Savaş ve yolcu uçakları, isimlerinden de anlaşılacağı üzere farklı gayeler için kullanılır. Bu emeller da uçakların; suratına, performansına ve dizaynına taraf verir. Örneğin delta kanatlar savaş uçaklarında kullanılırken, yolcu uçaklarında kullanılmaz.

Uçakların; kanatları, motorları, iniş kadroları, gövdeleri ve kuyrukları çeşitli farklılıklar gösterir.

Peki delta kanat tasarımı, yolcu uçaklarında neden tercih edilmez?

Uçaklardaki kanatlar; düz, üçgen, ileriye yahut geriye yanlışsız eğimli olabilir.

Ayrıca kanatların hali, büyüklüğü ve gövde üzerindeki pozisyonu, uçakların sürat, istikrar, kaldırma kuvveti ve hareket takibini bariz biçimde etkiler. Örneğin düz kanatlar, düşük süratte yüksek kaldırma kuvveti oluşturması açısından avantajlıdır.

Fakat bu kanat tipi, yüksek süratte hareket eden uçaklar için uygun değildir. Zira düz kanatlarda havanın akış istikameti, kanada dik olduğundan havanın oluşturduğu sürtünme kuvveti yüksek olur.

Şimdilerde yüksek süratte hareket eden uçaklarda ekseriyetle geriye gerçek eğimli kanatlar kullanılır. Bu kanat tipinde oluşan hava sürtünmesi düşüktür. Bu da uçakların daha yüksek süratlerde hareket etmesine imkan verir.

Fakat geriye yanlışsız eğimli kanatları olan uçaklarda düşük suratlardaki uçuş, istikrarlı olmaz.

Bu dizaynda kanadın geriye hakikat ne kadar yatık olduğu, uçağın özelliklerini bariz halde tesirler. Öte yandan ticari yolcu uçaklarında kanat eğimi istikrarlıdır.

Bu sayede hem hava sürtünmesi düşüktür hem de düşük süratlerde uçuş istikrarlıdır. Geriye hakikat bariz halde eğimli olan kanatlar, büyük oranda savaş uçaklarında kullanılır.

Bu kanat dizaynında düşük süratlerde uçuş istikrarlı olmadığından, savaş uçakları havalanırken ve alçalırken yüksek süratte hareket eder.

Delta kanat tasarımı, esasen geriye gerçek eğimli kanatların gelişmiş biçimidir.

Kanatlara üstten bakıldığında, uçağın art kısmında bir üçgen formu görülür. Ekseriyetle sesten süratli hareket eden hava araçlarında, örneğin savaş uçaklarında tercih edilir. 

Ses suratı aşıldığında oluşan ses dalgası, kanatlara tesir eden sürtünme kuvvetinin besbelli biçimde artmasına sebep olur. Delta kanatların ekseriyetle sesten süratli hareket edebilen uçaklarda tercih edilmesinin nedeni, uçak ses suratında iken oluşan ses duvarı sebebiyle hava sürtünmesindeki artıştan daha az etkilenmeleridir.

Delta kanat bugüne kadar ticari olarak hizmet vermiş Concorde ve Tupolev Tu-144 yolcu uçaklarında kullanılmıştır. Fakat günümüzde hizmette olan süpersonik (sesten süratli hareket eden) bir yolcu uçağı yoktur. 

Kaynaklar: Tubitak Bilim Genç, Science Direct

What is your reaction?

0
Excited
0
Happy
0
In Love
0
Not Sure
0
Silly

Cevap bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir