Sosyal Medya, Bankalar, Havalimanları… Hepsi Çöktü! İşte Tarihin En Büyük İnternet Kesintileri

Tarihte o denli anlar oldu ki bir bakıldı internet yok! Ne e-postalar ne toplumsal medya ne de haber siteleri çalışıyor. Kimi şirketler durma noktasına geldi hem de saatlerce. Bugüne kadar en büyük internet kesintileri işte tam da bu türlü anlara sahne oldu.

Kimisi teknik arızalar yüzünden, kimisi siber saldırılarla, kimisi de hükûmetlerin şuurlu kararlarıyla yaşandı.

Peki, dünyayı sarsan en büyük internet kesintileri hangileriydi?

1. 2011–Mısır’da internetin fiși çekildi.

2011’de Arap Baharı sırasında Mısır hükûmeti, ülkede artan protestoları bastırmak amacıyla interneti büsbütün kapatma kararı aldı.

Telekomünikasyon şirketlerine direkt buyruk verildi ve ülke çapında internet erişimi birkaç gün boyunca kesildi. Google ve Twitter, “Speak2Tweet” isimli bir hizmet başlatarak Mısırlıların telefon çizgileri üzerinden tweet atmasını sağladı. Bu olay aslında hükûmetlerin dijital sansürü ne kadar ileri götürebileceğini de gösterdi.

2. 2016–Dünyanın en büyük DDoS saldırısı (Dyn saldırısı)

21 Ekim 2016’da tarihin en büyük DDoS (dağıtılmış hizmet reddi) taarruzlarından biri gerçekleşti. Dyn isimli DNS sağlayıcısına yapılan atak; Amazon, Twitter, Spotify, Reddit ve Netflix üzere devlerin saatlerce çevrim dışı kalmasına neden oldu.

Bu hücumun gerisinde Mirai isimli bir botnet vardı ve internet ilişkili aygıtlar (IoT cihazları) kullanılarak gerçekleştirildi. Kolay görünen bir akıllı buzdolabının bile internet kesintisine yol açabileceğini kim kestirim edebilirdi ki?

3. 2008–Orta Doğu ve Güney Asya’yı vuran kablo felaketi

Ocak 2008’de, Akdeniz’in altından geçen SEA-ME-WE 4 ve FLAG isimli iki deniz altı internet kablosu tıpkı anda ziyan gördü. Kesintinin nedeni tam olarak bilinmese de büyük ihtimalle bir gemi çapası yahut teknik bir arıza nedeniyle meydana geldi. Sonuç?

Mısır, Hindistan, Pakistan ve Orta Doğu ülkeleri günlerce yavaş yahut büsbütün kesilmiş internetle çaba etti. Deniz altı kablolarının dijital dünyamız için ne kadar kritik olduğunu gösteren en büyük olaylardan biriydi.

4. 2019–Facebook, WhatsApp ve Instagram çöktü.

2019 Mart ayında; Facebook, WhatsApp ve Instagram’a dünya çapında erişim yaklaşık 3 saatliğine büsbütün kesildi. Milyarlarca insan bildiri gönderemedi, fotoğraf yükleyemedi, hatta birtakım ülkelerde Facebook üzerinden giriş yapılan uygulamalar bile kullanılamaz hâle geldi.

Facebook, bunun bir “sunucu yapılandırma hatası” olduğunu açıkladı fakat birçok kişi, şirketin altyapısındaki zayıflıkların bu kadar büyük çaplı bir kesintiye neden olabileceğini birinci kere fark etti.

5. 2021–Fastly’nin çöküşü ve global medya kararması

Haziran 2021’de Fastly isimli içerik dağıtım ağı (CDN), yanlış yapılandırılmış bir yazılım güncellemesi nedeniyle 1 saatliğine çöktü.

Fastly’nin altyapısını kullanan Amazon, BBC, CNN, The New York Times üzere birçok büyük medya kuruluşu erişilemez hâle geldi. %95’i 49 dakika içinde çevrim içi hâle gelse de dijital platformlara maliyetinin 150 milyon dolar olduğu varsayım ediliyor.

6. 2020–Google ve YouTube’un büyük çöküşü

Aralık 2020’de Google’ın hizmetlerinde yaşanan büyük bir yanılgı nedeniyle YouTube, Gmail, Google Docs ve Google Drive üzere platformlar dünya çapında çöktü.

İnsanlar e-postalarına ulaşamadı, YouTube’daki içeriklere erişemedi ve hatta Google Home üzere akıllı aygıtlar bile çalışmayı durdurdu.

Kesinti, Google’ın altyapısındaki bir güncelleme yanılgısından kaynaklanıyordu ve birkaç saat içinde giderildi. Google, YouTube kesintisi sırasında 1,7 milyon dolar reklam geliri kaybetti.

7. 2024–CrowdStrike güncelleme kusuru ve global kaos

Temmuz 2023’te, siber güvenlik devi CrowdStrike’ın kusurlu bir güncellemesi global çapta büyük bir kesintiye neden oldu. Windows tabanlı sistemlerde çökme ve tekrar başlatma döngüsüne yol açan yanılgı, hava yolu şirketlerinden finans kuruluşlarına kadar pek çok kesimi etkiledi.

British Airways, Lufthansa ve American Airlines üzere büyük firmalar uçuşlarını iptal etmek zorunda kaldı, bankalar süreksiz olarak hizmet veremedi.

CrowdStrike’ın pay senedi fiyatı yaklaşık %14 düşerken Microsoft da ziyan görmeden kalmadı ve global kesintinin akabinde payları %2,4 düştü.

8. 2017–Amazon Web Hizmetleri (AWS) çöküşü

Şubat 2017’de Amazon Web Hizmetleri’nin (AWS) S3 bulut depolama servisi büyük bir kesinti yaşadı. AWS, dünya çapında milyonlarca web sitesine ve uygulamaya altyapı sağlayan en büyük bulut platformlarından biri olduğu için bu kesinti devasa tesirlere yol açtı.

Slack, Trello, Quora, Medium üzere tanınan hizmetler saatlerce çalışmadı, hatta Amazon’un kendi e-ticaret sitesi bile kimi bölgelerde aksaklık yaşadı. Kesintinin maliyeti ise 150 milyon dolardan fazlaydı.

Gördüğünüz üzere internet kesintileri sırf can sıkıcı bir durum olmakla kalmıyor; ekonomik, siyasi ve toplumsal birçok sonuç da doğuruyor.