Lost Ark – İnceleme

Lost Ark ile alakalı bir şeyler yazıp çizmeden evvel şu bilgiyi vermek koşul: Lost Ark temelinde Aralık 2019’dan beri Güney Kore’de uzunluk gösteren ancak bu müddet boyunca Batılı oyuncuların radarında olan bir DVO. Uzun lafın kısası sanılanın tersine Lost Ark yeni bir oyun değil, 2-3 yaşlarında. Hatta o denli ki geliştirilmeye de ta 2011’de başlanıyor. Steam’den indirip oynadığımız Lost Ark, oyuncular ortasında kısaca “Batı sunucusu” olarak isimlendirilen lakin Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Amerika’da bulunan “özel” bir versiyon. Bunları belirtmekte yarar var zira kimi vakit kimi kusurları bu bilgiye temellendirerek sineye çekebilirsiniz lakin kabul edilemeyecek düzeyde şeyler de yok değil.

Oyunun yaşını bir kenara bırakacak olursak Lost Ark izometrik kamera açısından oynanan bir DVO. Üstelik oynaması da fiyatsız. Bir başka deyişle bu topraklarda oyuncusu bol olan bir cins. Erken 2000’lerde internet kafeleri de kasıp kavuran ve oyuncuların konutlarına de sıçrayan bu oynaması fiyatsız DVO atmosferi kalıcı bir formda yer edinerek bir “kültüre” dönüştü. Grind denen şey “kasmak”, character selection ise “çar atmak” oldu ve lisanımıza yerleşti hoş ülkem Türkiye’mde. Her ne kadar izometrik kamera olsa da Lost Ark’a Türk oyuncular tarafından hayli talep var. Sunucunun ismini duyduktan sonra pek şaşırmayacaksınız, Mokoko’da Türk nüfusu gözle görülür büyüklükte mesela.

Başımızı küresele çevirdiğimizde de işler tıkırında! Server yoğunlukları yüzünden oyuna girememeler, sıra beklemeler ve Steam istatistiklerine birebir anda 1 milyondan fazla oyuncu görmeler New World’ten ağzı yanan Amazon Games’e “Lost Ark için de üflemeye gerek yok ya!” demeye itiyordur ki hiç elbet. Pekala sahiden üflemeye gerek yok mu? Bu bir hype treni mi, yoksa beşerler bu uzun soluklu maceraya hazır mı? Asmongold bu diyarlardan çekip gittiğinde oyuncu sayısı direkt 100 binlere inecek mi, yumuşak bir düşüşle etkisini azaltabilecek mi? Daha vahimi: Bu bir Kore DVO’su, yani P2W mi? O vakit buyrun sohbete!

Ölene kadar Mokoko

Hiç evelemeden gevelemeden çıkaracağım ağzımdaki baklayı: Lost Ark’ın öyküsü de anlatımı da çok berbat. Örnek vermem gerekirse oyunun başından beri topladığımız Mokoko tohumlarının ne manaya geldiğini 20-25 saatlik bir oyun “mesaisinden” sonra öğrenebiliyoruz. Öte yandan sıkıcı karakter takımı ve DVO’ların kronik bir sorunu olarak dizayndan nasibini almamış quest’lerle birlikte endgame’e giden yol, ortalara serpilmiş zindanlar haricinde keyifli olmanın yakınından bile geçmiyor.

Burada aslında tartışmamız gereken şey “DVO’lardan kıssa beklentisine girmeli miyiz?” sorusu. Kendi adıma konuşmam gerekirse sıfırın altında bir öykü beklentisiyle oynuyorum DVO’ların başına. Zira karakter gelişimini hissettirmek, endgame’de güçlü ve dolu bir içerik vermek üzere daha önemli kaygıları olmalı DVO’ların. Bu zihniyette olmama karşın Lost Ark’ın anlattığı hiçbir hikayeyi sevemedim. Kırk kilometre öteden varsayım edilebilecek ve hatta kendini tekrar eden kıssa sekansları oyuncuya “bitse de gitsek” dedirtiyor ne yazık ki.

Şunu gönül rahatlığıyla söyleyebilirim ki Lost Ark’ta hiçbir yan vazifesi yapmanıza gerek yok! Ana quest’leri oynamaya devam edip senaryoda devam ederseniz zati azamî düzey olan 50’ye çok rahat erişiyorsunuz. Yapmanızın kıymetli olduğu yan vazifeleri mora boyayarak sizi büyük bir yükten kurtarmış geliştirici takım. Lakin yan vazifeleri yapmamayı tercih ettiğiniz için hamallık misyonlarından kurtulduğunuzu sanmayın! Quest’ler için “tasarımdan nasibini almamış” demiştim hatırlarsanız. Ama “DVO’ların kronik sorunu” da demiştim. Git şu mektubu adama ver, iki tane çiçek topla, beş tane yaratık kes üzere yan misyon olacak birçok element ana quest’lerde de bol bol var. İnanılmaz sıkıcı olduklarını kabul ediyorum lakin sineye çekebiliyorum.

Öyküden bile keyif almamışken diyaloglara neden dikkat ettim bilmiyorum lakin diyaloglar da çok özensiz yazılmış ve sadece havalı gözüksün diye kasıntı bir hâl almış. Bunun için de birkaç örneğim var. İsmimizi soran bir NPC’ye yanıt verdiğimiz vakit “[karakter adı] demek… Ne eşsiz bir isim!” diyor. O sırada karakterine “John” ismini veren öteki bir oyuncuyla o diyalogu tıpkı anda okuyoruz… Ya da, sınıflardan ileride bahsedeceğim ancak, birtakım sınıfların birden fazla alt sınıfı bulunmuyor ve oyunun başında inatla bir “Kaderini seç!” havası hakim. Mevzubahis “kader seçme” ekranı geldiğinde yalnızca bir tane seçenek ile karşılaşınca basıyorsunuz kahkahayı.

Sınıfı koşullu geçti

Kimsenin DVO’ları öyküsü için oynamadığına ikna olduk. Bu da bizi oynanış, dövüş ve sınıf sistemine getiriyor. İşte Lost Ark’ın parladığı yer burası: Savaş sistemi inanılmaz keyifli! Oyunla birinci karşılaştığımda “Keşke izometrik kamera yerine alışılagelmiş kameraları tercih etselerdi.” demiştim ancak bu dediğimi ağzıma tıkadı. Gerçi “zor raid” içeriği olarak bullet hell’e dönüşmek üzere izometrik kameranın rahatlığını kullandığı tembel dizaynlar da var dürüst olmak gerekirse.

Lost Ark’ta hasar çıkartmak için düz vuruşlara değil maharetlere odaklanıyoruz. Oyunda “düz vurmak” becerilerinizin tekrar dolmasını bekleyene kadar yapacağınız bir aksiyon yalnızca. Marifetlere odaklı oyun şekli, karakterlerimizin oyun alanında etken olarak bulunmasını teşvik ediyor. Bu marifetlere reaksiyon veren düşmanlar da eklendiği vakit oyuncu “Ne döktürdüm be!” demekten kendini alamıyor ve keyfine keyif katıyor.

Savaş sisteminden asıl keyfi temin etmek için sizin oyun stilinize en yakın sınıfı hakikat seçebilmenizin de hissesi büyük. 5 sınıf, bu 5 sınıfın altında 15 adet alt sınıf bulunuyor. “Hepsinin oynanışı birbirinden inanılmaz farklı hissettiriyor!” demeyi biraz argümanlı buluyorum açıkçası. Zira Lost Ark’ın düşmanla çatışma yapısı alan tesirli maharetlerle oda temizlemek üzerine heyeti. Bunun keyfi, hele ki kadro arkadaşlarıyla kombo çıkarınca, pek yüksek düzeylerde sıkıntım orada değil. Hal bu türlü olunca çabucak hemen her sınıfın alan temizleme marifeti oluyor.

Aşağıdaki görüntü, oyunun resmi internet sayfasındaki sınıf tanıtımlarından bir kolaj. Bu görüntüdeki bütün alt sınıflar birbirinden farklı olsa da temelinde hepsi “lineer bir şey atmak” üzerine şurası. Evet kimisi kırmızı, kimisi mavi, kimisi silah, kimisi de tekme. Ama oynanış olarak devasa farkları bulunmuyor.

Sınıfların birbirine benzeyen marifetleri olsa da farklılaştıkları kısımlar endgame’de ve PvP’de kendini daha çok hissettiriyor. Bu da abartısız 40-50 saatlik bir oynanış müddeti demek! “Kanka 900. kısımdan sonra açılıyor ya…” denmesinden pek haz etmeyen biri olsam da Lost Ark bu bahiste diğer hiçbir talih bırakmıyor.

Lost Ark’ın sınıflar konusunda bir fiyaskosu var ki o da kimi sınıfların kimi cinsiyetlere mecburî kılması. İyileştirmeci takviye büyücüsü Bard’ı mı oynamak istiyorsunuz? Ha ha! Şayet istiyorsanız illa ki bir bayan karakter yaratmak zorundasınız. Birinci başta “Evlilik üzere bir şey mi var oyunda, kadın-erkek nüfusunu homojen mi tutmak istiyorlar?” diye düşündüm lakin yeniden de optimum tahlil bu değil. Karakter yaratma ekranı verip istediği cinsiyeti seçmemesi nedir hocam?!

DVO’ların Diablo’su (ehe)

Lost Ark’ın ana quest’leri sıkıcı olabilir lakin bu quest’leri yapmaya teşvik etmesi için elinde mükemmel bir koz var: Endgame! Oynaması fiyatsız bir oyun için hakikaten hem eğlenceli hem de hoş etkinlikler sunuyor Lost Ark. Üstelik bu aktiflikleri yaparken elde ettiğiniz eşyalar işinize çokça yaradığından rastgele bir “hamallık” hissi de vermiyor.

Ferdî olarak endgame’de gözlemlemeyi en çok sevdiğim şey karakterimin gelişimidir. Birinci düzey bir zindanda zar sıkıntı hasar çıkarırken, ilerleyen vakitlerde MVP ekranında uzunluk göstermek kadar güzel hissettiren az şey var. Lost Ark’ın endgame aktiviteleri de bu hissi varsayım ettiğimden de başarılı veriyor. Üstelik bu “karakter gelişimini” yalnızca sunum olarak da değil tasarımsal manada da çok hissettiriyor. Düşmanlarınızın hakkından daha süratli gelmek ya da hareket şeması gitgide zorlaşan boss’larla kapışmak gibisi yok!

Lost Ark’ta dikkat çeken 4 adet endgame içeriği var: Chaos Dungeon, Guardian Raid, Boss Rush ve Tower. Birinci başta bu sayı az üzere gözükebilir lakin devasa olan haritanın her yerine dağılmış çeşitli item level’lı varyasyonları durumu kurtarmaya çok yetiyor. Ayrıyeten oyunun “uzun bir serüven” kısmı işte tam olarak burası. Eşya geliştirmeye yarayan gereçler düşmeyi kesse de bunları takasla elde etmenize yarayan gereç fakat az lakin çok bir halde düşmeye devam ediyor. En kaba DVO tabiriyle eşyalarına artı basmak isteyen, Lost Ark’ın lisanında “Gear Honing” olan bu süreç için endgame içeriğini tekrar tekrar oynamak farz oluyor.

Endgame içeriğiyle alakalı olmasa da teknik olarak hoşuma giden şeylerden birisi de farklı sunuculardan insanların birebir aktiflikte bulunabilmesi oldu. DVO’lar için epeyce demode kalmış bir eklenti temelinde bu, insanların 2022’de çok da etkilendiği bir şey değil. Ama bence tekrar de değinilmesi gereken bir bahis. “Party Finder” seçeneği sayesinde siz Mokoko’da oynuyorken Inanna’da oynayan arkadaşınıza rahatlıkla katılabiliyorsunuz.

100 saat oynanış, 75 saat bekleyiş

Şunu belirtmekte yarar var: Lost Ark o denli günde 1-2 saat oynayarak gelişebileceğiniz bir oyun değil. Bir DVO’ya yakışır biçimde sizden uzun ekran mühletleri talep ediyor. Böylesi bir durumda önemli olan bir şey var: Ekran mühletini ne kadar doğal, ne kadar yapay biçimde uzatıyor. Bu kritiğe de hakkıyla karşılık veremiyor ne yazık ki Lost Ark. Yani “Tamamen doğal bir akışı var!” diyemediğim üzere “Yapay defa yapay bir uzatış var.” da diyemiyorum.

Öncelikle size “suni olarak ekran müddetini arttırmak” derken neyi kastetmek istiyorum onu açıklamak isterim. Şöyle ki, aslında hiçbir halde oyuncuya çaba olarak sunulmayan ama yeniden de vakit harcamak zorunda kaldığı şeylere bu yakıştırmayı yapıyorum. Örneğin cet binermek üzere rastgele yönlendirmeli bir şey yaparken düşmanlardan hasar alırsanız bu sürecinin yarıda kesilmesi. E düşmanlar da agresif olduğundan bu sizin karar verdiğiniz bir şey de değil. Yalnızca sonunuzun bozulduğuyla kalıyorsunuz. Cet binmek ya da ışınlanmak istiyorsanız evvel oradaki düşmanları öldürmeli, ondan sonra istediğiniz yönlendirmeli hareketi gerçekleştirmelisiniz.

Bir öteki “suni” örneğim de açık dünyadaki bir eşya ile yalnızca bir kişinin etkileşime girebilmesi. Ana senaryoda ilerlemek için yapmanız gereken yegane şey parlayan eşyaya sağ tıklamak olsa da hâlihazırda tıklayan öbür beşerler yüzünden sözün tam manasıyla sıra bekliyorsunuz. Bu anlattıklarım birinci bakışta birkaç saniyelik rahatsız etmeler üzere görünebilir ve hatta “Yahu bundan da şikayetçi olmazsın be!” diye içinizden geçiriyor olabilirsiniz. Bu zımbırtı bir defa, iki sefer olsa eyvallah da neredeyse oyunun tamamına hakim olduğundan hudut bozuculuk toleransı epeyce azalıyor.

Açıkçası bu kararların yanlış yapılmış bir tasarım yerine şuurlu bir halde verilmiş “kötücül” kararlar olduğunu düşünüyorum. Gerçi Lost Ark bu tip numaraları yapacak kadar içi boş bir oyun mu, pek sayılmaz. Her ne kadar iç şişirici olsa da ana senaryo felaket uzun ve adalardan malzeme toplamak oyuncuyu bayıcı derecede olsa da çok bol.

E rol de mi yapmayah?!

Lost Ark’ın daima DVO ve izometrik kamera olmasından bahsediyorum ancak tıpkı vakitte Lost Ark bir rol yapma oyunu! Spoiler alert: Kimi yerlerde yeterli, kimi yerlerde makûs bir RYO. Diyalogların çok kasıntı olduğundan esasen bahsetmiştim. Oyun kimi yerlerinde oyuncuya diyalog ve öykü sekansı seçim fırsatı veriyor fakat bu hususta çok makus bir profil çiziyor Lost Ark. O denli ki “Kurtar/Öldür” ikileminden birini seçtiğiniz bir senaryoda hangisini seçerseniz seçin tekrar de oyun “Yoo :D” deyip büsbütün başındaki olay örgüsünü gösteriyor.

Öte yandan oyunda Rapport isminde bir romance seçeneği var. Yalnızca oyunun kendi seçtiği NPC’ler ile böylesine bir işe girişiyor olsanız bile oyuna “Charisma, Kindness, Wisdom” üzere stat’lar eklemiş. Üstelik karakterlerin huyuna suyuna giderseniz, bir öteki deyişle onlara kur yapar yürürseniz sizi çeşitli düzeylerde ödüllendiriyorlar. Birinci basamakta kıymetsiz mükafatlar verdiklerini kabul ediyorum fakat üst düzey mükafatlar kalıcı olarak çeviklik üzere inanılmaz kritik şeyler olabiliyor.

Oyunda yok yok. Görünüş mü stat mı arbedesine son veren Transmog sistemi, kart sistemi, hünerlerinizi güçlendirmeniz için marifet kitabı sistemi, taş sistemi… Her DVO’da bulunan sistemler anlayacağınız. İçlerinde farklı ve bahsetmeye paha bulduğum Stronghold sistemi. Araştırma merkezleri kurabildiğiniz; iksir, bomba üzere önemli savaş ekipmanları üretebildiğiniz bir yer burası. Lakin geliştirmek için Clash of Clans misali “12 saat bekle ya da para ver” muhabbetlerini çok gereksiz buldum. Burada üretilen şeylerin kıymetsiz olduğunu söylemiyorum fakat daha bir sunumla ve daha kabul edilebilir bir sistemde tekrar ele alınabilirmiş.

Parayı veren düdüğü %50 daha süratli çalar

Hazır para konusu açılmışken oynaması fiyatsız olan her oyunda duyulan o haklı endişeden bahsetmezsek olmaz. İşbu oyun bir de Kore üretimi olunca hisse to win olma ihtimali daha da fazla oluyor malum. Lost Ark, hisse to win konusunda Koreli öteki türdaşlarından daha kabul edilebilir bir formda. Ama bu oyunun günahsız olduğu manasına da gelmesin. Öncelikle müddet bazlı bir premium sistemi var. Oyunda ticaret için kullanılan altın ile gerçek para vererek aldığınız elmaslar ortasında geçiş yapabilmeniz var. Her ne kadar bu hisse to skip örneği olsa da 12 saat üzere uzun üretim vakitlerini para vererek geçebildiğinizi de söylemiştim. Tüm bunları kurtardığı yer PvP’de eşya düzeyleri devre dışı bırakılıyor. Bir öbür deyişle iş, oyunu ne kadar oynadığınıza ve reflekslerinize kalıyor.

Temelinde Lost Ark’ın en büyük kabahati tıpkı anda her şey olmaya çalışması. Bu da “iyi bir tane sistem” yerine “ortalama ya da ortalamanın üstü bir sürü sistem”in var olması manasına geliyor. Kıssası, quest tasarımı ve ekran müddetini arttıran yapay elementler hariç olmak üzere Lost Ark’a berbat bir oyun demeye yüreğim el vermiyor.

Öte yandan Lost Ark’ın yaşından da mütevellit içerik konusunda da rastgele bir meşakkat yok. Bu da radikal oyuncu düşüşlerinin yaşanmayacağı manasına geliyor. Evet toplumsal medyadan, bilhassa Twitch’ten, azalarak bittiğine şahit olacağız fakat bu artık her çevrimiçi oyun için yapılan “Öldü abi meyyit oyun” yorumunun hakikat olduğu manasına asla gelmiyor.