Türk sinemasının pek çok değerli devri vardır fakat elbet Yeşilçam sineması olarak isimlendirdiğimiz 1970’li yılların yeri herkeste farklıdır. Pek birçoklarını ezbere bildiğimiz sinemalar ortasında Tosun Paşa, elbet ismiyle bile gülümseten sinemalar ortasında. Yeşil Vadi için birbirine giren Tellioğulları ve Seferoğulları ailelerini izlediğimiz sinemada bir Tosun Paşa karakteri vardır ki unutulmaz.
Pek çok kişi tarafından bilinmese de Tosun Paşa sadece bir sinema değil, gerçek bir öyküdür. Yani evet, Tellioğulları ve Seferoğulları sahiden yaşamış geniş birer ailedir ve maalesef ortalarında arazi uyuşmazlığı nedeniyle kan davasına varan bir arbede yaşanmıştır. Daha sonra barışmış olsalar da Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri ortasındaki bu gayret bize Tosun Paşa sinemasını kazandırmıştır.
Tosun Paşa sinemasını hatırlayalım:
1976 üretimi Tosun Paşa sinemasının direktör koltuğunda Kartal Tibet bulunuyor. Sinemanın senaryosu, daha evvel Nazım Hikmet tarafından yazılmış birebir isimli senaryodan Yavuz Turgul tarafından uyarlanmıştır. Sinemada Kemal Sunal, Şener Şen, Müjde Ar, Adile Naşit ve Ayşen Gruda üzere periyodun ünlü oyuncuları rol almıştır.
Tosun Paşa sineması Osmanlı periyodunda geçmektedir. İmparatorluğun Mısır vilayetinde yaşayan Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri Yeşil Vadi için gayret vermektedir. Kıymetli bir devlet görevlisinin kızını Seferoğulları’na vermesi üzerine Tellioğulları, konutun uşağı Şaban’ı Tosun Paşa olarak tanıtarak kızı almaya çalışırlar. Gerçek Tosun Paşa’nın ortaya çıkması ile birlikte bütün plan bozulur ve olan yeniden Şaban’a olur.
Tellioğulları ve Seferoğulları gerçek hayatta kim?
Herkes tarafından merak edilen sorunun karşılığını 2012 yılında motosiklet dizayncısı Tarhan Telli tarafından verilen röportajda öğreniyoruz. Tarhan Telli, yıllardır bir sinemadan ibaret olduğunu zannettiğimiz Tellioğulları ve Seferoğulları ailelerinin gerçek olduğunu, kendisinin Tellioğlu ailesinin bir ferdi olduğunu söylüyor.
Mardin’in en esaslı ve geniş ailelerinden olan Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri ortasında sahiden bir arazi arbedesi çıkmış. Mardin’de bataklık üzere akan bir ırmağın sol tarafının kendilerine ilişkin olduğu tez eden iki aile ortasında başlayan çaba tam 150 yıl süren ve pek çok kişinin hayatını kaybetmesine neden olan bir kan davasına dönüşmüş. İki aile 1956 yılında barışmış.
Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri ortasındaki arbedeyi asıl bitiren, Tellioğulları ailesinin Mardin’den ayrılarak İstanbul’a göç etmesi olmuş. Tellioğulları ailesi burada inşaat işine başlamış. Mardin’in birinci milletvekili de, valisi de Tellioğulları ailesindenmiş ve Tarhan Telli’nin dedesiymiş.
Pekala ya Tosun Paşa gerçek hayatta kim?
Usta oyuncu Kemal Sunal’ın canlandırdığı ve sinemaya ismini veren karakter olan Tosun Paşa da sahiden yaşamıştır. Karakterin ilham alındığı kişi, devrin Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın oğlu Ahmed Tosun Paşa’dır. 1794 – 1816 yılları ortasında yaşamış olan Tosun Paşa, 1813 yılında yaşanan Vehhabi isyanını bastırarak Mekke’yi kurtaran ve Hicaz’ı yine inançlı hale getiren değerli bir devlet adamıdır.
Gelelim bir türlü paylaşılamayan Yeşil Vadi’ye:
Tarhan Telli’nin anlattığı kıssaya bakacak olursak ortada sahiden sinemada gösterildiği üzere çölün ortasındaki bir vahaya benzeyen gerçek bir Yeşil Vadi yok. İki ailenin ortasındaki çaba, maalesef ülkemizde sık sık yaşanan kolay bir arazi uyuşmazlığı. Sinemanın anlatısını güçlendirmek için bu türlü bir yerden bahsedilmiştir.
Tosun Paşa sineması nerede çekildi?
Tosun Paşa sinemasında Tellioğulları ve Seferoğulları ailelerinin sahip olma gayreti verdiği Yeşil Vadi, İstanbul’un Kemerburgaz ilçesindedir. Tellioğulları’nın konutu Simenoğlu Köşkü, İskenderiye Beyefendisi Daver Bey’in köşkü Sarı Köşk’tür. Sinemanın iç yer sahneleri Said Halim Paşa Yalısı’nda, çöl sahneleri ise İstanbul’un Şile ilçesinde çekilmiştir. Yani sinemanın bütün çekimleri İstanbul’da yapılmıştır.
Yeşilçam sinemasının efsane sineması Tosun Paşa’da Yeşil Vadi için çaba eden Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri gerçek mi sorusunu yanıtladık ve sinema hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Tosun Paşa sineması hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
