Düşmanı Aldatma Sanatında Başrol Oyuncusu Hilal Taktiğinin, Yıllar Boyunca İşe Yaramasının Ardındaki Sebepler Nelerdi?
Bir savaş meydanını gözünüzde canlandırın: Düşman birlikleri, zaferden emin bir formda ilerlerken apansızın etraflarının çevrildiğini fark ediyor. Bir yandan panik baş gösteriyor, öteki yandan savaş tertibi bozuluyor. İşte bu, tarihin en tesirli savaş taktiklerinden biri olan hilal taktiğinin ta kendisi.
Turan taktiği ya da kurt kapanı olarak bilinen hilal taktiğini böylesine güçlü kılan neydi?
Sizi biraz geçmişin tozlu sayfalarındaki büyüleyici savaş stratejisinin seyahatine çıkaralım.
Hilal taktiği nedir?
Hilal taktiği, ismini varsayım edebileceğiniz üzere hilal (yarım ay) biçimindeki formasyonundan alıyor. Bu taktik, düşman birliklerini merkeze çekip ardından kanatlardan kuşatarak etkisiz hâle getirme stratejisi olarak biliniyor.
Osmanlılar başta olmak üzere birçok medeniyet savaşlarında bu taktiği başarıyla uyguladı. Düşman birliği merkeze saldırırken sağ ve sol kanatlar yavaşça geri çekiliyor ve düşmanı içine çekiyor.
Düşmansa bu fırsatı zaferin işareti olarak görürken aslında tuzağın tam ortasına düşüyor. Kanatlar, hilalin uçları üzere kapanıyor ve düşmanı çember içine alarak yok ediyor.
Hilal taktiğinin en büyük gücü, düşman üzerinde yarattığı ruhsal etkiydi.
Düşman, zafer kazandığını düşünerek ilerlerken bir anda etraflarının sarıldığını fark ediyor. Bu da moral bozucu bir durum olup panik yaratıyor. Savaş meydanında panik demek de nizamın bozulması ve komutların faal bir formda iletilememesi manasına geliyor. Bu da aslında hilal taktiği uygulayan tarafın işini kolaylaştırıyor.
Bu taktiğin muvaffakiyetinde kıymetli bir rol oynayan öteki bir öge da ordunun esneklik ve süratiyle ilgili yetenekleri. Osmanlı ordusu üzere süvarilerden oluşan ordular, süratle hareket edebilme ve ani hareketler yapabilme kapasitesine sahipti. Bu esneklik sayesinde de hilal halini almayı ve düşmanı çevrelemeyi kolaylaştırıyorlardı.
Hilal taktiğinin başarılı olabilmesi için kusursuz bir uyum ve disiplin gerekiyor.
Her ünitenin ne vakit geri çekileceği, ne vakit taarruza geçeceği ve kuşatma halkasını ne vakit tamamlayacağı evvelce belirlenmiş olmalı. Bu da ordunun birbirine bağlı ve ahenk içinde çalışmasını gerektiriyor. Osmanlı ordusu bu mevzuda son derece uzman bir yapıdaydı, bu da taktiğin muvaffakiyetini artırıyordu.
Ayrıca başarılı bir hilal taktiği uygulaması için düşman hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak da koşul. Düşmanın hangi istikametten saldıracağı, ordunun büyüklüğü, silah kapasitesi üzere bilgilerin hakikat tahlil edilmesi gerekiyor. Güzel bir istihbarat ve planlama sayesinde düşmanın zayıf noktaları tespit ediliyor ve hilal tuzağı kusursuz bir formda uygulanıyor.
Hilal taktiğinin en ünlü örneklerinden biri, 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi’ydi.
Anadolu’nun kapılarının Türklere açılmasında değerli bir rol oynayan Malazgirt Meydan Muharebesi’nde Selçuklu Sultanı Alparslan, Bizans İmparatoru IV. Romanos Diogenes’in ordusuna karşı bu taktiği kullanarak büyük bir zafer kazanmıştı. Düşman ordusunu merkeze çekip kanatlardan kuşatarak, Bizans ordusunun dağılmasını sağlamıştı.
Yüzyıllar boyunca farklı medeniyetler tarafından kullanılmış ve sayısız zafer kazanılmış hilal taktiği aslında yalnızca fizikî bir çabayı değil birebir vakit zekâ ve stratejinin de ne kadar kıymetli olduğunu gösteriyor.
