PlayStation Tuşlarındaki Sembollerin Özenle Seçildiğini Biliyor muydunuz? Japon Kültüründe Önemli Anlamları Var!

Yıllardır kullandığımız PlayStation denetim aygıtlarındaki o tanınan semboller, temelinde ihtimamla seçilmiş ve Japon kültürü için kıymetli manalar içeriyor.

Oyun dünyasının ikonik markalarından biri olan PlayStation, hayatımıza girdiği günden beri konsolları ve oyunlarıyla milyonları peşinden sürüklüyor. Bilhassa de denetim aygıtı ile özdeşleşen üçgen, kare, daire ve çarpı tuşları, âdeta markanın imzası hâline geldi. Pekala bu sembollerin aslında rastgele seçilmediğini, köklerinin derin bir biçimde Japon kültürüne dayandığını biliyor muydunuz?

PlayStation’ın dizayncısı Teiyu Goto’nun zihninden çıkan bu ikonik dörtlü, aslında Japonca’daki kolay “evet”, “hayır”, “bakış açısı” ve “menü” üzere kavramları temsil ediyor. Bu içeriğimizde, her bir sembolün Japon kültüründeki karşılığını ve oyun tecrübemizi nasıl şekillendirdiğini anlamanızı sağlayacağız.

PlayStation’ın ikonik sembollerinin anlamları

PlayStation denetim aygıtındaki her bir sembol, dizayncı Teiyu Goto tarafından ihtimamla seçilmiştir. Goto, o devirde başka oyun konsollarının ekseriyetle harfleri (A, B, X, Y) kullandığını fark etmiş ve farklı, daha üniversal ve akılda kalıcı bir şey yaratmak istemiştir. İşte bu noktada da devreye Japon kültürünün zengin sembolizmi girmiştir.

Üçgen (Triangle)

PlayStation’daki yeşil üçgen, aslında bir “bakış açısını” yani “yönü” temsil eder. Japonca’da “sankaku” (üçgen) sözü, bir nevi “kafa” ve “görüş noktası” manasına gelir. Oyunlarda çoklukla kamera açısını değiştirmek yahut haritayı açmak üzere fonksiyonlarda kullanılmasının sebebi de budur. Oyuncuya farklı bir perspektif sunmayı gayeler.

Daire (Circle)

Japon kültüründe daire yahut “maru” (丸), “evet” ve “onay” manasına gelir. Hatta Japonya’da öğrenciler yanlışsız yaptıkları soruların üzerine daire çizerler. Bu sebeple PlayStation’ın Japonya versiyonlarında ekseriyetle onaylama fonksiyonu daire tuşuna atanmıştır. Batı’da ise bu durum tam karşıtıdır ve onaylama fonksiyonu çoklukla çarpı tuşundadır. Daire, birebir vakitte bir bütünlüğü ve tamamlanmayı da simgeler.

Çarpı (Cross)

Dairenin tam aykırısı olarak kırmızı çarpı yahut “batsu” (罰), “hayır” ve “iptal” manasına gelir. Japonya’da yanlış ve yanılgılı durumları belirtmek için çarpı işareti kullanılır. Bu yüzden oyunlarda bir menüden geri çıkmak, bir süreci iptal etmek yahut bir taarruzdan kaçınmak üzere aksiyonlar için bu tuş kullanılır. Batı pazarında ise “X marks the spot” algısı nedeniyle ekseriyetle ana aksiyon ve onaylama tuşu olarak benimsenmiştir.

Kare (Square)

Pembe kare sembolü ise bir kâğıt modülünü ve bir dokümanı temsil eder. Japonca’da “shikaku” (kare) olarak isimlendirilen bu sembol, oyunlardaki menüleri, envanterleri yahut haritaları açmak için kullanılır. Tıpkı bir kağıda not almak yahut bir evraka bakmak üzere, kare tuşu da oyuncuya bilgiye erişim imkânı sunar.

PlayStation tuşlarındaki semboller neden harf değil de form?

Tasarımcı Teiyu Goto, başka konsollardan farklılaşmak ve daha kozmik, kolay hatırlanabilir bir sistem oluşturmak istedi. Bu nedenle alfabe harfleri yerine, Japon kültüründe makul manalara gelen kolay geometrik halleri tercih etti.

Sembollerin renklerinin bir manası var mı?

Evet, Teiyu Goto renkleri de şuurlu olarak seçmiştir. Çarpı ve dairenin zıt manalarını vurgulamak için kırmızı ve mavi üzere kontrast renkler kullanmayı düşünmüş lakin sonunda daha parlak ve akılda kalıcı olan kırmızı, mavi, pembe ve yeşil renklerde karar kılmıştır.