Birçok kişi için Google, yerini diğer hiçbir arama motorunun dolduramayacağı bir arama motoru. Hatta Google yıllardır hayatımızda kendisine öylesine bir yer etti ki, çoğumuz merak ettiğimiz bir şeyi internette aratacak olduğumuzda ‘Googlelamak’ fiilini kullanırız. Lakin görünen o ki dünyanın önde gelen müşteri ilgileri idare platformlarından Salesforce’un eski baş bilim insanı David Socher bunu değiştirmeyi amaçlıyor.
Mesleği boyunca, yapay zeka şirketi MetaMind’ı kuran ve daha sonra satan, bilgisayar vizyonundan makine çevirisine ve doğal lisan işlemede özetlemeye kadar geniş bir alanda çalışmaları yayınlanan Socher’in yeni arama motoru You.com, bahis aratma ve araştırma olunca birincil adres olan Google’a meydan okumaya çalışıyor.
You, Google’dan farklı olarak neler sunuyor?
Socher ve kurucu ortak Bryan McCann’e nazaran arama kelam konusu olduğunda dünya şu anda bir dönüm noktasında. Buna nazaran Google, aktüel olarak arama pazarının yaklaşık olarak %90’ına hükmediyor. Mevcut arama motorlarının reklamcılık ve SEO prensipleri; insanların izledikleri, okudukları, araştırdıkları, yedikleri ve satın aldıkları şeyler üzerinden denetim eksikliğine sebep oluyor. Böylelikle beşerler, onlar üzerinden para kazanmak üzere tasarlanmış yapay zeka algoritmalarının bir objesi haline geliyor.
Google ve You ortasındaki en bariz fark ise estetik ve operasyon olarak öne çıkıyor. Arama motorlarının çabucak hemen hepsinin tıpkı göründüğüne dikkat çeken Socher, You’nun kanban panolarına ve toplumsal medya platformlarına misal bir dizayna sahip olduğunu belirtiyor. Google’dakinden farklı olarak You’da bir şey aratmanız durumunda sizi alt alta sıralanmış arama sonuçları değil de yana gerçek uzayan kare biçimindeki arama sonuçları karşılıyor. Arama motorunun sıra dışı tasarımı için Socher, “Aslında çok fazla yineleme ve tasarım kısıtlamaları ve taşınabilir hakkında düşünmemiz gerekti” diyor.
You’da aramalar birinci olarak tercih edilen kaynaklardan, akabinde tarafsız kaynaklardan ve son olarak da olumsuz oylanan kaynaklara nazaran şekillenir. Aslında şahsileştirilmiş arama yeni bir şey değil; Google bunu 2004 yılından beri yapıyor. Lakin, You’nun şeffaf manipülasyonu son derece yeni. Buna nazaran You, özelleştirilmiş aramalarla objektif aramalar ortasındaki ayrımı çok daha net bir halde yapıyor. Socher, You’nun, bir arama motorunun kullanıcılara aramaları üzerinde bu derece denetim vermesi açısından bir birinci olduğunu belirtiyor. Buna ek olarak You, mahremiyetin değerini de vurguluyor. Bilgilerinizin hiçbir halde satılmayacağını belirten You, ayrıyeten son derece etkileyici bir kapalı mod deneyimiz vadediyor.
You, Google’ın tahtına oturabilir mi?
Her şey bir yana dursun, You’nun Google’ın yerini alması mümkün mü? Şu ana kadar Magellan, WebCrawler, Lycos, Infoseek, Inktomi üzere pek çok arama motorunun çöküşüne şahit olduk. Yahoo ve Bing üzere arama motorları günümüzde kendi çaplarında başarılı bir halde hizmet vermeye devam ediyor olabilir, fakat hepimiz dünya genelinde en çok hangi arama motorunun kullanıldığını çok güzel biliyoruz.
Günümüzde arama motoru dalı, daha evvel olduğundan çok daha büyük ve karlı. Google, kendisinden evvelki şirketlere kıyasla akıl almaz derecede fazla para kazanıyor. Ayrıyeten, Apple üzere şirketlerle mutabakatlar yoluyla (Google, iOS için varsayılan arama motoru olarak kalması için Apple’a yılda milyarlarca dolar ödüyor), çoğumuz Google’ı kullandığımızı açıkça düşünmesek bile Google’ı kullanıyoruz. Google’ın ana şirketi Alphabet’in 2020’de büyük bir çoğunluğunu reklamlardan elde ettiği 183 milyar doların yanında, You’nun 20 milyon doları ise epeyce komik duruyor. Bu ölçüde bir para da, Google’ın aramada yenilik yapmak ismine alanının en düzgünlerini işe alabileceği manasına geliyor.
Socher, Google’ı tahtından etmek konusunda rastgele bir yanılsama içinde değil; fakat Google’ın, pek çok kullanıcının şikayetçi olduğu reklam olayına bu derece odaklanmasının bir noktada aksi tepebileceğini düşünüyor.Tam olarak bu noktada safi arama yapma muhtaçlığı, para kazanmak hedefiyle reklam yapma modeliyle çelişiyor. Bu sebeple de Socher, Google’da doğal olarak yalnızca alakalı içerik bulmanın giderek zorlaştığının altını çiziyor.
Ancak You şimdi yalnızca yolun başında. Yeni beta sürecine giren arama motorunun, taşınabilir için uyumlu bir arayüz başta olmak üzere kullanıcılarına sunduğu şeyleri çeşitlendirip geliştirmesi gerekiyor. Lakin olağan şöyle de bir şey var ki asla asla dememek gerekiyor. Google’ı alt etmek o denli kolay bir şey olmasa da kendisini daha da geliştirmesi kuralıyla You’nun, arama motorları ortasında kendisine sağlam bir yer edinmesi mümkün olabilir.
