Trails in the Sky 1st Chapter – İnceleme

Bütün yollara çıkan birinci yol

Trails serisini keşfettiğim andan beri sevmişimdir. Bundan 9 yıl evvel, JRYO’lara birinci bulaşmaya başladığım devirlerde bulduğumda bir epey etkilenmiştim. Falcom’un “The Legend of Heroes” serisinden çıkan ve şimdilik 13 tane oyunu olan bu seri, gerek tanınan olmamasından gerekse de oyun fazlalığından ötürü göz korkuttuğundan ötürü batıda büyük bir muvaffakiyete ulaşabilmiş değil. “E öteki JRYO’ların da bir sürü oyunu yok mu yahu?” dediğinizi duyar üzereyim, o yüzden sizi de çabucak korkutayım: Kelam konusu 13 Trails oyununun hepsi birbirine bağlı.

Söz konusu bu türlü bir şey olunca, insanların da seriye girmeye çekinmesi bir oldukça olağan. Lakin girmek istiyorsanız da şu an incelemesini okuduğunuz oyundan daha güzel bir giriş yapamazsınız seriye, zira hem bir yine imal olarak hem de bir JRYO olarak harikaya yakın bir oyun olmuş kendileri.

BİR DÜNYANIN BAŞLANGICI

Biraz evvel de belirtmiştim, olağanda Trails serisi “The Legend of Heroes”un alt serisi olarak başlamış ve o dünyanın Zemuria isimli kıtasında geçen bir seri ve Trails in the Sky 1st Chapter da hem Zemuria’nın hem de Liberl Krallığı’nın başlangıcı. Birinci olarak PSP’ye te 2004’te çıkan oyunun batıya PSP’ye gelmesi 2011’i, PC’ye de 2014’ü buldu. Biraz geciktik olağan, ancak seriye olan ilgi Zemuria’nın Erebonia İmparatorluğu’nu anlatan ve Persona-vari bir yapıya sahip (okul, takvim, ufak da olsa sevgili yapma gibi) Cold Steel sağ olsun, serinin batıya gelişi bayağı hızlandı ve en sonunda bu yıl, birinci kez, Falcom bir oyununu her yerde tıpkı anda çıkarttı. Bunun berbat yanları da olmadı değil, fakat ona ilerleyen paragraflarda değinmeyi planlıyorum.

Trails in the Sky 1st Chapter’ın öyküsünün ana karakterleri Estelle ile Estelle daha 11 yaşındayken babasının bir gece konuta getirip evlatlık edindiği Joshua. Bu ikili 16 yaşına kadar, Zemuria’nın bir nevi bağımsız paralı asker kümesi olan Bracer’lara katılmak için çalışıp didiniyor ve biz de bunların Kıdemsiz Bracer olmak için girecekleri imtihan öncesinde oyuna başlıyoruz. Daha oyunun birinci saatlerinde, Kıdemli Bracer olan babaları öteki bir misyon için bu ikiliyi terk etmesi, sonrasında da babalarının bindiği geminin hava korsanları tarafından kaçırıldığını duyunca hem babalarını bulmak hem de Kıdemli Bracer olabilmeleri için yapmaları gereken seyahate çıkarak asıl maceramız başlıyor.

Benim de Trails’in sevdiğim olaylarından biri bu. Birinci oyunda bölgeyi tanıyorsunuz, kıymetli – kıymetsiz beşerlerle tanışıyorsunuz, arkadaşlar ediniyorsunuz, her bölgenin sorunlarını çözmeye çalışıyorsunuz… Her bölgenin atmosferi de bir farklı alışılmış: Daha bir “ufak kasaba” havası olan Rolent, kendi büyük pazarına sahip Bose, hem kıyı kenarında olması hem de Krallık Akademisi’nin bulunmasından ötürü turistik bölge olan Ruan… Şu an bunları yazarken bile gidip bi’ geri dönesim geldi ya. Bu yine üretimde da bu bölgeleri üç boyutlu, canlı ve dolu dolu görmek beni çok memnun etti.

Bir öbür sevdiğim yanıysa bu dünyanın yalnızca “İşte düzgünler var, berbatlar var, tepişin”den ibaret olmayışı. Trails serisinin Liberl arc’ından (Sky) Calvard arc’ına (Daybreak) kadar takip eden bir tarihinin yanı sıra gerek bu ülkelerin kendi içlerinde gerekse de Zemuria genelinde süregelen politik çatışmalar var. Son devirlerdeki “ahlaki açıdan gri” karakter portrelerinden bir oldukça sıkılmış olmamın sebebi de bir yandan Trails, zira serinin önüme attığı bu gri karakterlerin birçoklarının hakikaten de mantıklı sebepleri oluyor. Seri boyunca birtakım karakterlerde çuvallasalar da çoğunlukla başarılı bulduğum yanlarından biri. Burada da bu türlü karakterlerimiz var olağan.

Bu yan karakterlerin eşlik ettiği ana takım da bir o kadar hoş. Bu oyunun ana karakterleri enerjik, “Erkek Fatma” güçlü Estelle ve biraz soğuk görünse de daima Estelle’in gerisini toplayan, emniyetli Joshua. Partimize oyun boyunca farklı karakterler de katılıp, onları da tanıma fırsatı elde ediyoruz ilerledikçe. Bu ikilinin rehberliğini yapan ve vaktinde Estelle’in babasından eğitim almış Scherazard, Zemuria’nın türlü yerlerinde seyahat yapan ozan Olivier, Kraliyet Akademisi öğrencisi Kloe üzere çokça karakterle yollarımız kesişiyor. Birden fazla JRYO’nun tersine, neredeyse oyun sonuna kadar sabit bir partiniz olmamasından ötürü her karakteri tanıma, vakit geçirme ve oyunda etkin olarak kullanma fırsatınızın olması da farklı bir hoşluk. Trails in the Sky 1st Chapter’ın kıssası klasik bir “yolculuğa çıkan iki kahraman” anlayacağınız üzere özünde. Lakin dediğim üzere, bu klişe öyküyü oyunun kozmosunun ve karakterlerinin derinliği bir epey göz arkası etmenizi sağlıyor. Tek sorunu çok can sıkıcı ve “E haydi artık, devamının çıkış tarihini duyurun” dediren bir cliffhangerla bitiyor oluşu sanırım. Gerçi PSP oyunu oynamayla sorununuz yoksa devamını şu an bile oynayabilirsiniz. Tercih sizin.

TEK TEK DE, BİREBİR ANDA DA GELEBİLİRSİNİZ

Trails serisinin en sevdiğim yanlarından bir başkası de oyunların sıra tabanlı dövüş mekanikleri. Her oyunda üstüne ufak ufak koyup geliştiriyorlar ve bu tekrar üretimde kullanılan sistem de bildiğim kadarıyla aktüel Daybreak oyunlarında da kullanılan sistem. Basitçe anlatmam gerekirse, dövüş alanı birden fazla JRYO’da gördüğümüz üzere “Karakterler bir sıraya diziliyor ve statik bir alanda karşılıklı vuruşuyor”dan çok, dövüşü başlattığınız alanı kullanan, karakterlerin sırası geldiğinde hareket edebilip saldırabildiği bir sisteme sahip. “Daha dar alanda bir Baldur’s Gate 3” ya da “Tales of lakin sıra tabanlı” halinde de çok kolaya indirgeyebiliriz.

Dövüşlerde de kullanabildiğiniz üç farklı taarruz tipi var: Olağan taarruz, oyunun büyü sistemi olan Arka ve her karakterin kendine özel yeteneklerini kullanan Craft. Alışılmış Craftlar yalnızca taarruzla kısıtlı değil, her karakterin farklı özelliklerini öne çıkaran Craftlar da var. Estelle’in partinin taarruz ve savunma puanını arttırıp belli bir tıp mühleti boyunca Craft puanı yenilemelerini sağlayan Motivate craftı, Kloe’nin partinin her cinste can yenilemesini ve hücumlardan %60 ihtimalle kaçabilmelerini sağlayan Foresight özelliğini veren Weiss Aura craftı ya da Scherazard’ın partinin suratını yükseltip, taarruz sırasında çabucak en doruğa koyan Heaven’s Kiss craftı üzere çokça yetenekler de var. Doğal bunlar da çokça Craft puanı kullandığından ve azamî 200 Craft Puanınız olduğundan kullanırken dikkat etmek kural. Bilhassa her karakterin “Ultimate” saldırısı diyebileceğimiz S-Craft’lara da bazen gereksiniminiz olabileceğinden ve bunları yalnızca 100 ya da daha fazla Craft puanınız olduğu vakit kullanabileceğinizden ötürü planlı olmakta yarar var.

İşte bu noktada da oyunun büyü sistemi olan Artlar devreye giriyor. Trails cihanında büyü dediğimiz şey aslında bir teknoloji. Fazla spoiler vermeyeyim, lakin serinin ve bu oyunun başladığı 1202 yılından yaklaşık 50 yıl evvel “Orbal Devrim” isminde, teknolojik bir ilerleme oluyor ve Orbment isminde bir aygıt icat ediliyor. Bu aygıtlara takılan minik kürelere quartz deniyor (kristal devre olarak da geçiyor) ve bu takılan quartzlara nazaran de özellikleri değişiyor. Oyunda telefondan ışığa neredeyse her şey bu Orbmentları kullanıyor ve bizim de bu “büyü” yeteneklerini kullanmamızı sağlayan Orbmentlara da “Taktiksel Orbment” deniyor.

Üstünüze lore atmayı bırakıp incelemeye geri dönecek olursak, Final Fantasy VII’nin Materialarını anımsatmış olması bir epey olası, ve pek olağan. Trails’inkini özel yapan şey, kullanılan her quartzın çeşitliliği ve birtakım karakterlerin kullandığı orbmentların getirdiği kısıtlamalar. Mesela Estelle tüm quartzları orbmentının her yuvasına takabilirken, Joshua’nın iki tane yalnızca Vakit quartz’ı takabildiği yuvası, Kloe’nin iki tane yalnızca Su Quartz’ı takabildiği yuvası var. Can sıkıcı görünebilir en başta, lakin karakterleri nasıl şekillendireceğinize dair fikriniz yoksa da size bir nevi yardımcı oluyor. Bu quartzları taktıkça yeni büyüler açılıyor, birtakım spesifik quartz kombinasyonlarıyla daha güçlü büyülere de erişebiliyorsunuz.

Quartzların sağladığı tek şey yeni büyüler değil alışılmış. Taktığınız her quartz, karakterlere özellikler de veriyor: Ateş quartzları hücum odaklı yeteneklerinizi yükseltiyor, toprak quartzları savunma yeteneklerinizi yükseltiyor, vakit quartzları sürat ve kaçınma üzere yetenekleri yükseltiyor. Birtakım quartzlar bu büyüleri kullanırken harcadığınız güç puanını azaltıyor ya da yapma suratınızı yükseltiyor derken yapabileceğiniz kombinasyonlar bir epey bol. 65 saatlik oynanış süremin 5 saati rahatlıkla bu quartzları kurcalayıp farklı farklı kombinasyonlar denemekle geçmiştir eminim.

Oyunun bu dövüşlerini sıra tabanlı olmasına karşın dinamik kılan en değerli şeyse, dövüş esnasında rastgele atanan bonuslar. Bazen can, güç ya da craft puanı dolduran, bazen hiç beklemeden ve güç puanı harcamadan büyü yapmanızı sağlayan, bazen kritik hasar veren taarruzlar yapmanızı garantileyen bonuslar derken bir epey planlı olmanız gerekiyor. Bu bonuslar yalnızca size değil, düşmanlara da atanabiliyor. Alışılmış birtakım büyüler ya da craftlarla bu bonusları düşmanlardan çalabiliyorsunuz, onlar da sizden çalabiliyor. Benim yapmaktan en zevk aldığım şeylerden biri, Estelle’in Comet craftını kullanıp düşmanın “Zero EP” bonusu çalmak, akabinde da rastgele bir kadro arkadaşıyla “Clock Up EX” büyüsünü Estelle üstünde kullanıp atak sırasının doruğuna çıkarmak ve Estelle’in o sırada en tesirli büyüsü neyse onu salmaktı mesela. Clock Up EX yokken de Joshua ve partide o sıra kim varsa onların düşmanların atak sırasında geriye düşmesini sağlayan craftlarını kullanıp mümkün olduğunca art sıralara atıp, Estelle’in sırasının gelmesini hızlandırmaya çalışıyordum.

Ama Trails’deki çatışmaların tahminen de en sevdiğim özelliği partinin gerçekten de parti olduğunu hissettirmesi. Bunun en büyük sebebi de oyunda ilerledikçe ve dövüştükçe art planda kazandığınız dayanak yetenekleri. Toplamda yedi düzeyi olan bu takviye yetenekleri partiyi daha parti üzere hissettirmesinin yanı sıra, bir oldukça kullanışlılar da. Bazen kimi karakterler başkasının önüne atlayıp hasar yemesini engelliyor, karakterin canı azalırsa otomatik olarak canını dolduruyor, akından sonra düşman ölmezse fakat canı az kalmışsa otomatik olarak saldırıp düşmanı indirebiliyor… Hem oynanışı hem de parti alakalarını dinamik tutan bir mekanik.

Trails dövüşlerinin bir öbür değerli mekaniğiyse düşmanları sersemlettiğinizde ya da kritik hasar verdiğinizde çıkan takip hücumları. En başta yalnızca bir takip hücumuyla başlayan bu mekanik, oyunda ilerledikçe iki kişinin yaptığı “Chain” ve partideki kişi sayısı artınca açılan “Burst”le bir oldukça vazgeçilmez hale geliyor. Alışılmış bunun da kendine has bir “puan” sistemi var. Olağan takip taarruzları puan toplamanızı sağlarken, Chain üç, Burst de beş puan harcıyor. Hatta oyunun ortalarında bunu etkin dövüşlerde de kullanıp, daha akına geçmeden düşmanları sersemletebiliyorsunuz. Bir dakika… Daha faal dövüşlerden bahsetmedim, evet.

Trails’in Daybreak’ten bu yana kullandığı mekaniklerden bir oburu de çok ayrıntılı olmayan lakin bir oldukça kullanışlı faal dövüş sistemi. Etrafta dolanan düşmanlara kolay kombolarla saldırmanızı sağlayan bir sistemin birkaç temel maksadı var. Bunlardan biri düşmanları sıra tabanlı dövüşe geçmeden evvel sersemletip, açılışı çabucak bir takip hücumuyla yapmak. Kendinizle tıpkı ya da düşük düzeydeki düşmanları rahatlıkla faal dövüş sistemiyle dövüp sıra tabanlıyla “vakit kaybetmemek” de bu maksatlardan biri olağan. Benim kullanmamın en büyük sebebi, yapmak istediğim yemekler ve yükseltmeler için gereken canavar modüllerini süratlice toplamak istememdi.

YAPACAKSANIZ BU TÜRLÜ YİNE YAPIN

Trails’in sıra tabanlı sistemini ne kadar sevdiğimi anlatabildiysem, biraz da bir tekrar imal olarak neleri kusursuz yaptıklarından bahsetmemizin vakti geldi demektir.

Trails in the Sky 1st Chapter, tam manasıyla bir yine üretimden beklediğim her şeyi veren bir oyun. Başından sonuna özgün oyunun senaryosunu takip etmiş ve bunu özünü bozmadan, oynanışı her açıdan üst noktaya taşıyarak vermişler. Süratli seyahatin yanı sıra, neredeyse her 3B Trails oyununda bile bulunan ve hem olağan oynanışı hem de dövüşleri hızlandıran Turbo modu üzere grind yapmak istediğinizde işinizi kolaylaştıran güncellemeler; haritaya dikkat ettiğiniz sürece değerli hiçbir şeyi kaçırmamanızı sağlayan göstergeler, istediğiniz an tek bir tuşa basarak erişebildiğiniz rehber, uzun mühlet oynamazsanız geri döndüğünüzde en son neleri yaptığınızı yazan bir defter ve daha kaç oynanış kalitesini yükselten güncelleme derken bir tekrar üretimde bekleyebileceğiniz her şeyi sunuyor Sky 1st Chapter.

Buna oyunun teknik açıdan yaptığı hoşluklar de dahil olağan. Trails in the Sky 1st Chapter, PS5’te çok stabil bir 60fps’te çalışırken, şayet monitörünüz/televizyonunuz 120fps’i destekliyorsa 120fps’te de çalışıyor. Switch 2 versiyonuna daha bakma fırsatım olmadı lakin orada da çok stabil bir biçimde 60fps verdiğini duydum. Bu performansı daha tatlı yapan şeyse oyunun görsel olarak Falcom’un şu ana kadarki en hoş görünen oyunu olması ve koca haritalarda neredeyse hiç yükleme ekranı görmeden oynayabiliyor olmamız. Yükleme ekranları yalnızca binalara girip çıkarken ya da orta sahnelerde beliriyor, o da bir iki saniye kadar bir şey. Buna bu kadar şaşırmamın sebebi çabucak öncesinde Digimon Story: Time Stranger’ın bölük pörçük haritalarında, beş adımda bir giren yükleme ekranlarında saatlerimi geçirmem olsa gerek herhalde…

Hoşuma giden şeylerden bir başkası de Falcom’un ince ayrıntılara gösterdiği kıymetti. Bu saniyelik yükleme ekranlarında, o sırada partinizde kim varsa onların PSP versiyonundaki küçük modellerin kullanılması üzere minicik bir ayrıntıdan; oyun müziklerini “Normal”, “Orijinal” ve “Arranged” (orkestra versiyonları) seçeneklerinden istediğinizi seçebilmeniz, seslendirmeyi Japoncadan İngilizceye (ya da tam tersi) istediğiniz vakit çevirebilmeniz üzere daha büyük ayrıntılara kadar Falcom’un baştan savma bir tekrar imal yapmadığını kanıtlayan çokça şey var. Benim en hoşuma gidenlerden biri de oyun ekranında karakterleri sabit bırakırsanız bir mühlet sonra sol köşede bir kutucuk belirip şu anki bölge ve misyonlarla alakalı ipuçları ve lore bilgilerini bir kutucuk içinde gösteriyor oluşu.

Ama maalesef ki bu tekrar üretimin düşünceleri yok demek değil. İşin makus yanı da bu badireler Falcom’dan daha çok batıda dağıtımcılığını üstlenen GungHo tarafından kaynaklı badireler.

Size çabucak Falcom’un batıdaki dağıtımcı tarihiyle alakalı kısa bir özet geçeyim tam olarak anlayabilmeniz için: 2011’de Trails serisi en sonunda batıya geldiğinde, serinin dağıtımını XSEED üstlenmişti. Fakat ilerleyen yıllarda Marvelous (XSEED’in altında olduğu şirket), XSEED’i yerelleştirmelerden daha çok kendi oyunlarının dağıtımı için kullanmaya karar verdiğinden ve XSEED’deki Falcom oyunlarında çalışan birçok insan ayrıldığından; bir de bunun üstüne yeni muahedede NIS America daha çok para ve daha yeterli pazarlama sunduğundan el değiştirdi. Bu yüzden Ys VIII öncesi Ys’ler ve CS 3 öncesi Trails’ler Switch’te yok mesela. XSEED’in lokalizasyonunu kullanamayacaklarından, Falcom’un yeni bir firmayla, yeni bir lokalizasyon için muahede yapması gerekiyor. NIS America da şu an şimdiki Falcom oyunlarını batıya getirmekle meşgul olduğundan Falcom’un bu tekrar üretim için tercihi GungHo oldu.

Bir yandan yeterli oldu, zira birinci kere bir Falcom oyunu her yerde tıpkı anda çıktı. Ancak ezalar da beraberinde geldi ve bunlardan en büyüğü de oyunun çevirisi oldu. Birden fazla insanın Trails in the Sky’la birinci deneyimi XSEED’in versiyonu olduğundan ve XSEED birçok tabirin temelini attığından ötürü, GungHo’nun buradaki çevirisi serinin geri kalanıyla uyumsuzluklar oluşturuyor ister istemez. Değersiz lakin göze çarpan “Acerbic Tomato”nun “Bitter Tomato” olarak çevrilmesinin yanı sıra daha büyük sorunlar yaratan “Archaism”in “Golem” olarak (Golemler Trails cihanında aslında var olan, başka bir şey), her Tetracylic kulesinin isminin değişmiş olması üzere çeviriler de kelam konusu. Fakat bu terminoloji sorunları dışında çok berbat bir çeviri diye eleştirmek biraz yersiz olur, zira oyunu anlamınızın önüne geçmiyor ya da tutarsız bir yanı pek yok. XSEED çevirisi daha şahsileştirilmiş bir çeviriyken, GungHo’nunki biraz daha Japoncadan direkt çeviri olmuş. Ha, ben de XSEED çevirisini tercih ederim natürel ki, lakin terminoloji dışında önemli bir badire olduğunu söylemek de saygısızlık olur. Bu gözler NIS America’nın özgün Ys VIII çevirisini gördü ve inanın o denli büyük bir problem kelam konusu değil.

Bunun dışında bir öbür düşünce da oyunun Steam’deki lokal fiyatlandırmasıydı, fakat ben incelemeyi halledene kadar GungHo fiyatlandırmaya el attı, oyunun fiyatı 60 dolardan 40 dolara düştü bizim bölgemizde.

PEKİ SONRAKİ SEYAHAT NE VAKİT?!

Trails in the Sky’ın özgün oyununu aslında bitirmiş olmama karşın, bu yine üretimi da bitirdiğimde haliyle çabucak sonraki oyuna atlamak istedim, lakin maalesef ki bu türlü bir şey şimdilik kelam konusu değil. Oyunun sonunda aslında “Devam edecek” diye ufaktan dürtüyorlar bizi de, şimdilik rastgele bir çıkış tarihi duyurulmuş değil. Zati serinin yenisini yakalamam lazım, Cold Steel’de kalakaldım o denli. Calvard Cumhuriyeti’ne gitmek lazım artık.

Eğer seriyle esasen içli dışlıysanız benim bir şey dememe gerek bile yok, çoktan alıp oynamışsınızdır. Lakin şayet seriye girmemiş olanlardansanız, tam şu an ve bu oyun çok güzel bir fırsat. Bir Persona 5, bir Final Fantasy X, bir Dragon Quest XI hem kendi serileri için hem de JRYO dünyası için neyse, Trails in the Sky 1st Chapter da Trails için tam olarak “o” oyun. Gerçi 2nd Chapter daha da kusursuz olacak ama… Neyse ya, fazla da övmeyeyim. Beğenmezseniz durduk yere küfür yemek istemiyorum.