Antibakteriyel Ürünlerin %100 Değil de %99,9 Temizlik Vadetmesinin Ardında Yatan Mantıklı Bulacağınız Sebep
Dezenfektan üzere antibakteriyel eserlerin üstünde “Mikropları ve bakterileri %99,9’a kadar yok eder.” üzere cümleler yer aldığını görmüşsünüzdür. Pekala bunun sebebi ne? Neden %100 değil?
Çoğu dezenfektan reklamında yahut kutularının üstündeki yazılarda, mikropların %99,9’unu öldürdüğü sav ediliyor. Muhtemelen hiçbir vakit, %100’ünü dediklerini duymadık.
Bilim, mikroplara karşı %100 tesirli bir dezenfektan geliştiremez mi? Bu sorunun karşılığını; mikrobiyoloji ve matematikle açıklayabiliriz.
Temelden başlayalım: Dezenfektan nedir?
Dezenfektan; cansız objelerdeki bakteri, virüs ve öteki mikropları öldürmek yahut etkisiz hâle getirmek için kullanılan bir husustur.
Ev ortamımızdaki yüzeylerde ve objelerde milyonlarca mikrop var. Birçok mikrop ziyanlı olmasa da (hatta kimileri bizim için iyi) küçük bir kısmı bizihasta edebilir.
Kimyasal dezenfektanlar ekseriyetle farklı mikropların hayati bileşenlerini maksat alarak onları öldürebilen alkoller, klor bileşikleri ve hidrojen peroksit üzere faal bileşenler içerir.
Mikrobiyal eliminasyonun matematiğini anlatalım.
Mikropların öldürülmesi yahut etkisiz hâle getirilmesi sürecinde mikrop sayısı vakitle azaldıkça vefat oranı yavaşlar.
Örneğin dezenfektan, her dakika bakterilerin %90’ını öldürüyorsa, bir dakika sonra özgün bakterilerin yalnızca %10’u kalır. Bir sonraki dakikadan sonra, kalan %10’un %10’u kalarak bu türlü böyle devam eder.
Bu “logaritmik bozunma örüntüsü” denen fenomen nedeniyle, rastgele bir mikrobiyal popülasyonun %100’ünü öldürebileceğinizi sav etmek mümkün değil. İşte bu nedenle, mesken kullanımı için satılan dezenfektanların, mendillerin birden fazla, mikropların %99,9’unu öldürdüklerini belirtiyor.
Bir dezenfektanın bir yüzeyden mikropları ne kadar âlâ temizleyeceğini değerlendirirken dikkate alınması gereken birtakım faktörler var.
Kurtulmaya çalıştığınız birinci mikrobiyal popülasyonun boyutu değerli. Yani bir yüzey ne kadar kirliyse dezenfektanın mikropları yok etmek için o kadar çok çalışması gerek.
Mesela bir yüzey yahut obje üzerinde 100 mikrop varsa ve bunların %99,9’unu bir dezenfektan kullanarak yok ederseniz, o yüzey yahut objeden tüm mikropları tesirli bir halde yok edebilirsiniz.
Buna karşılık, şayet bir yüzeyi kirleten yüz milyonlarca yahut milyarlarca mikroptan oluşan büyük bir mikrobiyal popülasyonun varsa mikrobiyal yükü %99,9 oranında azaltmak bile yüzeyde potansiyel olarak milyonlarca mikrop kalabileceği anlamına gelebilir.
Zaman, mikropların ne kadar tesirli bir halde öldürüleceğini belirleyen kıymetli bir faktör. Çok kirli bir yüzeyi dezenfektana daha uzun müddet maruz bırakmak, daha fazla mikrobiyal popülasyonu öldürmenizi sağlayacak.
Zaten pek çok dezenfektanın kullanım talimatında, eseri uyguladıktan sonra temizlemeden önce bir müddet beklemesi gerektiği yazıyor. Bu nedenle kullandığınız eserini etiketini okumayı unutmayın!
Ayrıca müşteri şikâyetlerine karşı da tedbir alınmış oluyor.
Eğer eser, %100 paklık vadetseydi ve bir kullanıcı, mikropların tümünü öldürmediğini tez ederek şikâyette bulunsaydı antibakteriyel eser üreticileri, hukuksal sorunlarla karşı karşıya gelebilirdi. Yani %99,9 diyerek bir nevi açık kapı da bırakmış oluyorlar.
İlginizi çekebilir:
