Modern İnsanlıktan Önce Bile Varlardı: Dünyanın Hâlâ Yaşayan En Eski Bitkileri Hangileri?
Dünya üzerinde kimi bitkiler var ki çağdaş insanlık tarihinden çok daha eski ve hâlâ yaşamaya devam ediyor.
İklim değişikliklerine, doğal afetlere ve hatta insan tesirine rağmen varlıklarını sürdürmeyi başarmış. Bir tanesi hariç!
Peki, bu kadar uzun müddet hayatta kalmayı nasıl başarıyorlar? İşte dünyanın en yaşlı ve hâlâ yaşayan bitkileri!
Posidonia Okyanus Çayırları
İspanya’da bulunan Posidonia oceanica, dünyanın en yaşlı klonal organizmalarından biri. Bilim insanları, kimi çayırların 100.000 yıl öncesine kadar uzandığını iddia ediyor. Deniz ekosistemi için büyük bir oksijen kaynağı olan bitki maalesef ki iklim değişikliği nedeniyle tehlike altında.
Pando
ABD’nin Utah eyaletinde bulunan Pando, aslında tek bir organizma olarak kabul edilen devasa bir kavak topluluğu. Yaklaşık 80.000 yıl evvel köklerinden filizlenerek çoğaldığı düşünülen Pando, dünyanın en yaşlı canlılarından biri.
Old Tjikko
İsveç’te bulunan ve Avrupa’nın en yaşlı ağacı olarak bilinen Old Tjikko, yaklaşık 9.550 yaşında bir Norveç ladini (Picea abies). Ferdî olarak bu kadar yaşlı olmasa da kök sisteminin binlerce yıldır kendini yenileyerek hayatta kaldığı keşfedildi.
Huon Çamı
Tazmanya’da bulunan Huon Çamı (Lagarostrobos franklinii), klonal çoğalma formülüyle 10.000 yıldan fazla bir süredir hayatta kalmayı başarmış. Tek bir birey olarak değil, klonal koloniler hâlinde yaşadığı için jenerasyonlar boyunca varlığını sürdürebilmiş.
King’s Holly
Avustralya’nın Tazmanya bölgesinde bulunan King’s Holly (Lomatia tasmanica), yaklaşık 43.000 yıllık bir geçmişe sahip. Klonal üreme ile çoğalan bitki, varlığını koruyabilen az cinslerden biri ve en tehlike altındaki bitkilerden.
Methuselah Çamı
ABD’nin Kaliforniya eyaletinde bulunan Methuselah Çamı (Pinus longaeva), dünyanın en yaşlı ferdî ağacı olarak kabul ediliyor. Yaklaşık 4.800 yaşında olduğu kestirim edilen ağaç, tam pozisyonu gizli tutularak korunuyor.
Jomon Sugi
Japonya’nın Yakushima Adası’nda yer alan Jomon Sugi, yaklaşık 2.000 ila 7.000 yaşında olduğu iddia edilen bir Japon selvisi tipi. Etrafındaki nemli orman ekosistemi sayesinde binlerce yıldır ayakta kalmayı başarmış.
Prometheus Ağacı
Son ağacımız yaşamasa da ismi hâlâ geçiyor. Methuselah’dan bile daha yaşlı olduğu düşünülen Prometheus Ağacı, 1964’te kesilmeden evvel yaklaşık 4.900 yaşındaydı. Ne yazık ki bilimsel araştırmalar sırasında ezkaza yok edilen bu ağaç, dünyadaki en eski organizmalardan biri olarak tarihe geçti.
Dünyanın en eski bitkilerinin sırrı ne?
Bu bitkiler, uzun ömürlerini çeşitli adaptasyonlara borçlu. Yavaş büyüme, çok dayanıklılık, klonal çoğalma ve harika genetik yapılar, onları binlerce yıl boyunca hayatta tutan temel özellikler. Birçok eski bitki izole bölgelerde yaşadığı için de insan tesirinden nispeten korunmuş durumdalar.
Eskilere dair:
