Gazlı İçecekleri Çalkalayıp Açtığımızda Neden Olağanüstü Bir Fışkırmayla Karşılaşırız?
Herhangi bir gazlı içeceği bulunduğu yerden alıp direkt açtığımızda her şey olağanken çalkaladıktan sonra açtığımızda neden fışkırır, hiç merak ettiniz mi?
Çalkalama sonrası gelen fışkırma, öylesine güçlüdür ve fazladır ki altındaki tezgahı ya da bulunduğunuz zemini berbat eder.
Peki bunun sebebi nedir?
Hepimizin bildiği üzere soda şişesi açıldığında hafif bir ses duyulur.
Aslında bu dışarı çıkan, karbondioksitin sesidir. Karbondioksit, şişe kapalıyken aşikâr bir basınç altında tutulur ve uygulanan bu basınç, gazın suda çözünerek karbonik asidin sulu çözeltisini oluşturmasını sağlar.
Fakat bu durumda ortamda sadece karbonik asidin sulu çözeltisi değil, bir ölçü da karbondioksit vardır. Zira karbondioksit, suda çözünerek karbonik asidi oluştururken açığa çıkan karbonik asidin bir kısmı tekrardan karbondioksite dönüşür.
Bu sırada gaz ekseriyetle şişenin üst kısımlarında toplanır. Şişe açıldığında ise içindeki basınç birdenbire düşer ve karbondioksit genleşerek daha fazla hacim kaplamaya başlar. Şişe açıldığında çıkan sesin sebebi budur.
Ayrıca şişe çalkalandığında üst kısımlarda biriken gaz, çok sayıda küçük baloncuk halinde içeceğin tamamına dağılır.
Şişe açıldığında ise küçük gaz baloncukları çok süratli bir halde genleşir. Örneğin kapalı bir gazlı içecek şişesinin içindeki basınç atmosfer basıncının 4 katıysa, sabit sıcaklıkta bir gazın hacminin ve basıncının karşıt orantılı olarak değiştiğini söyleyen Bu türlü Yasası’na nazaran, şişe açıldığında basınç 4 kat azalırken gaz baloncuklarının hacimleri 4 kat artar.
Bu baloncuklar, şişeden süratli bir biçimde çıkmak için bir yol ararlar ve bunu yaparken patlamaya neden olacak formda sıvıyı, şiddetli bir biçimde iterler. Yani fışkırırlar.
