Bestecisi de Dahil Olmak Üzere Çeşitli Ülkelerden Birçok İnsanı İntihara Sürükleyen Şarkı: Gloomy Sunday (Kasvetli Pazar)

Şarkılar elbet hayatımızı yakından tesirler. Kimileri bizi neşelendirirken kimileri tasamızı daha da artırır. En azından bizler o denli olduğunu düşünürüz. Lakin birtakım müzikler, bu his durumlarını doruklara çıkarır. “Gloomy Sunday (Kasvetli Pazar) de bu müziklerden biridir.

Bundan uzun yıllar evvel bestelenen ve üzerine kelamlar yazılan bu beste, tüm dünyada ses getirmeyi başarmış, insanların hayatını olumsuz etkilemiştir.

Gelin, bu müziğin hikâyesine daha yakından bakalım.

Macar bestekar Rezso Seress, 1933’te o denli bir beste yaptı ki sadece kendi ömrünü değil onlarca farklı insanın ömrünü derinden etkiledi.

Bazı savlara nazaran bu beste, yıkıcı bir ayrılığın akabinde gelen büyük bir depresyonun ürünüydü. Kimi rivayetlere nazaran ise Seress’in hayat ve dünya hakkında sahip olduğu karamsar hislerin tesiriyle ortaya çıkmıştı.

Macar şair Laszlo Javor, bu besteye kelam yazdı ve müzik tarihinin en hüzünlü müziği Gloomy Sunday (Kasvetli Pazar) tamamlanmış oldu. Fakat şair, Seress’in bestesine kelam yazarken, bu müziğin ileride çok sayıda insanı intihara sürükleyeceğinden ve uğursuz olarak nitelendirileceğinden habersizdi.

Gloomy Sunday isimli bu müzik, aslında ortaya çıktığı birinci yıllarda kayda bedel bir muvaffakiyet elde edememişti.

Öyle ki birinci vakitler Seress, müziğini yayınlayacak bir plak şirketi dahi bulamamıştı. Lakin Macaristan’ın tanınan müzikçilerinden olan Pal Kalmar, 1935’te bu şarkıyı seslendirmeye karar verdi.

Şarkının Pal Kalmar tarafından seslendirilmesinin akabinde Macaristan’da şaşırtan bir formda bir dizi intihar hadisesi yaşandı. İntihar edenlerden biri, Seress’in sevgilisiydi. Bu bayan, intihar etmeden evvel bir not bırakmıştı ve notta da sırf müziğin ismi vardı.

Bu intihar haberi, müziğin uğursuz olarak nitelendirilmesine neden oldu. Ama Gloomy Sunday’in popülerliği gün geçtikçe artmıştı. Hatta 1936’da Sam M. Lewis isimli kelam muharriri, müziğin kelamlarını İngilizceye çevirdi ve bu hüzünlü müzik, bütün Avrupa’ya yayıldı.

Aynı yıl, Budapeşte’de birbiri arkasında intihar hadiseleri yaşandı.

Yaşlı yahut genç, erkek ya da bayan fark etmeksizin birbiriyle alakasız olduğu düşünülen birden fazla insan, gizemli bir biçimde intihar ediyordu. Üstelik hepsinin geride bıraktığı notlarda, Gloommy Sunday’e ilişkin kimi cümleler vardı.

Devamında bu müzik Avrupa’nın en tanınan müziği hâline geldi ve mevt haberlerinin arkası ardı kesilmedi. Bu sebeple Macaristan ve İngiltere’nin de ortalarında olduğu kimi Avrupa ülkeleri, şarkıyı yasaklama kararı aldı.

Tüm bu sebeplerden ötürü bu müzik, müzik tarihine “Macar intihar şarkısı” olarak geçti. Bestekarı Rezso Seress de bu olaylar hakkında şunları söyledi: “Suçlanan bir adam olarak bu ölümcül muvaffakiyetin ortasında duruyorum. Bu ölümcül şöhret beni incitiyor. Kalbimdeki tüm hayal kırıklıklarını bu müziğe döktüm ve görünüşe nazaran benimki üzere hislere sahip öbürleri da bu müzikte kendi acılarını bulmuşlar.”

Son olarak Glommy Sunday’in bestekarı Seress de 1968’de Budapeşte’deki yüksek bir binadan atlayarak hayatına son verdi. Merak edenler için şarkının kelamlarını de ekleyelim:

“Pazar günü kasvetli
Saatlerim uykusuz geçiyor
Sevgili gölgeler
Birlikte yaşadığım sayısız kişi var
Küçük beyaz çiçekler
Seni asla uyandırmayacak
Siyah antrenörün olduğu yerde değil
Hüzün seni aldı
Meleklerin kanıları yoktur
Seni geri getirmekten
Kızgın mı olacaklardı
Şayet sana katılmayı düşünseydim
Kasvetli Pazar
Kasvetli Pazar
Hepsini gölgelerle harcıyorum
Kalbim ve ben
Her şeyi bitirmeye karar verdim
Yakında mumlar olacak
Ve bildiğim söylenen dualar
Ağlamasınlar
Gitmekten mutlu olduğumu onlara bildirin
Mevt bir hayal değil
Zira ölürken seni okşuyorum
Ruhumun son nefesiyle
Seni kutsayacağım
Kasvetli Pazar
Hayal görüyordum, yalnızca düş görüyordum
Uyanıyorum ve seni uyurken buluyorum
Burada kalbimin derinliklerinde
Sevgilim, umarım
Düşümün seni hiç rahatsız etmediğini
Kalbim sana söylüyor
Seni ne kadar istedim
Kasvetli Pazar”