Football Manager 2022 – İnceleme

Yaz insanı, kış insanı, su şişesi insanı üzere kalıplarla kendimizi darladığımız vakitlerde benim safım her vakit kıştan yana olmuştur. Zira güz-kış geçişinde yeni menajerlik oyunu çıkar ve dışarıda hava kapalıyken ekran başında meslekler mütemadiyen yaz periyodunda başlar. Yeni oyunun birinci yaz transfer periyodu hayli sıcak geçerken bir yandan gerçek dönemin orta transfer periyoduna de adım adım yaklaşırız. İşte yeniden tıpkı hisler, tıpkı sıcaklık ile Football Manager 2022 geldi. Güzel geldi, sefa getirdi. İnsanı hiç üzmeyen bir can yoldaşı üzere sarıldık, hasret giderdik ve yeni serüvenlere yelken açtık.

Bizlere bu sene çokça değişiklik vaat edilmişti, bunlardan kimilerini nitekim çıplak gözle görebiliyorken kimileri için biraz eşelemek gerekiyor. Lakin şayet aradığınız oyunsal bir ihtilal ise FM 22 de size bunu vermeyecek. Hatta elinizde 21 varsa ve Game Pass kullanmıyorsanız çok da ivedi etmenize gerek yok. Natürel bu yazıyı okuyan öz gerçek FM Wonderkidspor taraftarları çoktan mesleklerinde Güney Amerika ve Balkanları talan etmiştir bile. Bir de biz şu FM’nin tadına bakalım. Neler değişmiş? Neler hala birebir biçimde duruyor?

Söylesene Bize Hoca, Kadro Neden Oynamıyor

Football Manager 2022’ye hala başlamadıysanız öncelikle şunu muhakkak bilin artık o denli önde basayım, bütün kupaları toplayayım döngüsü işe yaramıyor. Daha oyun çıkmadan bize anlatılan yapay zeka geliştirmesi taktik manasında da kendisini muhakkak etmiş. Ben son birkaç oyundur 4-2-3-1/Gegenpress ile tozu dumana katıyordum lakin bu sefer daha birinci denememde duvara tosladım. Türkiye Muhteşem Ligi bile hayli zorlayıcı hale geldi, tonla durum vermeye başladım. Çünkü artık önde basarken oyuncular kurmalı bebek üzere hareket etmiyor, zihinsel özelliklerinin tam karşılıklarını alana yansıtıyorlar. Benim örneğimde Szalai-Kim tandemi önde baskıda sıkça yerlerini kaybedip kaleciyle karşı karşıya bol bol konum vermeme neden oldu. Bunun tahlili de yeniden sizin elinize bakıyor. Kimse teknik yöneticiliğin kolay bir iş olduğunu söylemedi.

Taktik ekranını kurcalamaktan çekinmeyin, adeta internet tarayıcınızda yeni sekme açar üzere yeni bir taktik açın ve farklı sistemler, metotlar deneyin. Bunu kesinlikle dönem başında yapın ki ekip egzersizlerde taktik idmanı yaparken oraya eklediğiniz tüm taktiklere aşina olabilsin. Alışılmış tertipli oynadığınız bir formasyon varsa orada ustalaşmaları daha kısa sürecektir fakat, hiç bilmedikleri bir sistemden fazla bildikleri bir dizilişe geçmeleri bu geçiş sürecini minimuma indirsin. Örneğin Alanyaspor ile oynuyorsanız, ligde sizden daha güçlü olan gruplara karşı bir geçiş oyunu taktiğiniz cebinizde olsun. Görece zayıf gruplara karşı önde baskı yahut durum oyunu elinizi güçlendirecekken mümkün bir Avrupa macerası için “Çanakkale Geçilmez” stili bir savunma sistemi de oyuncuların taktik repertuarında yer almalı. Böylelikle her türlü maçı lehinize çevirecek çokça seçenek olacak ve daha da değerlisi maç içerisinde kritik anlarda taktik değiştirirken daha bahadır davranabileceksiniz.

Oyuna yeni eklenen rollerden biri 3-5-2’nin sağ ve sol stoperleri için “kenar stoper” rolü. Olağanda daha evvelki FM oyunlarında üçlü oynarken savunma çok fazla blok halinde kalıyordu. Zira öbür stoperlerin rolleri kısıtlıydı. Lakin kenar stoper ile birlikte isterseniz iki stoperinizi birden önde baskıya yollayabilirsiniz ya da bek/kanat oyuncularınızın gerisini toplayacak formda oyunu geniş alana yayabilirsiniz. Üçlü sevdalıları için kenar stoper rolü mükemmel bir gelişme. Oyuncuları uygun oldukları rollerde mi yoksa sisteminize uygun rollerde mi kullanacağınız size kalmış bir metot. Fakat şayet bir oyuncu tam randıman veremediği bir rolde oynuyorsa ferdî egzersizlerde kesinlikle ona o rolü özel olarak çalıştırın, yapay zekanın da güçlenmesiyle birlikte verdiğiniz özel antrenmanın alana yansıması bambaşka bir memnunluk yaşatacak.

Karlı Bir Sivas Deplasmanından Herkese Merhaba

Maç motoru elbet yapay zeka gelişmesinden en hoş etkilenen modül olmuş. Büsbütün yeni bu 3D motor ile birlikte top denetim, top sürme animasyonları artık daha az odunsu gözüküyor. Olağan yeniden bir FIFA beklemeyin fakat FM standartlarında durum artık daha da yeterli. Güzel çok sayıda kullanıcı hala 2D top adamlarla oynamaktan keyif alıyor, onlar da artık direkt 3D’den dönüştürüldüğü için daha makul hareket ediyorlar. Beni en çok etkileyen toplu aksiyonlardan çok oyuncuların topsuz koşuları oldu. Mental özelliklerin alana tesiri artık yalnızca oyuncu puanlarında değil direkt olarak saha içerisinde de gözükebiliyor. Bir orta saha oyuncusunun alanını kapatması ve kontra başlatmasını görmek çok hoş gözüküyor. Natürel sonrasında karar verme düzeneği bozuk süratli bir kanat oyuncusu topu altı pasa çıkarmak yerine daracık açıdan topu tribüne atınca o hoşluk yerini cinnet geçirme sekanslarına bırakıyor lakin olsun futbolda bu türlü şeyler var. Süratli koşan kanadın topu seyrek girermiş diyerek bu bahsi burada kapatalım.

Bu yeni maç motoru sizi oyuncu değişikliklerinde de daha farklı düşünmeye itecek hatta o denli ki oyunda biraz saatiniz artınca ve gollerin yüzde yetmişinin kenardan art direğe atılan toplarla geldiğini anlayınca benim üzere hayatında hiç kanat oynamamış bir forveti yalnızca art direkte rakip kadro bekini ezerek gol atsın diye kenara çekeceksiniz. Bursaspor’un şampiyonluğunda periyodun teknik yöneticisi Ertuğrul Sağlam, sıkışan maçlarda stoper Ömer Erdoğan’ı sıkça forvete yollardı bu usulü siz de fiziği ve baş topları âlâ bir stoper ile son 5-10 dakika kullanabilirsiniz. Topu ileri şişirip dönenleri toplamak futbol var olduğundan beri sıkça tercih edilen bir usul, Football Manager 2022’de de pivot rolü hiç olmadığı kadar faal kullanılabiliyor. Aklınızın bir köşesinde bu formül de bulunsun.

Oyunda bence şu an için biraz abartılı güçlü olan şey ise duran toplar. Hür vuruş kullanma özelliği 14 olan bir oyuncu senede 5-6 frikik golü atabiliyor. Evvelden 18-20 ortasında bu özelliğe sahip oyuncu bile bu sayıları güç buluyordu. Hatta yalnızca yakın aralardan değil 30 metre civarından da çokça frikik golü görebilirsiniz. Muhtemelen birinci güncellemeyle bu duran toplara bir ayar çekilecektir, beğenilen ekibinde benim üzere en yüksek 14 hür vuruş özelliğine sahip oyuncular için şimdilik işler çok yolunda ilerliyor. Lakin madalyonun öbür yüzünde bu kadar sık frikik golü yemek kaleciye ve barajdaki oyunculara karşı hudut katsayısının süratlice yükselmesine yol açıyor.

Kelepir Yıldız Baldan Tatlıdır

Benim bir menajerlik oyununda en sevdiğim kısım takım kurma kısmı. Yani transfer yapıp o takım planlaması üzerine saatlerce baş yormak. Her FM mesleğinde uyku sistemimin bozulması da tekrar bu transfer periyodundan kaynaklı. Bu yıl tam işleri rayına koydum, takımım hazır diye sevinemeyeceksiniz. Zira transferin son günü büyük bir güncelleme almış. Yapay zeka geliştirmesi yalnızca oyuncuları ve rakip teknik yöneticileri değil, günümüz futbolunun en kıymetli öğelerinden oyuncu temsilcilerini de etkilemiş. Transferin son günü takımınız hazır, azıcık bütçeniz kalmış ve bu parayı dönem içerisinde birkaç oyuncuyla mukavele yenilemek için kullanacaksınız. Temsilciler o denli düşünmüyor, bir anda karşınıza mükemmel bir fırsat transferiyle geliyorlar. Osmangazispor’un genç yıldızı Can İtimat, kadrodan ayrılmak istiyor ve olağanın hayli altına size gelmeye hazır. Bir anda forvet rotasyonu, mali yapılanma her şey ikinci plana atılıyor ve yıldız isimler takıma bu türlü böyle katılıyor. Sonra çıkan kontrat kaosuyla uğraşmak da teknik yöneticiliğin bir öteki sıkıntı yanı…

Temsilcilerin oyuna tesiri yalnızca kontratlar ve oyuncu önermekle de kısıtlı değil. Geçtiğimiz yıl bir oyuncuyu transfer etmeden evvel direkt temsilciye gidip “bize gelir mi? gelirse ne ister?” diye sorabiliyorduk. Bu sefer bu konuşmalar da biraz detaylanmış. Menajere bir oyuncuyu sorarken emelinizi aşikâr edebilir ya da blöf yapabilirsiniz. Temsilciye “Biz sizin genci beğendik, onun da bizde gönlü var, oğlunuzu ekibimize istiyoruz.” diyebilirsiniz. Ya da “ya biz tahminen transfer yaparız, elimizde üç beş bir şey var sizin oğlanın da gönlü varsa bir görüşelim” üzere alttan alan, çok da istekli olmayan bir yol izleyebilir böylelikle oyuncunun beklentilerini düşürebilirsiniz. Buradaki püf nokta ilgilendiğiniz futbolcunun repütasyonu. Yani büyük bir yıldızla şayet az ilgilenirseniz temsilcisi “hadi ağabeycim öbür kapıya bizde size nazaran topçu yok” diyip bir anda olabilecek bir transferi iptal edebilir. İnsan alakaları yani bilhassa temsilci münasebetleri FM 22’de kilit rol oynuyor.

Lakin oyuncu bağlantıları şu an itibariyle büsbütün sapıtmış durumda, en azından imaj olarak bir absürtlük var. Bir futbolcuyu yeterli oynadıktan sonra yahut güzel antrenman yaptıktan sonra överseniz size teşekkür ediyor, bu konuşmalardan keyif aldığını söylüyor. Fakat çabucak sonra profiline bakarsanız “negatif düşünceler” kısmında son konuşmanın pek yeterli geçmediği yazıyor. Ya da örneğin grup içinde bir önderi sattınız ve birkaç oyuncu size reaksiyon koydu. Sonrasında bu reaksiyon asla bitmeyen bir döngüye giriyor, birinci hiddetlenen futbolcu yatışınca bir alttaki bu mevzuda bozuk atıyor, sonra bir oburu, en son bir kişi kalana kadar bu bozuk atma devam ediyor. Bu durumlar sizi ürkütmesin zira oyuncuyla olan bağınız yazının bilakis olumlu ilerlemeye devam ediyor, hatta FM 21’den bile daha çabuk bir biçimde bir oyuncunun favori çalışanı listesine girebiliyorsunuz. Bu övgü-yergi istikrarı son devirdeki tüm FM oyunlarında ilgiler konusunda çok efektif bir yol, bunun değişmediğini görmek sevindirici.

Oyungezer Egzersiz Yurdu

Menajerlik oyunları benim gözümde en güzel rol yapma oyunları. Natürel bu türlü olunca diyalog seçenekleri de kıymetli bir rol oynuyor. Lakin FM’nin bu mevzuda çok büyük adımlar attığını söylemek güç. Her ne kadar 22 ile birlikte hem maçlarda hem de genel basın toplantılarında daha fazla diyalog seçeneği yer alsa da hala istenilen düzeyden çok uzaktayız. Yeniden birinci dönemin akabinde neredeyse tüm diyaloglar basmakalıp bir halde ilerliyor. Ama beni en çok şaşırtan şey devre ortası yahut maç sonunda “gol beklentimizden daha fazla gol attık, çok âlâ iş” cümlesine futbolcuların olumlu reaksiyon vermesi. Nabzın doruklarda attığı bir ortamda gol beklentisi lafı pek motive edici değil. Bu futbolu büsbütün istatistik üzerinden okumak da bana biraz robotik geldiği için bu yeni opsiyona pek alışamadım. Tekrar derbi maçlardan evvel de söylenecek birkaç yeni replik gelmiş fakat bunlar da maç sırasında oyuncularla konuşmaları çeşitlendirmeyi başaramıyor, bu konuda hala fazla bir gelişme yok.

Genç oyuncu yetiştirmek bir menajerlik oyununa bağlılığı yüzde iki yüz oranında yükseltir. Hele ki altyapınıza gelecek genç oyuncu adaylarından birinin potansiyel wonderkid olması hayal üzere bir durumdur, o çocuğa evlat muamelesi yapıp gönlünü güzel tutmak için her şeyi göze alırsınız. Football Manager 2022’de bu yeni gelen gençler kategorilere ayrılmış durumda. En yüksek düzey, yeterli düzey ve vasat üzere kategoriler sizi karşılıyor. Lakin burada verilen yıldızların altyapı hocalarınızın potansiyel ölçme kabiliyetiyle gerçek orantılı olduğunu hatırlatmakta yarar var. Yani potansiyel 3 yıldız bir oyuncu bir bakmışsınız yıldız olmuş ya da 5 yıldız adayı bir oyuncu orta sıra gruplarda kulübe ısıtıcı olarak yer alabilir. Siz bir teknik yönetici olarak keskin bir oyuncu gözüne sahipseniz zati kimin ilerleyen periyotlarda gruba katkı sağlayabileceğini ya da sizin için olmasa da öbür bir düzey için yararlı olabileceğini anlayabilirsiniz.

Veri Okur Müellifliği

Futbolun en sevdiğim yanı öteki birçok spora göre imkansızların, mucizelerin olmasının çok daha kolay olmasıdır. Lakin bu imkansızlıkları imkanlı üzere göstermek için artık çok fazla veriye sahibiz. Futbolu salt bilgiler olarak okuyamayız lakin onlardan faydalanmamak da büyük bir akılsızlık olur. İşte FM 22’nin en büyük yeniliği bu veri merkezi. O kadar kapsamlı bir merkez hazırlanmış ki şayet içinizde tahlile meraklılar varsa saatlerce burayı eşeleyip dayanılmaz ayrıntılar çıkartabilir. Ya da benim üzere cımbızla işe fayda bilgileri alıp, klasik teknik yöneticilik formülüne devam edebilirsiniz. Hiç bakmayıp, göz gerisi etmek ise bana kalırsa nitekim büyük bir yanılgı ve kaçırılmış onlarca potansiyel demektir.

Şayet tam manasıyla dolu bir tahlil takımına sahipseniz, yüzde yüz randımanlı çalışan bu veri merkezi dönem içerisinde birkaç maç yaptıktan sonra etkin oluyor. Sonrasında kadronuzla yahut rakiplerinizle ilgili ne merak ediyorsanız anında ulaşabiliyorsunuz. Evvelce teknik yöneticiler rakiplerinin idmanına casus yollarlardı. Artık bu türlü espiyonaj işlere gerek kalmadan bilim sayesinde rakibin tüm güçlü ve zayıf taraflarını eşeleyebilirsiniz. Burada futbolcularınızın en çok kalenin neresine şut attığından tutun, bir futbolcunun maçlarda en çok kimlerle paslaştığına kadar her türlü data mevcut. Bilgi merkezinin kendine ilişkin bir arama motoru da var, buraya aklınıza takılan şeyleri yazmaktan çekinmeyin. Örneğin ligde en düzgün pas yüzdesine sahip kaleciyi öğrenmeniz o kaleciyle karşılaştığınızda özel bir pres uygulamanızı sağlayabilir, bu türlü çok sayıda örnek bilgi merkezi sayesinde etkin hale geliyor. Maaş bütçenizde analistlere de önemli bir yer açmayı ihmal etmeyin, kalite ne kadar artarsa performans da o kadar yükselecektir.

Yeniden bir Kasım ortası, tekrar orta transfer periyoduna az kaldı ve tekrar düş takımlar FM sayesinde hayata geçmeye devam ediyor. Hayat kısa, kuşlar uçuyor ve bir topun üç direğin ortasından girmesi ehemmiyetini hala yitirmiyor. Her ne kadar özünden kopup teknolojiyle bütünleşse de futbolsuz bir hayatı ben düşünemiyorum, FM’siz bir hayat da buna dahil. Son artırımla birlikte biraz fiyat/performans cazibesini yitirse de dünya üzerinde FM yerine koyulabilecek öteki bir oyun hala yok, yakın vakitte olması da pek mümkün gözükmüyor. Bu kadar teknoloji demişken size ufak bir tüyoyla yazıyı bitireyim. Malum eski oyunlardaki VAR sistemi pek fonksiyonel değildi ne vakit bir gol vara gitse iptal oluyordu. 22’de her seferinde iptal olmuyor lakin şayet yan hakem santraya gerçek koşuyorsa bilin ki var golü verecektir. Yapay zeka hakemler, yapay zeka VAR’dan bile daha üstün pozisyonda. İşte bu türlü sevgili Oyungezerler, 2022’ye bir buçuk ay kala hala bir topun peşindeki 22 adamı merakla izliyoruz.