Gökyüzünde ağırlaşan kara bulutları, ekinlerinden ya da otomobillerinden uzaklaştırmak isteyen birtakım üreticiler, savaş topuna benzeyen bir alet kullanıyor. Dolu topu da denilen bu kolay aygıt, nitekim işe yarıyor mu?

Tarım dünyasında üstün kahraman olarak görülen dolu topları, nasıl çalışıyor da dolu yağışını etkiliyor?

Asıl soru şu da olacak: Sahiden bu türlü bir aygıt, dolu yağışını engelleyebilir mi?

Dolu topları da neyin nesi?

İsminden de anlayacağınız üzere dolu topları, atmosferde dolu tanelerinin oluşumunu engellemek gayesiyle asitilen ve oksijen karışımı bir gaz ile çalışıyor.

1901’den beri kullanılan dolu topları, yoğun ses dalgası ve şok dalgası üretmesiyle dolu tanelerinin birleşmesini önlemeyi hedefliyor. Dolu hele ki çiftçilerin kâbusu olup önemli ziyanlara yol açtığı için uzun yıllardır bu aygıt, çiftçiler ortasında tanınan hâle gelmiş durumda.

Peki tam olarak nasıl çalışıyor?

Temel prensibi aslında güçlü ses dalgalarıyla atmosferdeki buz kristallerine tesir etmek. Yerden havaya yaklaşık 10 saniyede bir yüksek frekanslı ses dalgası gönderen aygıt, bulut içindeki buz kristallerinin birleşip dolu tanesi hâline gelmesini zorlaştırıyor. Büsbütün dolu oluşumunu engellemese de ziyanlı dolu tanelerinin boyutlarını küçültüyor.

Ses dalgalarının tesirli olabilmesi için ise aygıtların dolu yağışından önce faal hâle getirilmesi gerekiyor.

Etkili üzere konuşuyoruz fakat sahiden işe yarıyor mu?

Bu sorunun 2 karşılığı var. Çiftçiler ve açık alanda otomobillerini depolayan otomobil üreticilerine nazaran işe yarıyor. Çiftçilere nazaran dolu topları, tarlaları koruyor ve ziyanı değerli ölçüde azaltıyor. Tıpkı şey otomobil firmaları için de geçerli.

Ancak bilim insanları birebir kanıda değil ve etkisi kanıtlamış değil. Hatta külliyen para ve emek israfı olduğu lisana getiriliyor.

Tarlaların ve otomobil depolarının üzerini ağlarla korumanın maliyetli olması da dolu toplarına olan inancı yükseltiyor.

Ancak bu toplardan şikâyetçi olan da var.

Cihazların sesi, çevre kirliliği ve gürültü şikâyetlerine yol açabiliyor. Üstteki görüntüde sesini de duyabilirsiniz. Ayrıyeten dolu yağışının engellemesinden kaynaklı kuraklık meseleleri da gündemde.

Bazı ekinleri korurken kimilerinin ise yağışsızlık etkilenmesinden ötürü daha az hasat verdiği argüman ediyor.

Tartışmaların bahis olsa da birçok çiftçi tarafından kullanılmaya devam edilecek üzere duruyor. Volkswagen ve Nissan üzere firmalar ise aldıkları şikâyetlerden ötürü, kullanımını geri çekiyor. Ne de olsa isimlerinin makûs anılmasını da istemezler değil mi?

Kaynaklar: Business Insider, Research Gate, Atlas Obscura, Küresel Press Journal

“Ne işe yarıyor?” sorusuna karşılık bulduğumuz öbür içeriklerimiz:

What is your reaction?

0
Excited
0
Happy
0
In Love
0
Not Sure
0
Silly

Cevap bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir