onu temel değerli kılan bizlere sunduğu hoş oyunlar hiç elbet. Birlikte olmak ve birlikte oynamak ile ilgili pek hoş örnekler sundu bizlere. Brothers: A Tale of Two Sons da bu oyunların birincisiydi diyebiliriz.
Adından da anlaşıldığı üzere iki kardeşin kıssasını anlatıyor bu oyun. Oyunun çabucak başında annelerini kaybeden kardeşler, babalarının ağır bir hastalığa yakalanması sonrasında, onu kurtarabilecek “Yaşam Suyu”nu bulmak üzere bir maceraya atılıyorlar. Bu da onları çok farklı coğrafyalara götürüyor, birlikte şiddetli manileri aşıyor, babalarını kurtarabilmek için ellerinden geleni yapıyorlar.
Brothers: A Tale of Two Sons, hoş bir platform-macera oyunu. Tıpkı anda 2 kardeşi yönetmek, bulmacaları el birliğiyle çözmek keyif veriyor. Bunun üzerine bir de his yüklü, etkileyici bir kıssa eklendiğinde ortaya akıllarda yer edebilecek bir oyun çıkıyor işte. İster 2013 yılında çıkan özgün oyunu oynayın ister yenilenmiş versiyonunu, yaşattığı his tıpkı olacak, emin olabilirsiniz.
Hellblade: Senua’s Sacrifice
Sıra listenin temelli isimlerinden birisine geldi. Şu günlerde devam oyunu için geri sayıma tam gaz devam ederken, bir vesileyle birinci oyunu bir sefer daha anmadan duramadım.
Hellblade: Senua’s Sacrifice, benim için yeri çok başka olan oyunlardan. Evet, eleştirilebilecek birçok şey bulabilirsiniz bu oyuna dair. Bazıları oynanış kısmını zayıf bulabilir, bazıları kıssa anlatımını eleştirebilir. Lakin bu durum, Hellblade’in en sevdiğim oyunlar ortasında yer aldığı gerçeğini değiştirmeyecek. Bu kısmı “Hellblade: Senua’s Sacrifice’ı Neden Çok Sevdim?” yazısına bırakıyor ve kendisinin bu listede bulunma nedenine geçiyorum müsaadenizle 🙂
Hellblade, Senua isimli bir Kelt kızının yaşadığı büyük bir kaybın ve bu kayıp sonrasında çıktığı seyahatin öyküsü. Sevdiği adam, bir Viking baskınında öldürülmüş. Senua da intikam peşine düşmüş durumda. Lakin biraz eşelediğimizde aslında bunun salt bir intikam seyahati olmadığını görüyoruz. Senua’nın psikozuyla yoğrulan bu kıssada, tam da yasın evrelerine denk düşecek biçimde, inkarın, öfkenin, pazarlığın, depresyonun ve de kabullenmenin izlerini görmemiz mümkün.
Yeri geliyor Dillion’ı kaybettiğine inanmıyor, yeri geliyor onu öldüren Vikinglere karşı muazzam bir öfkeyle dolup taştığını görüyoruz. İlahlara yakarıyor, Dillion’ı vefattan geri döndürmeye çalışıyor. Kabilesinde Dillion hariç kimsenin kendisini anlamadığını, olduğu üzere kabullenmediğini hatırlayarak hayal kırıklığı yaşıyor, üzülüyor, depresyona giriyor. En sonunda o dağın doruğuna vardığında artık öbür bir Senua olduğunu görüyor, geçmişiyle barışıp yeni bir seyahate yelken açtığına şahitlik ediyoruz.
Hellblade’i bir de bu türlü okumak mümkün değil mi, ne dersiniz?
GRIS
Listeyi, beni en çok etkileyen ve yasın evrelerini de en hoş yansıtan oyunlardan birisi olduğunu söyleyebileceğim Gris ile noktalamak istedim.
Gris’i ne kadar beğendiğimi incelemesinde anlatmıştım aslında. O da yetmemiş, sonrasında “Neden Çok Sevdim?” köşemizde konuk etmiştim kendisini. Hasebiyle, bu oyuna dair niyetlerimi artık uzun uzun tekrar edip sizleri de sıkmak istemem. Dileyenler gidip oralardan okuyabilirler neden bu oyuna bu kadar hayran olduğumu.
Burada bulunmasının nedeniyse kendisini giriş kısmında elimden geldiğince özetlemeye çalıştığım “Yasın Evreleri” kavramının beden bulduğu, ete-kemiğe büründüğü bir oyun olarak görmem.
Kahramanımız Gris, oyunun çabucak başında büyük bir acı / kayıp yaşıyor ve sesini kaybediyor. Sesiyle birlikte rengini de kaybediyor, dünyası siyah-beyaz ya da daha doğrusu gri bir hal alıyor. İşte oyun boyunca yapmaya çalıştığımız şey de her adımda yeni bir renk, yeni bir soluk kazanan Gris’e bu seyahatinde eşlik etmek aslında. Oyun, başta görsel tasarımı olmak üzere her bir ayrıntısıyla Gris’in geçtiği evreleri çok hoş bir biçimde resmediyor. Bizlere de bu eşsiz deneyimin tadını çıkarmak düşüyor.
Mutlaka oynanması gereken oyunlar listesi hazırlayacak olsam, tereddütsüz bir halde o listeye yazacağım oyunlardan Gris. Bugüne kadar oynamamışsanız, birinci fırsatta bir talih verin derim.
