Dikkat: Yaşlanmış hissettirebilir
İnanması güç fakat Valve’ın geçim direği, PC oyuncularının birinci durağı Steam artık 19 yaşında. Daima gözümüzün önünde olduğu için fark etmiyoruz ancak platform yıllar geçtikçe kolay bir portalden PC oyun dünyasının sarsılmaz merkezi haline geldi. E hal bu türlü olunca bir geçmişe dönüp bu dev platformun nasıl bu hale geldiğini görmek gerekiyordu. “Zaman geriye aksın” diyelim ve başlayalım:
2003 – Her Şeyin Başlangıcı
Her ne kadar Valve oyun satın alabilme özelliğini dahil etmek istese de Steam birinci olarak yalnızca Counter Strike 1.6 için ortaya çıkmış oldu. Oyuna otomatik yamaların gelmesini sağlamak, hilelerin engellenmesini önlemek üzere özellikler için daima bir internet kontağı isteyen Steam, 1,5 yıllık beta sürecine karşın kullanışsız arayüzü, kâfi talebi sağlayamayan sunucuları ve daima gelen yamaları ile beşerler üzerinde olumlu bir izlenim bırakamadı.
2004 – Half Life 2’nin Çıkışı
Kasım ayında Half Life 2 piyasaya çıktı ancak ister fizikî ister Steam üzerinden dijital olarak (Steam üzerinden oyun satın almak Half Life 2 ile mümkün hale geldi) satın alın, her türlü Steam’e giriş yapmanızı istiyordu Valve. Bugün Steam üzerinden oynamak çok olağan gelebilir fakat yıl 2004 ve bu türlü bir alışkanlık hiç kimsede oluşmamış, bilakis önemli bir memnuniyetsizlik kelam konusu. Half Life 2’nin büyük başarısıyla Steam’in popülaritesi daha da arttı; lakin platformda hala temel sıkıntılar mevcuttu.
2005 – Market Olma Yolunda Adımlar
Bu sene Steam’e birinci sefer imalcisi Valve olmayan oyunlar geldi: 2D dövüş oyunu Ragdoll Kung Fu ile gerçek vakitli strateji oyunu Darwinia. Ayrıyeten Valve, epey başarılı Valve oyunları sayesinde platformun kâra geçtiğini de açıkladı. Steam’in sıkıntılarını çözüp market olma yolunda ilerlediği bir sene olarak kıymetlendirebiliriz 2005’i.
2006 – Market Büyüyor
Bu sene, günümüzde de dört gözle beklediğimiz meşhur indirim etkinliklerini birinci sefer gördüğümüz sene oldu. Ayrıyeten ücretsiz demolar ve HD görüntüler da eser kataloglarında yer alır hale geldi. Sene sonunda platformda toplamda 100’e yakın oyun yerini almıştı.
2007 – Büyük Eklemeler
2007 yılına Steam’in “Merkez artık burası” dediği bir sene demek hiç de yanlış olmaz. Çünkü platform yalnızca arayüzünü değiştirmekle kalmadı; Metacritic entegrasyonu, ‘Çok Satanlar’ ve ‘Yeni Çıkanlar’ üzere filtrelerin yanı sıra düzgün bir arama barı da ekleyerek platformu önemli ölçüde geliştirdi. Fakat Toplululuk eklentisi ve tıpkı sene The Orange Box’ın çıkışı bu yılın asıl büyük bombalarıydı.
Daha Mayıs ayındayken 13 milyon kullanıcıya ulaşan Steam; Eidos Interactive, Capcom ve id Software üzere değerli firmaların oyunlarını da kütüphanesine eklemeyi başarmıştı.
2008 – Steam Cloud ve Kullanıcı Tecrübesinin İyileştirilmesi
‘Türe Nazaran Ara’ seçeneği, ‘Öne Çıkanlar’ özelliği, fotoğrafların otomatik olarak yana kayması özelliği üzere platformda gezmeyi kolaylaştıracak özellikler gördük bu sene. Zira artık 1000’den fazla oyun vardı 20 milyon kullanıcı için.
Ancak 2008 yılının en değerli özelliği Steam Cloud oldu. Bilgisayarınızdaki kayıt evraklarını kendi bulut hizmetinde tutan Valve, bu sayede hem kayıt belgelerinizin kaybolmasını engelledi hem de öteki bir sistemde de tıpkı kayıt ile oynamanızı sağladı.
2009 – GabeN’ın Cüzdanlarımıza Saldırması
Katalog gitgide genişliyor, takip etmesi sıkıntı bir hal alıyordu. Steam de buna tahlil olarak “5 ve 10 $ Altındaki Oyunlar” kategorilerini ekledi platformuna. Bilhassa indirim devirlerinde epey işe yarayan bu kategori, GabeN’ın cüzdanlarımıza hunharca saldırmasını sağladı.
Bu sene Valve ayrıyeten Steamworks sistemini de geliştiriciler için devreye soktu. Bu sayede geliştiriciler, Valve’ın rastgele bir müdahelesine gerek kalmadan oyunlarını Steam’de yayınlanabildiler.
2010 – Mac’e Kadar Genişleyen Bir Büyüme
2010 yılında macOS’a da gelerek Steam, büyümesini yalnızca Windows ile sınırlamayacağını göstermiş oldu. Ayrıyeten, marketteki 3000’e yakın oyun için indirimler oranı yüzde ile gösterilmeye başladı bu sene. Hepimizin kullandığı İstek Listesi özelliği de bu sene geldi.
2011 – Steam Workshop
2011 yılının en kıymetli özelliği Steam Workshop ile tanışmamız oldu. Kullanıcıların oyunlar için yaptıkları içerikleri paylaşmasına yarayan Steam Workshop sayfası günümüzde de çok sık kullanılan hayli güzel bir özellik. Valve ayrıyeten, bu sene Steam Guard’ı da sistemine dahil etti. Bu sayede hem mail üzerinden (uygulamalar çıktıktan sonra) hem mobilden iki faktörlü müdafaa sağlamak mümkün oldu.
2011, gelecek yıllarda çok daha fazla konuşacağımız bir gelişmeye de sahne oldu. EA, o sene düzenlenen kullanıcı koşullarını çok katı bulduğu için birkaç oyununu Steam’den kaldırdı.
2012 – Greenlight Sahneye Çıkıyor
EA’nin Steam ile olan sorunu bu sene de devam etti ve Mass Effect 3 yalnızca Origin üzerinden yayınlandı. 2019’a kadar firma yeni oyunlarını Steam’e çıkarmadı.
Steam ise taşınabilir uygulamalarını yayınladı bu sene. Fakat iki tane yeni özellik vardı ki bunlar yılın en büyükleriydi. Birincisi, Steam Greenlight isminde, kullanıcıların Greenlight altındaki oyunlara oy vererek onların yayınlanması sağlayan bir sistemdi. Kickstarter’dan esinlenerek ortaya çıkan bu sistemde bağımsız geliştiriciler kendi oyunlarını Steam’de yayınlayabildiler. Başkası ise oyuncuların oyun içi eşyaları alıp satabileceği bir yer olan Topluluk Pazarı. Günümüzde hepimizin en berbat koleksiyon kartı alıp sattığı bir yer olan Pazar, artık katiyetle Steam’in olmazsa olmazı haline geldi.
2013 – Erken Erişim Kavramı Hayatımıza Giriyor
Linux versiyonunu bu sene hayata geçiren Steam, SteamOS ve Big Picture modunu da tıpkı sene kullanıma açtı. Bununla bir arada, tahminen de bu ortalar en çok duyduğumuz kavramlardan biri olan Erken Erişim seçeneği de geliştiriciler için açılmış oldu. Bu sayede geliştiriciler, programın ismi üstüne oyunlarını daha tamamlamadan oyuncular ile buluşturabiliyor, onların geribildirimlerine nazaran oyunlarını geliştirebiliyorlar.
Bu yılın bir öteki değerli eklentisi ise kullanıcı incelemeleri oldu. Ayrıyeten, kullanıcı profillerine düzey sistemi geldi ve kullanıcılar koleksiyon kartları, rozetler üzere “Steam icadı” dijital eşyalar ile profillerinin düzeylerini yükseltebilir oldular.
2013’ün bir başka yeni eklentisi ise Aile Paylaşımı özelliği. Bu sayede hesabınızı bir öbür şahısla paylaşarak onun oynamadığı vakitlerde sizin oyun oynamanız mümkün hale geldi. Sahiden de artık yazdığımda fark ettim ki ne kadar çok güncelleme gelmiş 2013 yılında.
2014 – Discovery Güncellemesi ve Türk Lirasına Geçiş
2014 yılındaki en büyük güncellemeler yıl sonunda Discovery güncellemesi ile geldi. Şu anda kullandığımız arayüze misal bir arayüzle karşımıza çıkan Steam, şahsileştirilmiş teklif sayfası, Keşif Kuyruğu ile oyunları artık kütüphanemize nazaran önermeye başladı. Ayrıyeten kullanıcılar kendi Küratör sayfalarını açarak oyunları inceleyip insanlara ulaşabilir hale geldi. Broadcasting özelliği ise, arkadaşlarımıza oyunlarımızı yayınlama talihi sağladı.
2014 yılının bizim için olan kıymeti ise Steam’in Ekim ayında türk lirasına geçmesidir. Dolar kurunu 2 beklerken 1,5 alan Steam, cüzdanlardaki doları da aktüel kura (2,24 ₺) nazaran çevirerek başka bir memnun etmişti bizi.
2015 – Valve’ın Donanım İşine Girmesi
2015 yılı, Valve’ın daha çok “Steam makineleri” çıkarmasıyla geçti. Steam Machine, Steam Link ve Steam Controller, Steam’den indirebileceğiniz yazılımlar ile geldi ancak ömürleri çok uzun olamadı. Bu yıldan itibaren ayrıyeten, Steam üzerinden görüntü satın alma/kiralama mümkün hale geldi.
2016 – Sanal Gerçeklik
Oculus Quest’in ve HTC Vive’ın çıkışıyla birlikte Valve, Steam’e VR’ı yeni bir kategori olarak ekledi. Steam ayrıyeten bize bu sene Steam Ödülleri’ni de tanıttı. Her yılın sonunda oyuncular evvel adayları sonra kazananları belirler oldu.
2017 – Steam Direct
Bu sene Steam, Greenlight’ın fişini büsbütün çekti ve yerine Steam Direct’i getirdi. Steam Direct, Greenlight’ın bilakis rastgele bir kullanıcı oyuna muhtaçlık duymuyor. Geliştiriciler “direkt” olarak oyunlarını dağıtabilir oldular. Yalnızca 2017 yılında platforma çıkan oyun sayısı 4207’den 7049’a çıkmış oldu.
2018 – Steam TV ve Yetişkin İçerikler
Valve’ın Steam Direct’e geçmesiyle birlikte artan oyun sayısı beraberinde oyunların içeriğini de sorgulatır oldu. Bilhassa yetişkin içerikli eserlerin Steam’de yer alıyor olması beraberinde tartışmaları getirdi. Lakin Valve “illegal” ya da “trol” olmayan her içeriği platformda tutmaya karar verdi.
Öte yandan Valve, Steam Broadcasting’i daha da genişleterek Steam TV’yi duyurdu ve Steam Chat’i bu sisteme bağladı. Bu sayede çeşitli canlı etkinlikler, oyun sayfalarında gördüğümüz yayınlar paylaşılır oldu.
2019 – Epic Games’in Meydana Çıkması
2019, Steam’in hanedanlığını sorgulatacak bir rakiple geldi. Epic Games Store, Steam’in tekelliğine ve geliştiricilerden aldığı %30’luk hisseye karşı büyük bir atılım yaptı ve “platform exclusive” oyunlar çıkartmaya karar verdi. Hem geliştiricilere oyunlarını yalnızca Epic Games’te çıkarmak için para veriyordu hem onlardan aldığı hissesi Steam’in tersine %12’de tutuyordu Epic Games. Ayrıyeten şu anda da devam eden haftalık ücretsiz oyunlar da dağıtmaya başladı Tim Sweeney’in platformu.
Öte yandan Steam, bu sene Remote Play hizmetini devreye aldı. Bu sayede local co-op dayanağı olan oyunları oyunun sahibi olan kişi, arkadaşına stream edebilmeye ve bir arada oynayabilmeye başladılar. Remote Play ayrıyeten rastgele bir aygıtınızdan da oynayabilme imkanı veriyor.
Steam ayrıyeten Steam Labs isminde bir oyun teklif hizmeti yayınladı. Makine öğrenmesiyle çalışan sistemde, çeşitli parametreleri değiştirerek keyfinize uygun oyunları bulmak mümkün.
2020 – Steam Cloud Play
Valve, bu sene Steam Cloud Play takviyesini beta sürümüne geçirdi ve bu sayede NVIDIA GeForce Now üzere hizmetler, Steam oyunlarını kendi sistemlerine entegre edebildiler.
Öte yandan Epic Games agresif siyasetini bu sene de sürdürdü ve Grand Theft Auto 5, Civilization 6 üzere büyük oyunları ücretsiz vererek aylık etkin kullanıcı sayısını 32 milyondan 56 milyona çıkardı.
2021 – Steam China
Çin idaresinin 2017’de Steam’in tüm işlevlerini engellemesinin akabinde Valve, mahallî şirket Perfect World ile anlaşarak Çin Halk Cumhuriyeti kurallarına uygun bir platform oluşturmaya başladı. 2021 Şubat’ında platform 40’a yakın oyunla bir arada beta versiyonuna geçti. Sene sonunda ise toplam oyun sayısı 100’ü buldu. Buna karşın Steam’de en çok kullanılan lisan Çince ve trafiğin büyük kısmı Çin’den geliyor.
2022 – Steam Deck
Ve Valve, 2022 ile birlikte tekrar donanım işine el atarak kendi tabirleriyle bir el bilgisayarı piyasaya çıkardı. Steam Deck ismindeki bu aygıt, hakikaten de Linux tabanlı bir bilgisayar ve kendi dönüştürücüsü aracılığıyla Windows oyunlarını oynatabiliyor. Şu ana kadar epeyce başarılı bir satış grafiği yakalayan Steam Deck, görünüşe nazaran yeni versiyonlarına da kavuşacak.
