Dinozorların bundan yaklaşık 244 milyon yıl evvel dünyamızda dolaşmaya başladıkları ve 66 milyon yıl evvelki asteroid çarpmasıyla kuşaklarına en büyük darbeyi aldıkları düşünülüyor. Geçmişten günümüze birçok bilim kolu, bize çok uzak bir vakitte yaşamış olan bu canlılar hakkında bilgi edinmek için geniş çaplı çalışmalar yürüttü ve yürütmeye de devam ediyor.
Ama bu duruma ilgi duyan sinema dünyası da boş kalmıyor ve Jurassic Park üzere üretimlerle dinozorları -elde olan bilginin yettiği kadarıyla- ekrana taşıyorlar. Birçok bilim insanı uzun yıllardır ekranlardaki kimi dinozor temsillerinin ve davranışlarının bilimsel karşılığının olmadığını ve bu sebeple de insanları yanlış bilgilendirdiğini lisana getiriyor. Biz de bu yanılgıları sizlere derledik.
Sinemaların dinozorlarla ilgili söylediği palavralar
YANLIŞ: Bir T. Rex sizi kovalayacak olsaydı otomobille son gaz kaçmanız gerekirdi
Her ne kadar televizyon ekranlarında epeyce güçlü ve süratli hareket ediyormuş üzere gösterilse de, saatte ortalama 17km süratle koşabilen dev dinozor T. Rex, bu sonu aşacak olsaydı kemikleri paramparça olurdu.
YANLIŞ: Asit saçabilen ikonik dinozor Dilophosaurus’un boyutu, ortalama bir yetişkinden en fazla biraz büyük
Çoğunluğun aklına Jurassic Park ile kazınan kelam konusu dinozorun asıl uzunluğu 6 metre civarında. Ayrıyeten üzerinde asit bulunduğuna yahut avına karşı bu türlü bir prosedür kullandığına dair bir delil yok. Ekranlardaki tasvirinin komodo ejderlerinin salyasında zehir bulunmasından kaynaklandığı düşünülüyor. O denli olsa bile zehirli salyadan ilham alıp asit püskürmeyi bulmak için uzunca yol katetmek gerektiği kesin.
YANLIŞ: Dinozorların kilometrelerce öteden duyulabilen kükremeleri vardı
Yapılan son araştırmalara nazaran bu canlıların sinema dünyasında yansıtıldığı üzere güçlü kükremeleri yok. Daha çok günümüzdeki kuş akrabaları üzere gırtlak sesleri çıkardıkları öne sürülüyor
YANLIŞ: Pterozor, bir insanı alıp uzaklara uçabilirdi
Hem çizgi sinemalarda hem de sinema dünyasında gördüğümüz bu canlılar karakterleri alıp yuvalarına yemek niyetine götürmeleriyle tanındı diyebiliriz. Ama büyük canlılar olsalar da gerçekte ortalama bir insan, pterezorların taşıması için fazla ağır olurdu
YANLIŞ: Sizi yemek istemeyen bir dinozor büsbütün zararsız demektir
Bu, dinozorlara has bir durum değildir. Et yemeyen bir evcil hayvanınız bile olsa, sizi öldürmeye karar verdiğinde etçil-otçul ayrımı yapmamanız gerektiğini -acı şekilde- öğrenirsiniz. Yani yemek tercihleri ortasında sizin bulunmadığınız bir hayvan da size ziyan verebilir, etçil bir hayvan da.
YANLIŞ: Paleontologların tek yaptığı çukur kazıp fosil incelemektir
Bu da sinema dünyasının ister istemez izleyicinin başına yanlış formda yerleştirdiği bilgilerden biridir. Hafriyat, bu alanda işin büyük bir kısmını kapsasa da müze üzere yerlerde verilen eğitimler de işin bir kısmını kapsar. Yani başınızda yalnızca hafriyat yapıp meskenine dönen beşerler canlanmasın.
YANLIŞ: Paleontologlar yalnızca dinozor kalıntılarını inceler
Ekranlarda dinozor iskeletleriyle yan yana görmeye alışarak başımıza yerleştirdiğimiz bu bilgi de hakikat değildir. 10.000 yılın akabinde gelen her hayvan ve bitki, paleontologlar için kayda kıymettir. Bu bir yaprak da olabilir, ayak izi de.
YANLIŞ: Paleontolog olmak için Paleontoloji kısmından mezun olmak gerekir
Aslına bakarsanız Paleontoloji diye bir lisans kısmı yok. Paleontolog olmak için öncelikle Jeoloji Mühendisliği üzere bir kısımdan mezun olmanız ve akabinde paleontoloji kolunda yüksek lisans yapmanız gerekir.
YANLIŞ: Mosasaurus, bir uçakla kıyaslanabilecek kadar büyüktü
Şimdiye kadarki en büyük Mosasaurus’un 17 metre civarında bir uzunluğukta olduğunu düşünürsek, sinemalarda gösterilenin tersine onları büyük yolcu uçaklarıyla karşılaştırmak güç.
YANLIŞ: Dinozorlar olur olmadık yerlerde yüksek ses çıkarırlar
Sinemalarda ortamı tam manasıyla seyirciye aktarma gayesiyle gerçekleştirilen bu durumun rastgele bir delili yok. Aslında tabiatında olmadığı sürece hiçbir hayvanın kükrediğini yahut farklı sesler çıkardığını görmeyiz. Bu, yırtıcı tabiatta “ben buradayım” demekten farklı bir şey olmaz.
YANLIŞ: Velociraptorlar, bir insan ile tıpkı uzunluktadır
Bilimsel datalara nazaran Velociraptorlar, kuyruk uçlarından baş kısmına kadar 2 metreye kadar uzanabiliyordu. Lakin iş yerden yüksekliklerine geldiğinde yalnızca 45-50 cm uzunluğa sahiplerdi. Yani sinemalarda gördüğümüz insan uzunluğundaki Velociraptorlar da gerçeği yansıtmıyor.
YANLIŞ: T. Rex’in elleri, inanılmaz derecede güçlü vücudunun yanında hiçbir şey tabir etmiyor
Uzun vakittir T. Rex konusunun açıldığı ortamlarda ellerinin güçsüz olmasından bahsediliyor. Bu da sinema dünyasının bir çarpıtması elbette. 90 santimetre civarında bir uzunluğa sahip olan bu kolların her biriyle T. Rex, 195kg kadar yükü kaldırabilirdi. Ancak bu elleri ne hedeflerle kullandığı tam olarak bilinmiyor.
YANLIŞ: Dinozorların tamamı, meşhur asteroidin çarpmasıyla dünyadan silindi
Paleontolog Prof. Paul Barrett’in kelamlarına nazaran meşhur Asteroid, dinozorların yüzde 75’i kadarını ortadan kaldırdı. Küçük ve tüylü birçok dinozor çeşidi hayatta kalmayı başardı ve kuşlar üzere örneklerinin birçoklarını bugün etrafta görebiliyoruz.
YANLIŞ: Hareket etmediğiniz takdirde dinozorlar sizi göremezdi
Sinema dünyasının verdiği yanlış bilgilerden biri de bu. Bir T. Rex’le karşı karşıya kaldığınızda hareketsizce ona öylece bakmak, sinemalarda işe yarıyor olsa da pratikte yapılabilecek en saçma şey olurdu.
YANLIŞ: Dinozorlar DNA’ları sayesinde kopyalanabilir
Bilim insanları bunun için erken olduğunu söylüyor. Bu durumun en büyük sebebiyse dinozor DNA’sının ortadan geçen yıllara dayanamıyor olması. Ayrıyeten bu mevzunun etik olup olmadığı üzerine çok sayıda tartışma da dönüyor.
YANLIŞ: Dinozorların ebeveynlik tarafı pek gelişmemişti
Aslında aile bağının kuvveti dinozordan dinozora değişen bir durum. Kimi cinsler kendileriyle ilgilenip yavrusu olsa da yalnız kalmayı tercih ederken kimilerinin yavru bakımına daha çok kıymet verdiği biliniyor
YANLIŞ: Dinozorlar yalnızca büyük kertenkelelerdi
Her ne kadar o denli görünüyor olsa da geçtiğimiz yıllarda yapılan bir araştırma, neredeyse tüm dinozor tiplerinin ‘tüylü’ olduklarını öne sürmüştü. Aklımızdaki devasa dinozorları tüylü düşününce daha da ürkütücü oluyorlar. Bu araştırmanın akabinde dinozorların tüylü değil ‘pullu‘ olduğunu öne süren bir öbür araştırma da yayınlanmıştı
YANLIŞ: Velociraptor en zeki dinozor cinsiydi
Dinozorların his ya da mantık geliştirebilecek bir beyne sahip olduğu düşünülmüyor. Bir dinozor başkasından akıllı hareket ediyorsa, bu muhtemelen onun o halde yaşamaya zorlanmış olmasındandır. Sabah yem olmamak için gece avlanan tipleri buna örnek verebiliriz.
YANLIŞ: Dinozorlar ve beşerler birebir çağda yaşamıştı
Dinozorların kuşağı, kabaca 66 milyon yıl evvel tükendi. İnsanlığın ulaştığı en uzak periyodun ise 6 milyon yıl kadar geriye uzandığına inanılıyor. Yani soyumuz birkaç milyon yıl daha geriye gitseydi bile dinozorlara çok uzak olurduk..
YANLIŞ: Hem çizgi sinemalarda hem de sinema dünyasında görmeye alıştığımız Brontosaurus, aslında hiç var olmadı
Gezegen kategorisine alınıp çıkarılan Plüton’unkiyle emsal bir baht yaşayan, bir vakitler dinozorlardan sayılmayan devasa Brontosaurus, 2015 yılında tekrar farklı bir dinozor tipi olarak sayıldı.
Dinozorlarla ilgili yanlış bilinenleri derlediğimiz içeriğimizin sonuna geldik. Dinozorlarla ilgili paylaşmak istediğiniz farklı bilgiler varsa yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
Kaynak köşemiz: 1, 2, 3
