Birleşmiş Milletler Her Şeyi Gerçek Zamanlı Olarak Nasıl Tercüme Ediyor? Arkada Bir ‘Dil Ordusu’ Çalışıyor!
Birleşmiş Milletler toplantılarında sıkça diplomatların taktığı büyük kulaklıkları görmüşüzdür değil mi? İşte bu kulaklıklar, tam vakitli çeviri aracı! Âlâ de nasıl?
İlk bilmeniz gereken şey, BM’nin altı resmî lisanı olduğudur: Arapça, İngilizce, Fransızca, Mandarin Çincesi, Rusça ve İspanyolca.
Yani Genel Kurul’da bir toplantıya katıldığınızda, okuduğunuz yahut duyduğunuz her şey bu altı lisanda mevcut olacaktır. Artık, çeviri sürecini nasıl yaptıklarına bakalım.
BM’de her koltukta bir kulaklık ve birkaç küçük düğme bulunur.
Bu düğmelerle istediğiniz lisanı seçebilirsiniz. Dinlediğiniz ses ise aslında çok uzakta değil, hatta oturduğunuz yerden onları görebilirsiniz. Tercüme kabinleri çabucak oradadır ve her biri kendi lisanıyla etiketlenmiştir.
Bu kabinlerde, belli standartlar mevcuttur: aydınlatma, hava sirkülasyonu, ses yalıtımı ve hatta sandalyelerin konforu bile standartlaştırılmıştır. Her kabinde her vakit en az iki tercüman bulunur.
Her tercüman, kendi kabinindeki lisanın anadili konuşucusudur. Yani Fransızca kabininde çalışan biri, Fransızca konuşan biri olarak yetişmiştir yahut eğitimini Fransızca almıştır.
Peki ya tüm lisanlar kapsanmadığında ne olur?
BM, lisan çiftleri ortasında köprü oluşturmak için aktarma sistemi kullanır. Örneğin Arapça konuşulan bir konuşmayı, İspanyolca tercümanı anlamıyorsa; Arapça tercümanı bunu evvel İngilizce’ye çevirir, akabinde İngilizce’den İspanyolca’ya çevirilir.
Bu süreç, çoğunlukla iki lisanı kapsayan tercüman eksikliğinde kullanılır. BM, yaklaşık 120 tercümanı tam vakitli olarak istihdam eder. Bu konumlar epeyce zordur ve BM, her lisan kombinasyonu için üç yılda bir imtihan açar.
Eğer imtihanları geçer ve tüm testleri muvaffakiyetle tamamlarsanız, iki yıllık bir vazifeye atanırsınız. Ayrıyeten serbest çalışan tercümanlar da vardır. BM, muhtaçlık duyduğu vakit bu tercümanları çağırır.
Canlı çeviri yapmak, hazırlık, yetenek ve içgüdü kombinasyonu gerektirir.
Tercümanlar, toplantıdan evvel bahisle ilgili bilgi alırlar. Konuşmacının lisanını anlamak ve konuşmanın akışını takip etmek zorundadırlar.
Bu süreçte konuşmacının tonunu yakalamak ve cümlelerin sonunu kestirim etmek hayati ehemmiyet taşır. Tercümanlar, toplantılar sırasında her 20-30 dakikada bir öteki tercümanla yer değiştirirler zira bu iş epeyce yorucudur.
